Nhiều cách đánh bay nỗi khổ dị ứng, mề đay, mẩn ngứa vì mưa lạnh
Mưa gió, rét lạnh làm nhiều người, nhất là người già khổ sở vì bị dị ứng. TS. Lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường sẽ tư vấn cách điều trị dị ứng theo y học cổ truyền...
Có thể chữa khỏi dị ứng, mề đay, ngứa khắp người?
Y học cổ truyền gọi dị ứng là Mề đay, Phong chẩn, Phong chân khối... Theo y học hiện đại, dị ứng là do sự xâm nhập của một chất lạ đối với cơ thể (gọi là "dị nguyên"). Các dị nguyên xâm nhập vào cơ thể theo đường hô hấp (do hít phải), đường tiêu hóa (do ăn uống), tiếp xúc qua da hoặc do côn trùng đốt... Có nhiều nguyên nhân gây dị ứng (do thực phẩm, thuốc, cơ địa, mỹ phẩm, thay đổi nội tiết tố do mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh... ), và thường gặp là dị ứng thời tiết do nóng lạnh thất thường, đột ngột.
Thời điểm này miền Bắc đang mưa dầm gió bấc, diễn biến thời tiết bất thường khiến rất nhiều người bị dị ứng, nhất là người già do bị suy giảm hệ miễn dịch, lão hóa toàn bộ cơ thể, trong khi dị ứng là một rối loạn quá mẫn của hệ miễn dịch.
Theo TS. Lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường (phố Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội), chứng dị ứng có thể gặp quanh năm, ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh do sức đề kháng kém, cơ địa yếu. Bệnh nhẹ gây ngứa ngáy, khó chịu, da mẩn đỏ, nổi mề đay. Nặng hơn thì nổi nhiều mụn ngứa, mụn nước, vỡ ra gây viêm nhiễm…
Tây y thường chữa dị ứng mẩn ngứa bằng các thuốc kháng Histamin, chống viêm, chống dị ứng, thuốc bôi ngoài da… giúp giảm dị ứng tức thì, nhưng nếu lạm dụng, hoặc dùng các thuốc này sai cách có thể gây chóng mặt, buồn nôn, đau dạ dày, suy gan, thận…
Đông y chia dị ứng 2 thể để điều trị:
- Thể phong hàn: Dị ứng do lạnh (do nhiễm lạnh, mắc mưa, ở phòng lạnh...) gây nổi ban đỏ hoặc trắng, lưỡi rêu trắng, mạch phù khẩn.
- Thể nhiệt: Nổi mề đay ngứa ngáy mất ăn, mất ngủ, gây khó chịu khắp người, ảnh hưởng đến sinh hoạt.
Triệu chứng dị ứng, nổi mề đay... tạo thành những mảng phù sần đỏ, hoặc trắng, hoặc sưng phù ở các vị trí da nhạy cảm (mí mắt, môi, phần phụ…), gây ngứa từ râm ran tới dữ dội khắp người, hoặc bùng phát từng đợt, lặp đi lặp lại nhiều lần (thường vào buổi sáng, chiều tối và đêm khuya). Hoặc xuất hiện các mụn nước, khi vỡ có thể gây nhiễm trùng.
Dị ứng, mề đay, mẩn ngứa ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng không chữa trị có thể dẫn tới biến chứng phù mạch, nhiễm trùng da, viêm da, sốc phản vệ... rất nguy hiểm.
Nhiều cách chữa dân gian
Trong dân gian có rất nhiều cách chữa dị ứng, mề đay và tùy vùng mà chữa cho phù hợp. Ở nông thôn xưa thường dùng nước lá khế chua đun lên để tắm khi còn nóng. Hoặc lấy nấm ở cây thau đun nước với đất sét, tắm 2 lần/ngày là khỏi. Hoặc xay rau muống sống lọc nước cho uống.
Một số nơi chườm lá ngải cứu, kinh giới, tía tô, lá hẹ… Hoặc uống nước trà xanh… cũng giúp làm dịu cơn ngứa nhanh chóng.
Cách khác là rang nóng mảnh lưới, vó (bằng sợi đay) hoặc mảnh đũng quần lụa của phụ nữ để chườm khắp người… lấy lưới rang nóng xát vào chỗ dị ứng, mẩn ngứa rồi đắp chăn ngủ là hết ngứa.
