Nhiều khó khăn trong xây dựng nông thôn mới ở xã Trung Hạ
Đánh giá theo bộ tiêu chí nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025, xã Trung Hạ, huyện Quan Sơn mới đạt 9/19 tiêu chí. Các tiêu chí còn lại là những tiêu chí khó, có những tiêu chí đang là 'điểm nghẽn' của xã.
Thời điểm bắt đầu xây dựng NTM, xã Trung Hạ được kỳ vọng sẽ là một trong những xã đầu tiên đạt chuẩn NTM của huyện Quan Sơn. Bởi, khi bắt tay vào xây dựng NTM, toàn xã đã đạt 5/19 tiêu chí. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm xây dựng NTM, đến nay Trung Hạ mới đạt 9/19 tiêu chí, còn lại là những tiêu chí khó thực hiện, như: Giao thông, điện; cơ sở hạ tầng nông thôn; nhà ở dân cư; thu nhập; nghèo đa chiều; lao động; tổ chức sản xuất; y tế và môi trường.
Theo kết quả tự đánh giá của xã vào cuối năm 2020, đơn cử tiêu chí giao thông của xã đã hoàn thành. Thế nhưng, khi áp vào bộ tiêu chí mới giai đoạn 2021-2025 thì tiêu chí giao thông của xã lại chưa đạt. Cụ thể, theo bộ tiêu chí cũ, các đường trục thôn, bản, đường liên thôn, bản chiều rộng mặt đường của xã là 2,5m đến 2,8m được cứng hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện thì theo bộ tiêu chí mới, chiều rộng tối thiểu phải đạt từ 3m trở lên. Tương tự, với đường xã và đường trung tâm từ xã đến đường huyện theo tiêu chí cũ là rộng 3,5m thì theo bộ tiêu chí mới chiều rộng tối thiểu phải đạt từ 4m trở lên...
Về thu nhập, theo báo cáo của UBND xã Trung Hạ, đến nay thu nhập bình quân đầu người của xã là 31,2 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ năm 2016 - 2020 giảm còn dưới 10%. Song áp vào bộ tiêu chí mới, thu nhập bình quân đầu người của xã phải đạt 39 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đạt 6,5%. Trên thực tế, giá trị các sản phẩm chủ lực của địa phương còn thấp, thu nhập của công nhân ở các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn thấp nên nhiều công nhân bỏ việc, dẫn đến thu nhập chung của xã không đảm bảo yêu cầu. Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của xã còn cao, trong khi bộ tiêu chí nghèo đa chiều trong giai đoạn mới được nâng lên cao hơn so với giai đoạn cũ (cũ là dưới 10%, mới là dưới 6,5%).
Bên cạnh đó, cơ sở về hạ tầng nông thôn của xã còn chưa đạt yêu cầu đề ra so với bộ tiêu chí mới. Xã mới chỉ thực hiện chợ phiên xã Trung Hạ (chợ tạm) chưa được đầu tư cơ sở vật chất để có chợ đạt chuẩn. Nhà ở dân cư của xã còn nhiều nhà bán kiên cố, chưa đạt chuẩn theo quy định. Một số chỉ tiêu khó, tạo điểm nghẽn như tiêu chí nước sạch tập trung; giao thông… cần sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp chính quyền.
Ông Hà Công Úy, Chủ tịch UBND xã Trung Hạ cho biết: Từ khi triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, bộ mặt nông thôn của xã đã được đổi thay rõ rệt, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao; hệ thống chính trị tiếp tục được củng cố; quyền và vai trò làm chủ của người dân được đề cao; an ninh trật tự ở nông thôn được giữ vững, an sinh xã hội ngày càng đảm bảo; các điều kiện về giáo dục, y tế, văn hóa và môi trường đã được quan tâm và ngày càng hoàn thiện. Tuy nhiên, xã Trung Hạ vốn là xã thuần nông, tỷ trọng nông nghiệp chiếm đến 91%; đời sống của một bộ phận Nhân dân còn nhiều khó khăn nên việc huy động sức dân để xây dựng NTM còn nhiều hạn chế; hệ thống cơ sở hạ tầng xuống cấp chưa đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh của địa phương. Bên cạnh đó, do địa hình phức tạp, chia cắt mạnh, độ dốc lớn; dân cư sống không tập trung, giao thông đi lại khó khăn, cách trở, điều kiện giao thương hàng hóa, trao đổi thông tin hai chiều và tiếp cận dịch vụ, khoa học kỹ thuật còn chưa cao… đang là nguyên nhân dẫn đến quá trình xây dựng NTM của xã Trung Hạ còn chậm.
Cũng theo ông Úy, dù khó khăn nhưng xã Trung Hạ phấn đấu xây dựng đạt chuẩn NTM vào năm 2025. Để đạt được mục tiêu trên, xã Trung Hạ rất cần sự quan tâm hỗ trợ về nguồn kinh phí, nguồn hỗ trợ vật liệu như xi măng, từ đó khuyến khích người dân tích cực đóng góp ngày công làm đường, rãnh thoát nước,… tạo khí thế toàn dân xây dựng NTM. Bên cạnh đó, xã cũng mong muốn có giải pháp để kêu gọi, thu hút các công ty, doanh nghiệp, hợp tác xã có đủ điều kiện, năng lực tài chính đầu tư phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp theo chuỗi giá trị gắn với xây dựng NTM trên địa bàn.