Nhiều giải pháp cải thiện chất lượng nguồn nhân lực

Hằng năm, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đều tổ chức cho giáo viên tham gia hội giảng.

Chất lượng nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng, bởi đây là một trong những yếu tố quyết định sự thành công trong phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Xác định rõ vấn đề này, Thái Nguyên luôn coi trọng công tác đào tạo nghề, dạy nghề, trang bị cho người lao động kỹ năng làm việc và khả năng thích ứng trong thời kỳ hội nhập.

Minh chứng là năm 2010, tỷ lệ lao động trong toàn tỉnh qua đào tạo đạt gần 44%, đến năm 2020 tăng lên 70%, trong đó 30% có văn bằng, chứng chỉ. Trong đào tạo nghề, từ cuối năm 2019, tỉnh Thái Nguyên đã “ghi điểm” với chỉ số đào tạo lao động (thuộc Chỉ số nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh - PCI) đứng thứ 5 toàn quốc.

Phát huy kết quả đạt được, những năm gần đây, công tác đào tạo, giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trên địa bàn tỉnh tiếp tục được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tỷ lệ lao động qua đào tạo năm 2021 đạt 71%, trong đó 30,1% có văn bằng, chứng chỉ; năm 2022 đạt 72%, trong đó 35,6% có bằng cấp, chứng chỉ; năm 2023 đạt 73%, trong đó 36% có bằng cấp, chứng chỉ; năm 2024 đạt 76%, trong đó 36,7% có bằng cấp, chứng chỉ. Kết quả từng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra (riêng năm 2024 vượt 2% kế hoạch năm và vượt 1% so với chỉ tiêu Nghị quyết đề ra đến năm 2025).

Trong tổ chức, thực hiện công tác GDNN, tỉnh tập trung chỉ đạo, triển khai quyết liệt công tác đào tạo nghề, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên có văn bản hướng dẫn các cơ sở GDNN thực hiện phân luồng, chuẩn hóa và phát triển cơ sở vật chất, trang thiết bị theo ngành nghề; tập trung phát triển “nghề trọng điểm”, đa dạng hóa ngành nghề đào tạo đáp ứng nhu cầu của cả người học và người sử dụng lao động.

Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra được quan tâm, kiên quyết thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động đối với cơ sở không đáp ứng yêu cầu quy định của Nhà nước; đồng thời tổ chức rà soát, đánh giá tình hình hoạt động của các cơ sở GDNN để làm cơ sở hợp nhất lại một số đơn vị.

Từ năm 2021 về trước, trên toàn tỉnh có 47 cơ sở GDNN, đến năm 2022 tinh gọn giảm còn 35 cơ sở. Theo nhu cầu xã hội, đến tháng 11-2023, trên địa bàn tỉnh có thêm 2 cơ sở GDNN được thành lập mới, tăng tổng số cơ sở GDNN lên 37 đơn vị (gồm 12 trường cao đẳng, 9 trường trung cấp, 12 trung tâm GDNN và 4 cơ sở khác có hoạt động GDNN); tổng quy mô đào tạo trình độ các cấp bình quân gần 100.000 học sinh, sinh viên.

Để đáp ứng nhu cầu của người học và thị trường lao động, các cơ sở GDNN tích cực đổi mới chương trình đào tạo, coi trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên dạy nghề, đầu tư cơ sở vật chất và mở rộng hợp tác, liên kết đào tạo nghề với một số doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Thay vì giờ học lý thuyết và thực hành tương đương nhau như trước đây, các cơ sở GDNN thực hiện rút gọn giờ học lý thuyết xuống 30%, tăng giờ học thực hành lên 70%.

Được đào tạo nghề, các bạn trẻ tự tin hơn khi tham gia thị trường lao động.

Từ tổ chức thực học, thực hành linh hoạt nên đến kỳ học cuối, hầu hết học viên đã làm ra được sản phẩm như những người thợ lành nghề. Theo kết quả khảo sát, đánh giá gần đây của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), công tác giáo dục dạy nghề trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đạt chất lượng tốt, thuộc nhóm cao của cả nước, với 94% học sinh, sinh viên sau tốt nghiệp đáp ứng được nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp...

Người học có việc làm ngay, đồng thời đáp ứng ngay được yêu cầu công việc, nên các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh được nhiều người học lựa chọn. Theo đó, công tác tuyển sinh hằng năm của hầu hết cơ sở GDNN đều đạt và vượt chỉ tiêu tuyển sinh tỉnh giao. Cụ thể, năm 2021 tuyển 36.743 học viên, đạt 102,06%; năm 2022 tuyển 38.937 học viên, đạt 102,46%; năm 2023 tuyển 40.512 học viên, đạt 101,28%; năm 2024 tuyển 42.098 học viên, đạt 101,4%.

Đặc biệt là từ cuối năm 2024, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã chính thức khởi động chương trình "Bình dân học AI" với sự tham gia của 100% học viên. Theo kế hoạch của tỉnh, năm 2025, các cơ sở GDNN trên địa bàn sẽ tuyển sinh và đào tạo 44.500 học viên, trong đó có 17.500 học viên trình độ trung cấp và cao đẳng, 27.000 học viên trình độ sơ cấp và thường xuyên.

Các ngành nghề đào tạo phổ biến như: Điện tử công nghiệp, công nghệ ô tô, cơ khí chế tạo, công nghệ thời trang, quản trị nhà hàng, kỹ thuật chế biến món ăn… Hiện nay, các ngành nghề đào tạo đang được mở thêm và bám sát nhu cầu thực tế của thị trường lao động, tập trung vào nhóm ngành máy tính, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật. Tại các nhóm ngành này có hơn 45% học viên theo học hệ cao đẳng và hệ trung cấp.

Tiếp đến là nhóm ngành sức khỏe và dịch vụ, du lịch chiếm 15%. Nhóm ngành nghề truyền thống phục vụ cho chương trình xây dựng nông thôn mới cũng được duy trì, ưu tiên tuyển sinh, chủ yếu là trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng.

Để nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh, đáp ứng nguồn nhân lực của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Thái Nguyên tiếp tục sắp xếp lại mạng lưới cơ sở GDNN theo hướng đồng bộ, tinh gọn và tổ chức đào tạo đa ngành, đa nghề. Tỉnh khuyến khích các cơ sở GDNN tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở đào tạo ngành, nghề chất lượng cao, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng thị trường lao động trong và ngoài nước.

Ngọc Chuẩn