Nhiệt điện khí và than đang được tăng cường, cổ phiếu nào hưởng lợi?

EI Nino đang quay lại ảnh hưởng tới khả năng huy động điện từ nhà máy thủy điện

Không còn là lo ngại, hiện tượng EI Nino đã quay lại trở trong năm 2023, sau 3 năm liên tiếp La Nina, điều này khiến nhiệt độ tăng cao. Thông thường, hiện tượng EI Nino sẽ kéo dài từ 9 tháng đến 12 tháng, hoặc có thể kéo dài hàng năm.

Theo số liệu của Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0), phụ tải toàn hệ thống điện ngày 13/6 đạt 822 triệu kWh, trong đó miền Bắc ước khoảng 389,8 triệu kWh; miền Trung khoảng 82,4 triệu kWh; miền Nam khoảng 349 triệu kWh.

Trong ngày 13/6, tổng sản lượng huy động từ thủy điện khoảng 159,5 triệu kWh, (miền Bắc là 61,3 triệu kWh); Nhiệt điện than huy động 447,9 triệu kWh (miền Bắc 271 triệu kWh); Tuabin khí huy động 87 triệu kWh; Điện năng lượng tái tạo trên 119,7 triệu kWh, trong đó điện gió là 39,5 triệu kWh, công suất cao nhất lúc 14h00 đạt 2.300,1 MW; điện mặt trời huy động 80,2 triệu kWh, trong đó điện mặt trời Farm là 43,1 triệu kWh công suất cao nhất lúc 10h30 đạt 5.926,8 MW; nguồn điện dầu không phải huy động.

Trung tâm A0 cho biết, lưu lượng nước về các hồ thủy điện trong ngày 13/6 tăng so với ngày 12/6 song chưa nhiều.

"Do khó khăn về nguồn nước, các hồ lớn chỉ trên mực nước chết không nhiều nên tiếp tục tích nước, tổng công suất không huy động được từ các hồ Sơn La, Lai Châu, Bản Chát, Huội Quảng, Tuyên Quang, Thác Bà, Hủa Na, Bản Vẽ... khoảng 5.000 MW", Trung tâm A0 cho biết.

Còn về sản xuất nhiệt điện, Trung tâm A0 cho biết nguồn nhiên liệu than cho sản xuất đủ, tuy nhiên, các nhà máy phải huy động công suất lớn, liên tục nên một số tổ máy vẫn gặp sự cố.

Theo tìm hiểu, năm 2022 là năm thuận lợi cho các nhà máy thủy điện, vì vậy tổng khối lượng phát điện được huy động do giá thành thấp hơn các nguồn phát điện từ nhiệt điện, điện mặt trời, ngược lại các nguồn phát điện như nhiệt điện than, nhiệt điện mặt trời đã không được ưu tiên.

Với các diễn biến giai đoạn đầu năm 2023, cũng như những tháng vừa qua, việc nguồn phát điện từ các nhà máy thủy điện bị suy giảm, nhiều khả năng sẽ là cơ hội cho các nhà máy nhiệt điện, bao gồm nhiệt điện khí và nhiệt điện than có thể tăng công suất để bù đắp thiếu hụt điện.

POW, PPC, HND, QTP... kỳ vọng hưởng lợi

Đối với nhóm nhiệt điện niêm yết, hiện có hai nhóm chính là nhiệt điện khí và nhiệt điện than. Trong đó, nhiệt điện khí chủ yếu Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam - CTCP (PV Power, mã POW), CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (PVPower NT2, mã NT2 – Công ty con của PV Power); nhóm điện điện than chủ yếu Nhiệt điện Phả Lại (mã PPC), Nhiệt Điện Hải Phòng (HND) và Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP).

Riêng nhóm nhiệt điện than, Nhiệt Điện Hải Phòng và Nhiệt điện Quảng Ninh là hai doanh nghiệp có nhà máy mới vận hành, đang trong giai đoạn đẩy mạnh giảm nợ vay và bước vào giai đoạn vận hành ổn định, ước tính trong những năm tới, cả hai doanh nghiệp này sẽ tiếp tục giảm lãi vay và chi phí khấu hao, điều này cải thiện biên lợi nhuận ròng.

