Nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ về vốn, tiền thuê đất khi đầu tư tái chế rác thải tại Hà Nội

Các quy định nhằm triển khai thực hiện điểm d khoản 2 điều 28 của Luật Thủ đô năm 2024, HĐND TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết số 23/2025/NQ-HĐND Quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động tái chế rác thải sử dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất trên địa bàn TP Hà Nội.

Báo động ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa

Theo số liệu của Chương trình Những thành phố sạch vì một Việt Nam Xanh (CCGV) tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, hiện TP Hà Nội ước tính đang phát sinh khoảng 7.500 - 8.000 tấn rác thải sinh hoạt mỗi ngày, trong đó tỷ lệ chất thải rắn có thể tái chế (nhựa, giấy, bìa cứng, thủy tỉnh và kim loại) chiếm khoảng 35,4% tổng lượng chất thải rắn thu gom.

Thời gian qua, Hà Nội đã có nhiều hình thức tuyên truyền để người dân phân loại, xử lý, tái chế rác hiệu quả. Ảnh tư liệu

Rác thải của Hà Nội đang được xử lý bằng công nghệ đốt thu hồi năng lượng (chiếm tỷ lệ trên 58%), còn lại được chôn lấp hợp vệ sinh. Riêng đối với chất thải nhựa, ở Hà Nội mỗi ngày phát sinh khoảng 1.427 tấn (trong đó hơn 60% là chất thải nhựa dùng một lần và túi ni lông).

Có gần 20% khối lượng nhựa thu gom được tái chế chủ yếu bởi các khu vực phi chính thức (cơ sở tái chế nhỏ lẻ, quy mô hộ gia đình, làng nghề khu vực quanh Hà Nội) và chủ yếu là các loại nhựa PET và HDPE. Các loại nhựa LDPE và các loại khác gần như bị thải bỏ đến các bãi rác. Điều này đang gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân.

Để giải quyết bài toán này, bên cạnh các giải pháp về sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế cho sử dụng các sản phẩm được sản xuất từ nguyên liệu gốc, sản phẩm được sản xuất với mục đích sử dụng một lần hoặc sản phẩm khó phân hủy sinh học thì việc lựa chọn biện pháp tái chế chất thải bằng các công nghệ, kỹ thuật hiện đại, phù hợp cũng là giải pháp công nghệ cần được nghiên cứu và ứng dụng phổ biến trong lĩnh vực xử lý, tái chế chất thải.

Tuy nhiên thực tế cho thấy, các hoạt động giảm thiểu chất thải còn chưa được khuyến khích nhân rộng, các hưởng các ưu đãi, hỗ trợ khó tiếp cận do chưa được chỉ dẫn cụ thể, rõ ràng, thống nhất về đối tượng, điều kiện và mức ưu đãi, hỗ trợ; việc ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, kỹ thuật tiên tiến còn nhiều hạn chế do chi phí đầu tư cao.

Từ thực tế trên, UBND TP Hà Nội đã xây dựng nội dung, đề xuất HĐND TP ban hành Nghị quyết quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi liên quan đến tái chế chất thải, trong đó tập trung vào 5 nhóm chất thải có khả năng tái chế cao và quy định bắt buộc phải tái chế (nhựa, giấy, kim loại, thủy tinh, cao su), đặc biệt là khuyến khích ứng dụng các công nghệ kỹ thuật tốt nhất trong xử lý chất thải.

Phải cam kết sản phẩm được sản xuất thân thiện với môi trường

Nghị quyết đã quyết nghị các điều kiện áp dụng như sau: ngoài các điều kiện áp dụng hỗ trợ, ưu đãi tương ứng với từng loại hỗ trợ, ưu đãi theo quy định của pháp luật hiện hành, đối tượng được hưởng hỗ trợ, ưu đãi phải áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất, thuộc danh mục hoặc hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất đã được cơ quan có thẩm quyền ban hành.

