Nhiều giải pháp chống thất thu hoạt động chuyển nhượng bất động sản ở Bình Định
Quản lý thu thuế hoạt động chuyển nhượng bất động sản là lĩnh vực khá phức tạp và nhạy cảm. Do đó, cẩn thận trọng trong từng khâu, bước xử lý với nguyên tắc trách nhiệm phải thuộc về người nộp thuế (NNT), cơ quan thuế không can thiệp trực tiếp vào việc khai lại giá bán của NNT.
Hiện nay, Cục Thuế Bình Định đã trình dự thảo để tham mưu UBND tỉnh Bình Định ban hành chỉ thị và chỉ đạo thực hiện đồng bộ trên toàn tỉnh về công tác quản lý hoạt động chuyển nhượng bất động sản, chống thất thu ngân sách trong lĩnh vực này. Nhiệm vụ trọng tâm là phải sớm ban hành bảng giá đất sát với giá giao dịch thực tế trên thị trường.
Trong thời gian chờ UBND tỉnh ban hành chỉ thị và bảng giá đất mới, Cục Thuế Bình Định đã chủ động đưa ra các giải pháp tạo ra các “chốt chặn” để NNT nhận thức, khai lại giá bán.
Cụ thể, thứ nhất, cho phép cơ quan thuế đưa ra giá tham chiếu theo từng khu vực (theo cơ sở dữ liệu giá trúng đấu giá, giá đền bù, giá lịch sử chuyển nhượng, giá các công ty môi giới bất động sản, giá tham khảo trên các trang mạng xã hội, internet… để đưa ra giá bình quân). Trên cơ sở giá tham chiếu, các tổ chức hành nghề công chứng, công chứng viên có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ, định hướng giá khai thuế cho NNT và làm thủ tục công chứng hợp đồng mua bán.
Thứ hai, các Phòng Thanh tra kiểm tra thuế rà soát giá chuyển nhượng tại các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản trên địa bàn tỉnh theo giá tham chiếu nêu trên. Trường hợp có bất hợp lý thì cảnh báo và mời doanh nghiệp đối thoại để điều chỉnh, nếu doanh nghiệp vẫn không thực hiện thì hoàn thiện hồ sơ chuyển tin báo tội phạm đến cơ quan điều tra theo quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 489/QĐ-TCT ngày 7/4/2022 của Tổng cục Thuế.
Thứ ba, công khai tất cả các trường hợp chuyển nhượng bất động sản (doanh nghiệp cho cá nhân, cá nhân cho cá nhân) trên Cổng giao tiếp điện tử giữa cơ quan thuế với người dân để toàn dân giám sát, phản biện và tham gia quản lý.
Với những giải pháp nêu trên, các Chi cục Thuế ở Bình Định xây dựng giá tham chiếu theo từng khu vực, dự án đất trên địa bàn và kèm theo thư ngỏ (Cục Thuế đã soạn thảo) đã nêu rõ các căn cứ pháp lý và hệ lụy nếu không khai đúng giá thực tế; tham mưu cho UBND huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo cho các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn NNT thực hiện theo giá tham chiếu mà Chi cục Thuế đã xây dựng.
Trường hợp đã qua tổ chức hành nghề công chứng mà giá khai thuế vẫn không phù hợp (chênh lệch lớn so với thực tế) thì hoàn thiện hồ sơ chuyển tin báo tội phạm đến cơ quan điều tra theo quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 489/QĐ-TCT ngày 7/4/2022 của Tổng cục Thuế.
Nhờ tổ chức giám sát, tầm soát và tổ chức cơ sở dữ liệu liên ngành tốt, 4 tháng đầu năm 2022, Chi cục Thuế khu vực Tuy Phước - Vân Canh làm rõ giá chuyển nhượng 94 trường hợp. Qua đó, thu thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản được hơn 811 triệu đồng (tăng hơn 531 triệu đồng so với trước khi làm rõ), thu thuế trước bạ gần 203 triệu đồng (tăng gần 133 triệu đồng so với trước khi làm rõ).
Trong khi đó, Chi cục Thuế TP Quy Nhơn ban hành văn bản yêu cầu NNT giải trình về giá đất chuyển nhượng. Sau khi được tuyên truyền, giải thích, NNT đã tự kê khai lại tờ khai thuế thu nhập cá nhân, tờ khai lệ phí trước bạ với giá trị đất cao hơn nhiều so với giá trên hợp đồng công chứng và hồ sơ khai thuế ban đầu. Kết quả thực hiện từ ngày 1 đến hết 12/4, có 105 hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính khai lại giá chuyển nhượng, với số tiền thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ tăng thêm là 2.295 triệu đồng.