Nhiều giáo viên mầm non nghỉ việc vì quá vất vả, lương lại thấp

“Năm nào tuyển dụng cũng thiếu nhiều giáo viên vùng núi"

Ngày 17.11, Quốc hội thảo luận về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22.8.2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Đại biểu Lê Văn Dũng đề nghị cần có chính sách đủ mạnh để thu hút giáo viên ở đồng bằng lên miền núi công tác, giảng dạy. Ông mong muốn nghị quyết lần này phải đảm bảo cho giáo dục ở miền núi, vùng sâu vùng xa phát triển và khắc phục cho được tình trạng miền núi thiếu giáo viên như thời gian qua.

“Ở miền núi, vùng cao, năm nào tuyển dụng cũng thiếu nhiều giáo viên. Không tuyển được giáo viên thì làm sao có nguồn nhân lực tốt ở miền núi được? Đây là vấn đề đặt ra mà nghị quyết lần này phải tập trung những vấn đề đó”, đại biểu kiến nghị.

Các đại biểu thảo luận tại tổ

Ông Dũng cho rằng cần ưu tiên cơ chế cử tuyển đối với các em người dân tộc thiểu số, các em sinh sống tại vùng miền núi, qua đó đảm bảo nguồn nhân lực giáo dục tại chỗ lâu dài và bền vững.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Tây Ninh) cho rằng Nghị quyết 71 đã quy định rất rõ về việc xây dựng, đầu tư nhà công vụ và tạo điều kiện thuận lợi về nơi ở cho giáo viên công tác tại vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên trong dự thảo nghị quyết hiện không đề cập đến chế độ nhà công vụ này.

Bà Dung đề nghị bổ sung quy định về chế độ nhà công vụ vào dự thảo nghị quyết để các địa phương vùng sâu, vùng xa có cơ sở pháp lý, có sự quan tâm đầu tư, đảm bảo nơi ở cho giáo viên.

ĐBQH Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng cho rằng cần đãi ngộ cao hơn, xứng đáng hơn với nhà giáo.

Dẫn lại bộ phim tài liệu về một cô giáo vùng cao chấp nhận hy sinh đời sống riêng để lo bữa ăn cho học sinh, ông cho rằng những trường hợp như vậy cần được ghi nhận, bù đắp thực chất chứ không chỉ dừng ở tôn vinh. Người được hưởng cuối cùng của chính sách ưu đãi cũng không chỉ là giáo viên mà còn là học sinh, phụ huynh khi chất lượng dạy học được cải thiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho rằng để phát triển nguồn giáo viên tại chỗ và thực hiện được mục tiêu này thì không nên thực hiện cơ chế cử tuyển, thay vào đó cần đầu tư cho dự bị đại học. Nếu còn đặt vấn đề cử tuyển thì sẽ khó bảo đảm chất lượng giáo viên.

“Đối tượng cử tuyển có khoảng cách rất xa với đối tượng đào tạo chính thức ở các trường đại học. Do vậy, để phát triển nguồn giáo viên tại chỗ, cần ưu tiên đầu tư các trường dự bị đại học để đào tạo thêm cho học sinh ở khu vực này, để các em vững vàng bước vào học đại học. Có như vậy, sau khi các em tốt nghiệp đại học trở về làm việc thì mới có chất lượng tốt”, ông Vinh nói.

Chính sách đột phá không chỉ là tăng lương hay xây trường

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) thống nhất với mức phụ cấp được quy định trong nghị quyết. Cụ thể, nhân viên hành chính có mức phụ cấp là 30%. Giáo viên ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng biên giới, hải đảo sẽ được hưởng mức phụ cấp 100%. Đối với đối tượng giáo viên còn lại (không thuộc vùng đặc biệt) được hưởng ít nhất là 70%.

Tuy nhiên, ông Hải đề nghị nên phân loại thêm theo bậc học. Mức hưởng nên được nghiên cứu bố trí để phù hợp với mầm non, tiểu học, trung học cơ sở hay trung học phổ thông. Bởi thực tế, mức độ khó khăn của giáo viên ở các bậc học khác nhau là khác nhau, do đó cần được hưởng mức phụ cấp khác nhau.

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa)

Ngoài ra theo ông Hải, dự thảo quy định mức tối thiểu là "ít nhất là 70%", nhưng chưa rõ mức tối đa là bao nhiêu phần trăm (có thể là 100% hay hơn 100%) đối với giáo viên mầm non và các bậc học phổ thông ở vùng còn lại”.

Đồng quan điểm, đại biểu Lê Thị Song An (Tây Ninh) cho rằng nếu áp dụng cào bằng mức tối thiểu 70% cho tất cả các cấp sẽ không đồng đều và không công bằng đối với giáo viên mầm non và tiểu học.

“Giáo viên mầm non có thời gian làm việc rất cao, phải nhận trẻ từ sáng, giữ xuyên suốt đến chiều, thậm chí 16h30 đến 17h mới trao trả trẻ. Công việc của họ là chăm sóc trẻ chứ không phải chỉ truyền đạt kiến thức như cấp phổ thông. Thực tế, đa số các địa phương thiếu giáo viên mầm non và giáo viên tiểu học. Nhiều giáo viên mầm non nghỉ việc do công việc quá vất vả mà lương lại thấp”, bà Song An nói.

Đại biểu đề nghị cần có lộ trình thực hiện, trong đó ưu tiên cho mầm non và tiểu học trước. Sau đó mới tiếp tục thống kê và đưa vào các cấp phổ thông khác (trung học cơ sở, trung học phổ thông, trường chuyên…). Việc phân loại rõ ràng như vậy sẽ giúp nghị quyết thực hiện khả thi hơn.

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương mong muốn có chính sách đặc thù giao Chính phủ thí điểm tổ chức xây dựng một số Trung tâm đào tạo đại học quốc tế tại Việt Nam.

“Bây giờ có phân hiệu đại học nước ngoài tại Việt Nam rồi, tại sao chúng ta không mạnh dạn bố trí các trung tâm đào tạo đại học quốc tế tại Việt Nam với những chính sách ưu đãi về đất đai, thuế? Chúng ta mời các đại học lớn, nổi tiếng quốc tế về đây, tạo ra một môi trường đào tạo chất lượng cao ở Việt Nam như là đi du học”, ông Phương đề xuất.

Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng việc xây dựng các chính sách đột phá không chỉ tập trung vào tăng lương hay xây trường, mà phải giải quyết được các áp lực, gánh nặng hành chính đối với giáo viên, đó là tình trạng thi đua hình thức.

Theo ông Hoan, cần thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết 29 của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, lấy người học làm trung tâm và hướng tới thực học, thực nghiệm.

Lam Thanh