Trong đó, tại Nhiệt điện Quảng Ninh, Công ty đang vận hành 2 tổ máy, tổ máy số 1 phát điện năm 2011 và tổ máy số 2 phát điện năm 2014 với công suất 1.200 MW. Ước tính tới năm 2023, Công ty tiếp tục giảm dư nợ vay. Tại thời điểm 31/12/2018, tổng dư nợ vay là 7.533 tỷ đồng, chiếm 60,8% tổng nguồn vốn. Tuy nhiên, tới 31/12/2023, tổng dư nợ vay chỉ còn 1.089,2 tỷ đồng, giảm 6.443,8 tỷ đồng so với cuối năm 2018 và chiếm 13,3% tổng nguồn vốn.

Tương tự, tại Nhiệt Điện Hải Phòng, công ty có 4 tổ máy. Trong đó, tổ máy 1& 2 phát điện năm 2011, tổ máy 3&4 phát điện năm 2014 với tổng công suất 1.200 MW. Ước tính tổ máy 1& 2 bắt đầu giảm khấu hao từ cuối năm 2021, dự kiến từ năm 2024 Công ty sẽ hết nợ vay, điều này kỳ vọng sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận ròng.

Trong đó, cuối năm 2018 tổng dư nợ vay HND là 7.252 tỷ đồng, chiếm 52,7% tổng nguồn vốn; nhưng tới cuối quý đầu năm 2023, tổng dư nợ vay còn lại 1.172,4 tỷ đồng, giảm 6.079,6 tỷ đồng so với cuối năm 2018 và chiếm 13,9% tổng nguồn vốn.

Ngược lại, tại Nhiệt điện Phả Lại, kể từ năm 2002 sau khi đưa vào vận hành tổ máy số 6 (dây chuyền II), Công ty không có triển khai thêm nhà máy mới và đang sở hữu tổng công suất 1.040 MW. Do nhà máy đi vào vận hành nhiều năm, chi phí khấu hao, chi phí lãi vay đã giảm xuống mức thấp, vì vậy Công ty không có khả năng cải thiện biên lợi nhuận ròng từ tiết giảm chi phí khấu hao và chi phí tài chính giống các doanh nghiệp mới vận hành nhà máy.

Như vậy, trong nhóm nhiệt điện than, Nhiệt Điện Hải Phòng và Nhiệt điện Quảng Ninh được kỳ vọng sẽ hưởng lợi trực tiếp khi ưu tiên sản xuất nhiệt điện bù đắp thủy điện, đồng thời việc các nhà máy đang trong giai đoạn giảm mạnh chi phí lãi vay, đây là cơ sở để nhà đầu tư kỳ vọng kết quả kinh doanh tích cực hơn.

Đối với nhiệt điện khí, PV Power là doanh nghiệp kỳ vọng sẽ hưởng lợi khi nhu cầu điện được huy động từ các nhà máy nhiệt điện. Trong đó, tổ máy số 1 của Vũng Áng gặp sự cố kỹ thuật và phải tạm ngừng hoạt động từ tháng 9/2021 và trong Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023, Công ty dự kiến tổ máy số 1 nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 sẽ chạy thử và nghiệm thu khoảng cuối tháng 8/2023, bắt đầu ghi nhận doanh thu và lợi nhuận bổ sung cho Công ty vào giai đoạn 6 tháng cuối năm.

Trước đó, Chứng khoán SSI từng dự phóng tổ máy số 1 của Vũng Áng hoạt động trở lại, đóng góp của nhà máy Vũng Áng khoảng 30% lợi nhuận trước cho thuế của PV Power.

PV Power đang vận hành các nhà máy nhiệt điện khí Cà Mau 1&2 (1.500 MW); Nhà máy điện khí Nhơn Trạch 1&2 (công suất 1.200 MW); nhà máy thủy điện Hủa Na (công suất 180 MW); nhà máy thủy điện Đakđrinh (công suất 125 MW); nhà máy điện than Vũng Áng 1 (công suất 1.200 MW, mỗi tổ máy công suất 600 MW); và CTCP Năng lượng tái tạo Điện lực Dầu khí.

Trong tương lai, PV Power đang có kế hoạch phát triển thêm nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 với công suất 1.500 MW, đây là nhà máy sản xuất điện từ khí.

Có thể thấy, khi nhu cầu nhiệt điện được huy động tăng cường để bổ sung vào nhóm thủy điện gặp khó khăn do hiện tượng EI Nino, đây là cơ sở cho nhà đầu tư có thể kỳ vọng nhóm doanh nghiệp nhiệt điện có thể có bức tranh tích cực hơn trong thời gian tới.

Vũ Duy Bắc