Các mô hình thu gom, phân loại rác để tái sử dụng được triển khai rộng khắp trong cộng đồng. Ảnh tư liệu

Trường hợp danh mục hoặc hướng dẫn kỹ thuật chưa được cơ quan có thẩm quyền ban hành thì UBND TP chủ động xây dựng và quyết định ban hành danh mục hoặc hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất được phép áp dụng tại Hà Nội đối với từng loại hình sản xuất sản phẩm tái chế, tái chế rác thải; bảo đảm đáp ứng các tiêu chí theo quy định tại khoản 2 Điều 105 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Quy trình xây dựng và quyết định ban hành danh mục hoặc hướng dẫn kỹ thuật về áp dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất được phép áp dụng tại Hà Nội phải được thực hiện theo quy định tại khoản 5 và khoản 6 điều 37 Luật Thủ đô năm 2024.

Bên cạnh đó, đối tượng được hưởng hỗ trợ phải cam kết về sản phẩm được sản xuất là sản phẩm tái chế thân thiện với môi trường, đáp ứng các quy định của pháp luật về chất lượng sản phẩm, hàng hóa và/hoặc được chứng nhận Nhãn sinh thái Việt Nam...

Mứchỗ trợ từ 50% lên tới 100%

Về các biện pháp ưu đãi, Nghị quyết quy định, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện sẽ được hưởng các ưu đãi như: được miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước trong 6 năm; giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước trong các năm tiếp theo theo chính sách ưu đãi về đất đai của Trung ương và của thành phố tại từng thời kỳ khi thực hiện dự án đầu tư mới.

Các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện sẽ được xem xét vay vốn từ nguồn vốn điều lệ Quỹ Đầu tư phát triển thành phố và nguồn vốn nhận ủy thác quỹ bảo vệ môi trường tại Quỹ Đầu tư phát triển Thành phố theo quy định của pháp luật tại thời điểm vay; được hưởng ưu đãi với mức thu phí là 0 đồng đối với các loại phí, lệ phí thuộc khoản thu ngân sách địa phương quy định tại nghị quyết...

Hà Nội ban hành nghị quyết với nhiều chính sách ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực tái chế rác thải. Ảnh: Mộc Miên

Cùng với đó, các đối tượng được hỗ trợ 50% phí sử dụng hạ tầng (nhưng không quá 100 triệu đồng/năm) khi hoạt động trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp có đầu tư hạ tầng đồng bộ của TP.

TP cũng hỗ trợ toàn bộ 100% chi phí cho các hoạt động sau: tham gia các hoạt động xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại Quốc gia và TP - trừ các trường hợp quy định tại điểm b và c khoản này. Mức hỗ trợ tối đa không vượt quá 1,5 lần mức hỗ trợ tối đa quy định tại Phụ lục VI Nghị quyết số 22/2016/NQ-HĐND ngày 8/12/2016 của HĐND TP về việc quy định một số chính sách, nội dung, mức chỉ thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND TP.

Hỗ trợ đào tạo, tập huấn nguồn nhân lực; thuê cán bộ kỹ thuật chỉ đạo dự án, tập huấn và chuyển giao công nghệ, kỹ thuật hiện có tốt nhất. Hỗ trợ quảng bá sản phẩm tái chế trên các phương tiện truyền thông, trên các chương trình truyền hình, báo chỉ hoặc thông qua các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.

Hỗ trợ 50% chi phí cho các hoạt động xây dựng thương hiệu, thiết kế biểu tượng và hệ thống các dấu hiệu nhận diện thương hiệu; thực hiện các thủ tục cấp chứng nhận quyền sở hữu trí tuệ, cấp Nhãn sinh thái Việt Nam hoặc các chứng nhận, chứng chỉ, nhãn hiệu về chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo quy định của pháp luật; trưng bày và bán sản phẩm tái chế tại các trung tâm thương mại, siêu thị, hệ thống bán lẻ có quy mô lớn trên địa bàn TP.

Phong Châu