Nhiều công chức cấp xã làm việc từ 10 đến 12 tiếng/ngày để hoàn thành nhiệm vụ

Các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường chiều 29-10. Ảnh: Quochoi.vn

Chiều 29-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ mười, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 và một số nội dung quan trọng khác.

Cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Đoàn Cà Mau) ghi nhận, trong quá trình thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính, việc phân cấp, phân quyền giữa các cấp đã có nhiều tiến bộ. Tuy nhiên, một số nội dung phân cấp vẫn chưa rõ ràng; việc phân công nhiệm vụ, tổ chức điều hành còn chồng chéo, gây khó khăn trong thực hiện.

Đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Đoàn Cà Mau) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

“Việc phân cấp trong quản lý đất đai, đầu tư công, tài sản công, khai thác khoáng sản, xây dựng hạ tầng, giáo dục, y tế… còn chưa tạo được sự linh hoạt và tự chủ cho địa phương. Trách nhiệm của người đứng đầu, người có thẩm quyền trong một số trường hợp chưa được phát huy đầy đủ”, đại biểu cho biết.

Từ thực trạng trên, đại biểu kiến nghị các bộ, ngành cần rà soát tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật ban hành, sớm sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế cho phù hợp với cơ chế, chính sách của chính quyền mới; bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, không chồng chéo, trùng lặp hoặc bỏ sót nhiệm vụ. Đồng thời, cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương những nội dung thuộc quyền và nghĩa vụ của công dân để các công việc được giải quyết tại chỗ, thuận lợi và nhanh chóng.

Về đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là cấp xã, để đáp ứng nhiệm vụ mới, đại biểu Nguyễn Quốc Hận cho rằng, yếu tố con người là nhân tố quyết định đến sự thành công của công cuộc cải cách hành chính.

Các đại biểu Quốc hội thảo luận ở hội trường chiều 29-10. Ảnh: Quochoi.vn

Đại biểu cho rằng, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đội ngũ cán bộ cấp xã bộc lộ một số bất cập, không theo kịp yêu cầu nhiệm vụ, không bao quát hết các lĩnh vực được giao. Để bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ, nhiều công chức cấp xã làm việc từ 10 đến 12 tiếng mỗi ngày.

Từ đó, đại biểu kiến nghị: “Cần bố trí đủ biên chế cho các phòng, ban đa chức năng cấp xã với số lượng và trình độ chuyên môn phù hợp. Trong đó, có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng công nghệ số cho đội ngũ công chức, lãnh đạo cấp xã, đồng thời, ban hành cơ chế, chính sách nâng cao thu nhập tương xứng với nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, đầu tư đồng bộ, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết công việc để giảm tải cho cán bộ, công chức”.

Tranh luận tại hội trường, đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn Quảng Trị) cho rằng, sau khi sắp xếp tổ chức, cấp xã bị thiếu cán bộ có chuyên môn, ảnh hưởng đến hoạt động phục vụ người dân như một số đại biểu nêu, không phải là tình trạng phổ biến mà chỉ mang tính cục bộ.

Theo đại biểu, thực tế trước khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đội ngũ cán bộ chuyên môn ở cả cấp huyện và cấp xã vốn đã thiếu nên khi sáp nhập cấp xã thì việc thiếu là điều dễ hiểu...

Từ thực tế đó, đại biểu Trần Quang Minh đề nghị Trung ương cần chỉ đạo một cuộc tổng rà soát để có điều chỉnh phù hợp; tăng cường cán bộ có chuyên môn cho cấp xã, bảo đảm phân bổ hợp lý, đặc biệt là cho khối UBND cấp xã.

Cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) nhấn mạnh, cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ.

“Không chỉ là tăng lương từ đầu năm sau, mà theo tôi ngay ở kỳ họp này, Chính phủ nên có báo cáo về thực trạng cán bộ xã, thừa thiếu ra sao, cơ chế chính sách bất cập như thế nào và cần Quốc hội ban hành quyết sách gì để tháo gỡ được ngay”, đại biểu Hà Sỹ Đồng nói.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị) phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Tham gia giải trình làm rõ các ý kiến đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, sau 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Bộ máy bước đầu vận hành ổn định, thông suốt, được nhân dân ghi nhận. Nhiều địa phương có cách làm sáng tạo, linh hoạt, xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu giải trình. Ảnh: Quochoi.vn

Tuy vậy, đây là vấn đề mới, chưa có tiền lệ, nên vẫn còn khó khăn về nhận thức, tư duy quản trị và phương thức làm việc. Nêu một số giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho biết, nhiệm vụ quan trọng nhất là tập trung hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách.

Phó Thủ tướng cũng ghi nhận đúng như đại biểu nêu, đội ngũ cán bộ cấp xã ở nhiều nơi còn vừa thừa, vừa thiếu, có mặt chưa phù hợp chuyên môn. Song, theo báo cáo tổng hợp từ 34 tỉnh, số lượng cán bộ cấp xã không hẳn thiếu; tỷ lệ cán bộ công chức cấp xã bình quân đạt 41,3%, trong đó có 5,38% chưa phù hợp chuyên môn.

Theo Phó Thủ tướng, đây là vấn đề mới, chưa thể nhuần nhuyễn ngay. Do đó, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện khung vị trí việc làm, xác định rõ nhu cầu từng địa phương, làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế giai đoạn 2026-2030.

“Trước mắt, các địa phương cần chủ động rà soát, cơ cấu, điều chỉnh để bảo đảm đội ngũ phù hợp, đặc biệt với các vị trí như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin, xây dựng, tư pháp... Chính phủ giao Bộ Nội vụ xây dựng đề án đào tạo cán bộ cấp xã đến năm 2030”, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà nói thêm.

Phó Thủ tướng cho rằng, nếu địa phương thụ động, việc vận hành chính quyền hai cấp sẽ rất khó khăn. Chính phủ đã có hướng dẫn cụ thể về xử lý tài sản công, cải cách thủ tục hành chính, đề nghị các địa phương tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục để đáp ứng yêu cầu cải cách.

Về cải cách chính sách tiền lương, Phó Thủ tướng thông tin, Chính phủ đang xây dựng đề án tổng thể, do Ban Chính sách và Chiến lược Trung ương chủ trì để đánh giá lại Nghị quyết 27, sau đó dự kiến quý I-2026 sẽ báo cáo Trung ương. Từ đó, Chính phủ sẽ xây dựng kế hoạch cải cách chính sách tiền lương với lộ trình, bước đi phù hợp, nằm trong tổng thể cải cách nền hành chính, quy mô nền kinh tế, khả năng chi trả của ngân sách nhà nước.

Đình Hiệp