Nhưng các cách dân gian chỉ đỡ với bệnh nhẹ và không khỏi hẳn. Nếu dị ứng, nổi mề đay, mẩn ngứa mãn tính sẽ không trị bệnh, thậm chí chỉ vài giờ sau trời lạnh lại dị ứng, nổi mề đay khắp người.
Cách được cho là hiệu quả trong dân gian là: Đun nồi nước sôi thật to, lấy tro và than hồng trong lòng bếp đổ vào nồi. Để nguội bớt thì dùng khăn vải lọc (có thể đun nóng lại) và dùng khăn nhúng nước đó khi đang nóng già để chườm toàn thân nhiều lần, nhất là chỗ mọc dày. Hoặc tắm gội khi nước đó còn ấm, xong kiêng tắm gội nước lã một ngày một đêm, kiêng không ăn đồ tanh, tôm và thịt gà đến khi khỏi hẳn. Nếu không có tro than củi thì dùng 1 kg than hoa đốt cháy hết cho vào nước tắm cũng được.
Hoặc khi nổi mề đay dày đặc lấy da kỳ đà, rang vàng, xay nhuyễn và cho uống cũng khỏi hẳn.
Trong dân gian có lưu truyền một số bài thuốc nam thảo dược lành tính, an toàn và không gây tác dụng phụ. Một số nhà thuốc gia truyền có các bài thuốc nam được nghiên cứu và kết hợp giữa nhiều loại dược liệu tự nhiên với cơ chế tác động sâu vào bên trong, loại bỏ căn nguyên, bồi bổ sức khỏe, cải thiện chức năng phủ tạng nhằm mang lại hiệu quả tốt.
Cách chữa dị ứng, mề đay trong dân gian truyền miệng dựa vào kinh nghiệm của cuộc sống, tuy một số người không bị tái phát, nhưng chưa có kiểm chứng y học.
Dị ứng nổi mẩn ngứa toàn thân có được tắm không, ăn uống thế nào?
TS. Lương y Phùng Tuấn Giang chia sẻ, nhiều bệnh nhân nghĩ rằng khi bị nổi mề đay mẩn ngứa, dị ứng thì không được tắm, nhưng không phải như thế.
Khi bị nổi mẩn ngứa toàn thân, người bệnh cần phải tắm rửa hàng ngày để loại bỏ bụi bẩn, mồ hôi, vi khuẩn, tránh tình trạng da bị viêm nhiễm.
Về ăn uống, người bị dị ứng, nổi mề đay, ngứa da toàn thân chú ý:
- Nên có chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học nhằm hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.
- Nên ăn nhiều rau xanh, thực phẩm giàu Omega 3, Vitamin C…
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát
- Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao
Dị ứng hay gặp khi giao mùa, khi trời lạnh, vào mùa xuân nồm ẩm, mưa phùn, độ ẩm cao... Ở giai đoạn khởi phát, nổi mẩn ngứa do mề đay, dị ứng có thể chữa khỏi nếu có phương pháp phù hợp. Nhưng nếu mề đay mãn tính, nổi mẩn ngứa khắp người kéo dài việc điều trị sẽ khó khăn hơn. Do đó ngay khi có triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa người dân cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để khám chữa, không để bệnh tăng nặng.
Khi bị dị ứng, nổi mề đay, mẩn ngứa cần chú ý:
- Nên kiêng các thực phẩm dễ gây dị ứng, các chất kích thích…
- Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố dễ gây bệnh
- Dị ứng ngứa nhiều nếu thể hàn có thể xông bằng các lá thuốc dân gian như lá sả, lá chanh, lá bưởi, vỏ quýt...
- Dị ứng thể nhiệt có thể lau bằng nước lạnh cho vài hạt muối.
- Hạn chế gãi vì sẽ tạo phản ứng gây cảm giác ngứa nhiều hơn.
Ăn uống cần ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ. Bổ sung 3 vi chất quan trọng là vitamin D, kẽm và sắt tự nhiên (có trong cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích…) và các loại hạt (hạt lanh, hạt chia, óc chó; dầu hạt cải…) để bảo hệ miễn dịch. Ăn sữa chua để tăng lượng probiotic hằng ngày.
Mỗi ngày nên uống 6- 8 cốc nước lọc.
Có thể dùng một số thảo dược giúp tăng cường miễn dịch và chống viêm như trà xanh, dứa, nghệ, cây kế sữa, cây móng mèo...