'Nhiều nhà văn ngày nay đang đánh mất đi vẻ đẹp của Đoàn Giỏi, Sơn Nam...'

Hội Nhà văn Việt Nam, Chi hội Nhà văn Việt Nam tại TPHCM cùng Hội Nhà văn TPHCM vừa tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (1925 - 2025).

Sự kiện quy tụ đông đảo nhà văn, nhà nghiên cứu, bạn đọc nhiều thế hệ để tưởng nhớ và tri ân 1 trong những cây bút lớn của nền văn học Nam Bộ.

Nhà văn Trịnh Bích Ngân - Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM phát biểu khai mạc lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi.

Phát biểu khai mạc sự kiện, nhà văn Trịnh Bích Ngân - Chủ tịch Hội Nhà văn TPHCM cho biết Đoàn Giỏi là nhà văn Nam Bộ tiêu biểu luôn xem thiên nhiên là một đối tượng thẩm mỹ quan trọng của văn chương.

Ông gắn kết thiên nhiên và con người thành một chỉnh thể thống nhất. Trong mỗi trang văn Đoàn Giỏi, sự được mất của thiên nhiên chính là sự thành bại của con người.

"Kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi, một lần nữa, độc giả mộ điệu và thế hệ cầm bút nối tiếp ông càng nhận rõ thêm tình yêu mà ông dành cho vùng đất phương Nam", bà phát biểu.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đánh giá nhà văn Đoàn Giỏi đã để lại 2 di sản quan trọng cho cuộc đời là con người và chữ.

Về mặt con người, cố nhà văn sống chân chính trong cách ăn ở và thái độ đối với quê hương, đất nước.

Di sản thứ 2 của ông là chữ - được rất nhiều người biết và đọc, nghiên cứu trong nhiều năm qua.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đánh giá nhiều nhà văn ngày nay đang đánh mất đi vẻ đẹp của các thế hệ Đoàn Giỏi, Sơn Nam, Nguyễn Quang Sáng... đã làm được.

Ông Thiều nhớ mãi khi còn là 1 cậu bé đã say mê đọc tác phẩm Đất rừng phương Nam, từ đó dành sự kính trọng từng con chữ và tinh thần nhà văn gửi gắm vào tác phẩm.

"Khi ở tuổi ngoài 60, tôi tìm đọc lại tác phẩm, cảm giác kỳ vĩ, lạ lùng của thiên nhiên Nam Bộ vẫn vẹn nguyên", ông kể.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đánh giá từ vùng miền phương Nam, nhà văn Đoàn Giỏi đã dựng nên 1 vùng văn hóa đặc sắc, với những con người trung thực, kiêu hãnh, ngang tàng và đẹp đẽ, tạo ấn tượng khó phai trong nhiều thế hệ độc giả.

Theo ông Thiều, việc tổ chức lễ kỷ niệm không phải chỉ để nhớ về 1 con người, mà là 1 sự kiện để xác lập 1 lần nữa vị thế của văn chương, thế hệ của các nhà văn trong thời hiện đại.

Dẫu vậy, ông Thiều đánh giá thái độ của các nhà văn trong thời hiện đại đang đánh mất đi rất nhiều những vẻ đẹp quyền lực của thế hệ Đoàn Giỏi, Sơn Nam, Nguyễn Quang Sáng... đã làm được trước đây.

Ông cho rằng mỗi nhà văn nên tự đặt câu hỏi về thái độ, trách nhiệm rằng bản thân đã sống và viết được như các thế hệ tiền bối hay chưa?

Với tư cách Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Nguyễn Quang Thiều nhìn nhận ông và Hội đang làm tất cả để mang ơn các thế hệ nhà văn đi trước. Bởi lẽ ông quan niệm "Sự vô ơn là hành động tồi tệ nhất của 1 kẻ đang sống".

Mặt khác, hành trình văn chương 50 năm qua cũng nhiều sự thay đổi. Ở đó dần xuất hiện nguy cơ về sự vô ơn từ chính những người cầm bút.

"Với tư cách 1 nhà quản lý, nhà văn và bạn đọc, tôi nhận thấy chính nhà văn mới là các vật cản đối với sự phát triển của văn học Việt Nam, từ thái độ sống và cầm bút của họ", ông Thiều nhìn nhận.

Buổi tọa đàm về cuộc đời, sự nghiệp nhà văn Đoàn Giỏi với các tham luận của PGS.TS Võ Văn Nhơn (ảnh), Tiến sĩ Hà Thanh Vân, Lưu Hồng Sơn, Trầm Hương... được diễn ra trong khuôn khổ sự kiện.

Nhà văn Đoàn Giỏi tên thật là Đoàn Văn Hòa, sinh ngày 17/5/1925 tại Tân Hiệp, Châu Thành, Tiền Giang (nay thuộc tỉnh Đồng Tháp). Ông từng theo học Trường Mỹ thuật Gia Định nhưng sau đó chọn con đường văn chương.

Truyện ngắn đầu tay Nhớ cố hương của ông được đăng năm 1943 trên Nam Kỳ tuần báo. Trong suốt sự nghiệp, Đoàn Giỏi đã để lại nhiều tác phẩm giá trị như: Đường về gia hương (truyện, 1948), Cá bống mú (truyện, 1956), Ngọn tầm vông (truyện, ký, 1956), Khí hùng đất nước (ký, 1948) Những dòng chữ máu Nam kỳ 1940 (ký, 1948)...

Trong đó tác phẩm nổi bật nhất của ông là tiểu thuyết Đất rừng phương Nam, được coi là bức tranh toàn vẹn về thiên nhiên và con người Nam Bộ.

Tuấn Chiêu