Nhiều 'nút thắt' được gỡ bỏ, tạo điều kiện thu hút vốn ngoại
Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 20/2025/TT-BTC sửa đổi hướng dẫn về nghĩa vụ hoạt động đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán. Ngân hàng Nhà nước cũng vừa ban hành Thông tư 03/2025/TT-NHNN quy định về việc mở và sử dụng tài khoản bằng Việt Nam đồng để thực hiện đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam. Với hàng loạt những cải cách hành chính, các chuyên gia đánh giá những thay đổi này sẽ góp phần gỡ bỏ các rào cản, mở cánh cửa thu hút vốn ngoại.
Dòng vốn đầu tư nước ngoài sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng thanh khoản thị trường. Ảnh minh họa
Đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản đầu tư gián tiếp
Thông tư số 20/2025/TT-BTC sửa đổi Thông tư số 51/2021/TT-BTC, tập trung điều chỉnh các quy định liên quan đến việc mở và sử dụng tài khoản vốn đầu tư gián tiếp; nghĩa vụ công bố thông tin và chế độ báo cáo của nhà đầu tư nước ngoài nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý.
Rút ngắn thời gian mở tài khoản
Quy định mới trong Thông tư số 03/2025/TT-NHNN giúp nhà đầu tư nước ngoài rút ngắn thời gian mở tài khoản từ vài tháng xuống còn vài ngày; giảm thiểu chi phí pháp lý và vận hành. Quy định pháp lý mới này cũng giúp nâng cao tính linh hoạt cho các tổ chức tài chính nước ngoài khi tiếp cận thị trường Việt Nam.
Về tài khoản vốn đầu tư gián tiếp, Thông tư 20/2025/TT-BTC quy định, nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức phát hành chứng chỉ lưu ký tại nước ngoài phải mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp tại một ngân hàng lưu ký được phép kinh doanh ngoại hối để thực hiện toàn bộ các hoạt động đầu tư, nhận cổ tức, chuyển tiền và các giao dịch có liên quan trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Mọi hoạt động chuyển tiền để thực hiện các giao dịch, đầu tư, các thanh toán khác liên quan đến hoạt động đầu tư chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài thuộc trường hợp mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại hối và hoạt động của tổ chức phát hành chứng chỉ lưu ký tại nước ngoài, nhận và sử dụng cổ tức, lãi được chia, mua ngoại tệ để chuyển ra nước ngoài (nếu có) và các giao dịch khác có liên quan đều phải thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư gián tiếp.
Liên quan đến việc mở tài khoản đầu tư gián tiếp, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng vừa ban hành Thông tư số 03/2025/TT-NHNN quy định về mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam (thay cho Thông tư số 05/2014/TT-NHNN). Điểm khác biệt của Thông tư số 03/2025/TT-NHNN so với quy định cũ là mở rộng hơn đối tượng áp dụng và cập nhật linh hoạt cơ chế tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài; cho phép mở nhiều tài khoản theo mã giao dịch trong các trường hợp hợp lý; tăng cường quản lý thông tin, chứng từ, giao dịch nhằm minh bạch hóa luồng vốn. Nhiều quy định thay thế và cải tiến quy định cũ để đồng bộ với pháp luật về đầu tư, chứng khoán, ngoại hối hiện hành.
Đặc biệt, Thông tư số 03/2025/TT-NHNN không yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp phải thực hiện thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự cho các hồ sơ như: Giấy phép kinh doanh, Điều lệ tổ chức hay chứng nhận đăng ký quỹ đầu tư - vốn là những tài liệu do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp.
Tín hiệu tích cực cho thị trường chứng khoán
Các quy định tại Thông tư số 03/2025/TT-NHNN tạo điều kiện để các quỹ đầu tư nước ngoài mở mới hoặc mở rộng tài khoản đầu tư gián tiếp, đồng nghĩa với khả năng dòng vốn ngoại sẽ chảy vào thị trường mạnh mẽ hơn.
Cụ thể, các quỹ đầu tư có thể nhanh chóng thiết lập tài khoản tương ứng với mỗi mã số giao dịch chứng khoán. Nhà đầu tư nước ngoài được quyền mở rộng cơ hội đầu tư ủy thác thông qua công ty quản lý quỹ, giúp gia tăng dòng vốn trung gian chuyên nghiệp. Các tổ chức tài chính quốc tế hoặc các quỹ thuộc chính phủ nước ngoài cũng có cơ chế rõ ràng để tham gia thị trường dễ dàng hơn.
Dòng tiền này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng thanh khoản thị trường, đặc biệt ở nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ. Qua đó, tâm lý nhà đầu tư trong nước cũng ổn định hơn, khi thấy sự hiện diện bền vững của các định chế tài chính nước ngoài. Với việc nâng cao khả năng tiếp cận và luân chuyển vốn, Thông tư số 03/2025/TT-NHNN giúp Việt Nam tiệm cận tiêu chuẩn của thị trường mới nổi, khi đó, khả năng được nâng hạng trong chu kỳ đánh giá sắp tới của các tổ chức xếp hạng sẽ càng trở nên rõ ràng hơn.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam nhận định, cùng với sự thay đổi về mặt công nghệ bằng việc vận hành Hệ thống KRX, những thay đổi về điều kiện kỹ thuật tại các quy định pháp lý sẽ tạo động lực lớn để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa thị trường vốn, đặc biệt thu hút dòng vốn của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán.
Nói về tiềm năng thu hút dòng vốn ngoại của thị trường, ông Minh đánh giá Việt Nam có nhiều tiềm năng để thu hút dòng vốn ngoại. Điều đầu tiên, nhìn vào định giá, thị trường Việt Nam rõ ràng vẫn là thị trường rẻ hơn so với thị trường khác trên toàn cầu, đây cũng là động lực chính thu hút dòng tiền.
Theo giới chuyên gia, Hệ thống công nghệ thông tin mới Hệ thống KRX đã chính thức vận hành được kỳ vọng là đòn bẩy kỹ thuật lớn giúp thị trường Việt Nam tiệm cận chuẩn mực quốc tế, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả giao dịch. Qua đó, triển vọng nâng hạng thị trường đang trở nên rõ nét hơn bao giờ hết.
