Nhật Bản: Ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất

Trụ sở Ngân hàng trung ương Nhật Bản - Ảnh sưu tầm

Lo ngại về sự gia tăng bất ổn trong chính sách thương mại của Mỹ

Sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày, BoJ vẫn giữ nguyên mức lãi suất hiện tại là 0,5%. Ngân hàng trung ương, vốn đang chuyển hướng khỏi một thập kỷ chính sách tiền tệ nới lỏng, đã tăng lãi suất ngắn hạn quan trọng từ 0,25% tại cuộc họp trước đó vào tháng 1/2025.

Tỷ lệ lạm phát đã ở mức hoặc cao hơn mục tiêu 2% của ngân hàng trong gần 3 năm, trong khi các công ty lớn đã cam kết sẽ tăng lương mạnh trong năm thứ ba liên tiếp trong các cuộc đàm phán tiền lương của năm nay.

Thế nhưng, trước thềm cuộc họp, các Giám đốc điều hành của BoJ đã bày tỏ lo ngại về sự gia tăng bất ổn trong chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump, với những tác động có thể xảy ra đối với nền kinh tế toàn cầu.

Chính quyền Tổng thống Trump đã áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào đầu tháng này bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ các đối tác thương mại của Mỹ. Tổng thống Trump cũng đang cân nhắc mở rộng mức thuế này đối với ô tô nhập khẩu, và nếu được triển khai thì đây sẽ là một đòn giáng nặng nề vào ngành công nghiệp Nhật Bản.

Trước đó, Thống đốc Kazuo Ueda nói rằng ngân hàng trung ương sẽ xem xét cách thức các chính sách thuế quan của ông Trump tác động đến nền kinh tế và thị trường thế giới, cũng như nền kinh tế Nhật Bản và giá cả của đất nước.

Dưới thời Thống đốc Ueda, BoJ đã chấm dứt chính sách lãi suất âm vào tháng 3 năm ngoái và tăng lãi suất chính sách vào tháng 7/2024 và sau đó là vào tháng 1/2025.

Các ngân hàng lãi lớn, lạm phát thắt chặt tài chính hộ gia đình

Giá cả leo thang đang buộc người tiêu dùng Nhật Bản phải cắt giảm chi tiêu - Ảnh minh họa

Một năm sau khi BoJ có động thái tăng lãi suất lịch sử, lợi nhuận của các ngân hàng lớn nhất nước này đang tăng vọt lên mức kỷ lục. Tuy nhiên, giá cả leo thang đang buộc người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu, trong khi chi phí vay cao hơn lại châm ngòi cho cuộc tranh cãi chính trị về việc chính phủ có thể kiềm chế các khoản chi tiêu như thế nào.

BoJ từ lâu đã lập luận rằng việc tạo ra một chu kỳ tăng lương, tiêu dùng và tăng trưởng bền vững là đáng để đánh đổi với việc điều chỉnh để sống chung với giá cả cao hơn. Các nhà kinh tế và hoạch định chính sách nhận thấy ngày càng nhiều dấu hiệu cho thấy chu kỳ đó đang hình thành, nhưng người tiêu dùng đang vật lộn với hóa đơn thực phẩm ngày càng đắt đỏ lại không tin tưởng lắm.

Tại Nhật Bản, các hộ gia đình đang cảm thấy áp lực từ lạm phát khi giá gạo tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ khi có dữ liệu so sánh vào năm 1971. Giá rau, chẳng hạn như bắp cải và cà chua, cũng tăng vọt trong bối cảnh điều kiện thời tiết bất lợi và chi phí sản xuất tăng.

Chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi của Nhật Bản, một chỉ số quan trọng của BoJ, đã tăng 3,2% vào tháng 1 so với cùng kỳ năm trước, tốc độ nhanh nhất trong 19 tháng. Tỷ lệ lạm phát đã ở mức bằng hoặc cao hơn mục tiêu 2% của ngân hàng kể từ tháng 4/2022.

Để giảm thiểu tác động, nhiều công ty Nhật Bản đã đồng ý tăng lương trong các cuộc đàm phán tiền lương giữa người lao động và quản lý trong năm nay, với mức tăng trung bình đạt 5,46% theo khảo sát sơ bộ của Liên đoàn Công đoàn Nhật Bản được công bố vào tuần trước.

Hiện tại, những người hưởng lợi lớn nhất là các ngân hàng. Lãi suất cho vay được cho là sẽ giúp cả ba ngân hàng lớn đạt lợi nhuận kỷ lục trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2025, sau khi họ cắt giảm chi phí trong thời kỳ khó khăn hơn.

Ngân hàng Sumitomo Mitsui Financial Group Inc. ước tính rằng việc tăng lãi suất của BoJ sẽ tạo thêm 90 tỷ yen (605 triệu USD) thu nhập trong năm kết thúc vào tháng 3/2025. Mỗi lần tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm sẽ tạo thêm 100 tỷ yen mỗi năm. Đồng thời, ngân hàng này vẫn chỉ trả 0,2% cho người gửi tiền.

Nam Sơn