'Nhẹ gánh' nợ xấu, ngân hàng thêm kỳ vọng về lợi nhuận năm 2025

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, các ngân hàng lớn đã được hưởng lợi từ sự phục hồi vay mua nhà, trong khi ngân hàng nhỏ vẫn chịu áp lực nợ xấu và chi phí tín dụng cao. Năm 2025, triển vọng ngành được kỳ vọng tích cực hơn.

Chất lượng tài sản chuyển biến tích cực

Theo nhận định của các chuyên gia, trong năm qua, nợ xấu dù vẫn tăng nhẹ trong hai quý liên tiếp nhưng có dấu hiệu cho thấy nợ xấu dường như đã tạo đỉnh và có thể cải thiện trong năm 2025.

Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá, bức tranh chất lượng tài sản ngân hàng đã có chuyển biến tích cực trong quý IV/2024, đặc biệt quy mô nợ xấu hình thành ròng đã giảm về mức thấp nhất kể từ quý I/2022 - thời điểm trước khi nợ xấu bắt đầu chu kỳ tăng mạnh.

Thống kê từ 27 ngân hàng niêm yết cho thấy, thu nhập từ thu hồi nợ xấu tăng 66% so với cùng kỳ. Điển hình, thu nhập từ thu hồi nợ xấu có sự tăng trưởng tích cực trên diện rộng và đột biến ở số ít ngân hàng như VPBank, Vietcombank, BIDV, VietinBank.

Dự báo tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng có thể giảm xuống 1,8%, nhờ sự hỗ trợ từ các biện pháp quản lý rủi ro chặt chẽ hơn và sự cải thiện trong chất lượng tài sản.

Cùng với đó, một số ngân hàng ghi nhận nợ xấu giảm ròng (trước xử lý rủi ro), do nợ xấu nội bảng chuyển về các nhóm nợ tốt hơn, bao gồm VietinBank, MB, Techcombank, TPBank, NamABank.

Ông Nguyễn Mạnh Tùng, chuyên viên phân tích của VIS Rating cho hay, năm 2024, sự phục hồi của các khoản vay mua nhà với lợi tức cao và tỷ lệ hình thành nợ xấu chậm lại trong quý IV/2024 đã thúc đẩy lợi nhuận và cải thiện chất lượng tài sản cho các ngân hàng lớn.

Một số ngân hàng lớn đã chủ động thắt chặt việc cấp tín dụng cho các khoản vay tiêu dùng mới như VPBank và có tỷ lệ nợ xấu các khoản vay mua nhà thấp hơn trong nửa cuối năm 2024 như Techcombank.

Trong nhóm các ngân hàng quốc doanh, tỷ lệ nợ xấu phát sinh mới của VietinBank đã giảm mạnh trong nửa cuối năm 2024, trong khi BIDV và Vietcombank đã giảm nợ xấu thông qua việc đẩy mạnh xóa nợ.

Trái lại, năng lực tín nhiệm của một số ngân hàng nhỏ vẫn ở mức yếu, do nợ xấu cao và chi phí tín dụng tăng từ khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), cùng với áp lực biên lợi nhuận và vấn đề thanh khoản giữa bối cảnh cạnh tranh huy động tiền gửi gia tăng.

Theo đó, chất lượng tài sản của các ngân hàng nhỏ tập trung vào khách hàng cá nhân và SMEs như Saigonbank, ABBank hay Bac A Bank bị suy giảm, chủ yếu do nợ xấu từ các khoản vay mua nhà.

Có sự phân hóa giữa các ngân hàng

Giới phân tích nhận định hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục đối mặt với thách thức trong việc xử lý nợ xấu, đặc biệt là các khoản vay liên quan đến bất động sản.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, ngành ngân hàng còn đối diện nhiều thách thức, trong đó nổi lên là vấn đề nợ xấu. Theo đó, các tổ chức tín dụng đang phải đối diện với nợ xấu tiềm ẩn rủi ro trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực (cuối năm 2023), công tác thu hồi nợ xấu gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Hùng, nhiều khách hàng thiếu hợp tác, tổ chức tín dụng không được quyền thu giữ tài sản, cá biệt có khách hàng cố tình không trả nợ… Điều này ảnh hưởng đến quá trình tái cơ cấu và xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Hiện nay, các ngân hàng đang có xu hướng đẩy mạnh xử lý nợ xấu. Do đó, các chuyên gia dự báo xu hướng nợ xấu hình thành ròng giảm được hỗ trợ bởi khả năng trả nợ của các khách hàng khả quan hơn và có thể tiếp tục củng cố cho chất lượng tài sản của ngành ngân hàng trong 2025.

Ông Nguyễn Mạnh Tùng kỳ vọng điều kiện kinh doanh tích cực hơn sẽ thúc đẩy việc giảm tỷ lệ hình thành nợ xấu trong ngành trong năm 2025.

Đồng quan điểm, các chuyên gia phân tích tại Chứng khoán Vietcombank (VCBS) kỳ vọng nợ xấu toàn ngành ngân hàng sẽ hạ nhiệt theo đà phục hồi của nền kinh tế. Ngoài ra, nợ xấu do ảnh hưởng từ bão Yagi sẽ không đáng ngại nhờ những chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại.

Dù vậy, VCBS cho rằng sẽ có sự phân hóa giữa các ngân hàng. “Với nhóm ngân hàng chất lượng tài sản tốt sẽ ghi nhận nợ xấu và nợ tái cơ cấu kiểm soát ở mức vừa phải. Nhóm ngân hàng có tỷ trọng tín dụng doanh nghiệp cao, bao gồm cả trái phiếu doanh nghiệp, và có tỷ lệ bao phủ nợ xấu thấp có thể sẽ phải đối mặt với rủi ro nợ xấu và áp lực trích lập tăng cao trong năm 2024 – 2025”, VCBS nhận định.

Trong khi đó, nhóm phân tích của Chứng khoán Tiên Phong dự báo, trong năm 2025, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng có thể giảm xuống 1,8%, nhờ sự hỗ trợ từ các biện pháp quản lý rủi ro chặt chẽ hơn và sự cải thiện trong chất lượng tài sản. Tuy nhiên, chi phí tín dụng dự kiến sẽ tăng nhẹ do bộ đệm dự phòng hiện không còn dày.

Theo các chuyên gia, nhìn chung, triển vọng cải thiện nợ xấu trong năm 2025 là tích cực, nhưng vẫn cần sự quản lý rủi ro chặt chẽ và các biện pháp hỗ trợ từ Chính phủ để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng.

Huyền Anh