Nhiều cơ chế mở đường cho đổi mới sáng tạo và ứng dụng blockchain

Sáng 14-3, tại TP.HCM, Hội truyền thông - điện tử TP.HCM phối hợp với Chi hội Blockchain TP.HCM tổ chức tọa đàm “Kinh tế số, chuyển đổi số tại TP.HCM: Chính sách và hành động nhìn từ Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị”.

Buổi tọa đàm tập trung vào những vấn đề nổi bật trong chính sách và hành động hỗ trợ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại TP.HCM

Cần ứng dụng Nghị quyết 57 hơn nữa

Ông Phan Vũ Tuấn, Phó chủ tịch Hội truyền thông điện tử TP.HCM cho biết, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đã mở ra nhiều cơ chế đột phá cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp trẻ.

Một trong những điểm quan trọng của Nghị quyết 57 là xóa bỏ tư tưởng, rào cản quan niệm "luật không cho là không được làm", và đề cập tới cơ chế chấp nhận rủi ro, và đề cao các nhà nghiên cứu khoa học.

Ông Tuấn cho rằng điều này sẽ mang lại cơ hội cho các nhà khoa học mạnh dạn hơn với nghiên cứu, và thoát ra khỏi vùng an toàn để tạo ra các sản phẩm mang tính đột phá.

Lãnh đạo Hội Truyền thông Điện tử TP.HCM cũng cho hay, TP.HCM đã và đang có những chính sách để thúc đẩy khởi nghiệp, sáng tạo trên địa bàn từ Nghị quyết 98 tới Nghị quyết 57. Trong đó có đề cập tới việc miễn thuế doanh nghiệp, thuế TNCN trong vòng 5 năm cho các cá nhân doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Đây là một cơ chế quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới và phát triển khoa học - công nghệ.

“Với những chính sách đã được ban hành, môi trường hỗ trợ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã khá đầy đủ, thì câu chuyện “go global” (ra thế giới) không còn là của các doanh nghiệp lớn, mà doanh nghiệp nhỏ, khởi nghiệp sáng tạo cũng có thể thực hiện được.

Tôi cũng được biết, hiện nay cũng có nhiều doanh nghiệp nhỏ của Việt Nam nhưng lại sở hữu data (dữ liệu) nước ngoài nhiều hơn trong nước. Đó thực sự là bước tiến”- ông Tuấn nói.

Tuy nhiên, ông Tuấn cũng chỉ ra rằng bên cạnh cơ hội, vẫn còn nhiều thách thức. Đơn cử cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, nguy cơ tấn công an ninh mạng, và tư duy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp chưa thực sự mạnh mẽ.

Cạnh đó, việc khai thác và bảo vệ tài sản trí tuệ cũng chưa được quan tâm đúng mức, trong khi đây là yếu tố then chốt đối với các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Để thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo tại TP.HCM, ông Tuấn đề xuất, TP.HCM cần quan tâm đến việc phát triển thị trường giao dịch công nghệ, hoàn thiện các tiêu chuẩn cộng đồng và đảm bảo môi trường pháp lý thuận lợi cho đổi mới sáng tạo.

Một số mô hình quốc tế có thể được tham khảo để áp dụng tại Việt Nam, chẳng hạn như sử dụng công nghệ blockchain để số hóa tài sản trí tuệ, tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch và huy động vốn.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế hỗ trợ các nhà sáng chế và doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận vốn đầu tư một cách hiệu quả.

Thực tế cho thấy, nhiều nhà sáng chế tại Việt Nam có ý tưởng rất tốt nhưng thiếu sự hướng dẫn và nguồn lực tài chính để hiện thực hóa ý tưởng của mình. Do đó, việc xây dựng các chính sách hỗ trợ cụ thể để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo là rất quan trọng.

Ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM

Đổi mới không chỉ là số hóa

Tại tọa đàm, ông Nguyễn Thanh Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, cũng nhìn nhận Nghị quyết 57 không chỉ tập trung vào số hóa mà còn mở rộng sang khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, cần làm rõ yếu tố “đột phá” và chứng minh sự đổi mới thực sự. Trong quá trình đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn do cơ chế tài chính chưa linh hoạt, dẫn đến việc triển khai các quỹ phát triển khoa học công nghệ còn hạn chế.

Hiện nay, chỉ khoảng 11% doanh nghiệp quan tâm và có khả năng đổi mới sáng tạo, phần lớn còn thiếu nguồn lực hoặc chưa có định hướng rõ ràng. Vì thế, ông Hòa cho rằng chính sách hỗ trợ cần nhấn mạnh vào việc thúc đẩy sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi hơn để doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn phát triển.

Ông Nguyễn Thanh Hòa cho rằng công tác truyền thông khoa học rất quan trọng. ẢNH: THU HÀ

Ngoài ra, theo ông Hòa, để làm rõ "đột phá" thì công tác truyền thông khoa học cũng đóng vai trò quan trọng. Nhất là trong việc giải thích và kết nối các khái niệm khoa học phức tạp với thực tế xã hội.

Ông nhấn mạnh rằng: Khi viết, khi nói về chuyển đổi số không chỉ đơn thuần đưa tin sự kiện, mà còn phải làm rõ các khái niệm phức tạp giúp công chúng hiểu đúng về công nghệ và các vấn đề liên quan. Đồng thời nên đi sâu vào mô hình thực tiễn đã tạo ra giá trị mới, thay vì chỉ tuyên truyền về số lượng sáng kiến.

Cạnh đó, việc chuyển đổi số không thể chỉ dựa vào ngân sách nhà nước mà cần huy động sự tham gia mạnh mẽ từ khu vực tư nhân.

"Hiện nay, TP.HCM đang hướng đến mô hình đầu tư với tỉ lệ 60% từ tư nhân và 40% từ nhà nước để đảm bảo nguồn lực phát triển bền vững"- ông Hòa nói.

Ông Hòa cũng gợi mở, để nền kinh tế số phát triển bền vững như các nước trong khu vực thì cần có một khung pháp lý rõ ràng, đặc biệt là trong vấn đề công nhận các giao dịch điện tử xuyên biên giới.

Đối với vấn đề này, ông Nguyễn Thế Vinh, Chủ tịch Chi hội Blockchain Việt Nam nhấn mạnh, cùng với đổi mới sáng tạo hiện nay các lĩnh vực về blockchain, về giao dịch tài sản mã hóa đang ngày càng phát triển.

Một nghiên cứu của đơn vị này chỉ ra, tổng khối lượng giao dịch thị trường mã hóa Việt Nam đạt 800 tỉ USD/năm (chưa tính khối lượng giao dịch thị trường NFT), cao hơn 4,4 lần so với tổng khối lượng giao dịch thị trường chứng khoán Việt Nam (180 tỉ USD).

Điều này cho thấy, việc sớm công nhận tài sản mã hóa, đưa ra các khung pháp lý, các cơ chế thử nghiệm một cách nhanh chóng sẽ giúp thị trường đi vào khuôn khổ, chống thất thu thuế cho nhà nước, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, doanh nghiệp một cách chính đáng.

THU HÀ