Nhìn lại các xu hướng công nghệ chủ đạo của 2025

Không còn dừng lại ở các khái niệm lý thuyết, những tiến bộ trong công nghệ đang định hình lại toàn diện phương thức vận hành của doanh nghiệp lẫn đời sống con người. Dưới đây là tổng hợp các xu hướng công nghệ chủ đạo trong năm 2025 cùng một số định hướng cho giai đoạn tiếp theo.

Các doanh nghiệp lớn của Nga sử dụng công nghệ AI tham gia Hội nghị quốc tế lần thứ 10 “Hành trình AI 2025”. Ảnh: Tâm Hằng/PV TTXVN tại LB Nga

1. Sự tiến hóa của các mô hình AI

Nếu năm 2024 là năm của AI tạo sinh (Generative AI) với khả năng sáng tạo nội dung, thì năm 2025 đánh dấu bước nhảy vọt sang khả năng "hành động" của công nghệ này. Tiền đề cho sự phát triển là mức độ ứng dụng ngày một cao của các mô hình AI tạo sinh. Báo cáo từ công ty nghiên cứu thị trường công nghệ IDC cho hay tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng AI tạo sinh đã tăng từ 55% hồi năm 2023 lên 75% vào năm 2024, tạo điều kiện cho sự ra đời của các hệ thống thông minh hơn, tự chủ hơn trong năm nay.

Tâm điểm của xu hướng này là Mô hình Hành động Lớn (LAM). Khác với Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLM) vốn chỉ giới hạn ở việc xử lý văn bản, LAM được thiết kế để trở thành các tác nhân thông minh, tương tác trực tiếp với giao diện phần mềm để thực hiện nhiệm vụ. Ví dụ, thay vì chỉ trả lời câu hỏi về chính sách dịch vụ, một LAM có thể tự động truy cập hệ thống để kích hoạt hoặc hủy dịch vụ cho khách hàng. Các mô hình tiên phong như ACT-1 của Adept AI hay Claude của Anthropic đang hiện thực hóa khả năng điều khiến giao diện kỹ thuật số phức tạp mà không cần con người giám sát.

Song hành với LAM là sự trỗi dậy của tác nhân AI (Agentic AI). Đây là các hệ thống có khả năng nhận thức ngữ cảnh, tự đặt mục tiêu và lập chiến lược thực hiện chúng. Công ty nghiên cứu và tư vấn Gartner dự báo rằng đến năm 2028, khoảng 30% các tương tác với AI tạo sinh sẽ liên quan đến các mô hình hành động và tự chủ tác vụ. Công ty tư vấn Boston Consulting Group (BCG) cũng nhận định thị trường cho các tác nhân AI này sẽ tăng trưởng với tốc độ gộp hàng năm (CAGR) lên tới 45% trong giai đoạn 2024-2030. Điều này mở ra kỷ nguyên mà máy móc có thể tự quản lý quy trình từ A đến Z mà con người không cần can thiệp quá nhiều.

2. Robot tích hợp AI: Từ nhà máy đến đời sống

Năm 2025, lĩnh vực robot đang chứng kiến một bước ngoặt chiến lược nhờ sự hội tụ của bốn yếu tố then chốt: AI, cảm biến tiên tiến, điện toán biên và chi phí phần cứng giảm. Sự kết hợp này đã đưa robot thoát khỏi các môi trường được kiểm soát nghiêm ngặt và những tác vụ lặp lại đơn thuần, biến chúng thành các hệ thống thông minh có khả năng nhận thức môi trường, tự đưa ra quyết định và thích ứng theo thời gian thực.

Phạm vi ứng dụng của xu hướng này đang mở rộng nhanh chóng qua nhiều lĩnh vực, từ y tế, logistics đến nông nghiệp. Các ứng dụng nổi bật bao gồm robot phẫu thuật da Vinci trong y tế, hệ thống kho vận tự động Kiva của Amazon, hay robot bay tự động (FAR) thu hoạch nông sản dựa trên độ chín và phát hiện dịch bệnh theo thời gian thực.

Trong giai đoạn tiếp theo, các nhà phân tích dự báo thế giới sẽ chứng kiến sự xuất hiện ngày càng nhiều của robot trong môi trường gia đình và các thiết bị hỗ trợ con người như khung xương ngoại vi, đặc biệt trong các ngành tiện ích và xây dựng. Đáng chú ý, các sáng kiến robot thành công nhất hiện nay không nhằm thay thế con người mà thúc đẩy mô hình cộng tác giữa người và máy. Robot đảm nhận các tác vụ kỹ thuật, lặp lại hoặc rủi ro cao, trong khi con người giữ vai trò giám sát, qua đó tối ưu hóa quy trình và giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động.

3. Điện toán lượng tử: Sức mạnh tính toán siêu việt

Nếu các năm trước điện toán lượng tử chỉ dừng lại ở tiềm năng, thì năm 2025 chứng kiến sự bùng nổ về đầu tư và ứng dụng thực tế. Thị trường điện toán lượng tử toàn cầu ước tính đạt quy mô từ 1,8-3,5 tỷ USD trong năm nay, với dự báo tăng trưởng CAGR lên tới 32,7% đến năm 2029.

Rào cản lớn nhất của công nghệ này là lỗi lượng tử đang dần được gỡ bỏ. Chip lượng tử Willow của Google đã đạt cột mốc quan trọng khi chứng minh khả năng giảm lỗi theo cấp số nhân khi tăng số lượng qubit (đơn vị thông tin trong điện toán lượng tử). Bài toán mà siêu máy tính cổ điển cần tới hàng tỷ năm để giải quyết, Willow chỉ mất khoảng 5 phút.

Sự phát triển này đang dần được ứng dụng trong thực tiễn. Trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng JPMorgan Chase đang đầu tư mạnh mẽ vào các thuật toán lượng tử để phân tích rủi ro. Ngành dược phẩm cũng hưởng lợi lớn khi Google và công ty dược phẩm Boehringer Ingelheim mô phỏng thành công enzyme Cytochrome P450, mở đường cho việc tăng tốc phát triển thuốc mới. Ngoài ra, sự xuất hiện của các nền tảng điện toán lượng tử dưới dạng dịch vụ từ IBM, Microsoft và SpinQ đang tăng khả năng tiếp cận, cho phép các doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ này mà không cần đầu tư hạ tầng phần cứng đắt đỏ.

4. Công nghệ bền vững: Nền tảng cho tương lai

Cuối cùng, tính bền vững là sợi chỉ đỏ xuyên suốt bức tranh công nghệ 2025. Năm 2025, công nghệ bền vững không còn là khẩu hiệu marketing mà đã trở thành yêu cầu sống còn để các doanh nghiệp đảm bảo được lợi nhuận.

Các sáng kiến về điện toán xanh và khử carbon đang được đẩy mạnh tại các trung tâm dữ liệu, với AI đang đóng vai trò then chốt trong tối ưu hóa hoạt động sử dụng năng lượng. Các tập đoàn như Microsoft và Apple đang dẫn đầu xu hướng phát triển bền vững với tỷ lệ tái sử dụng linh kiện cao. Khái niệm "Hộ chiếu số cho sản phẩm" đang trở thành quy chuẩn, đặc biệt tại thị trường châu Âu. Mọi thiết bị điện tử sẽ đi kèm mã QR lưu trữ lịch sử vật liệu, nguồn gốc linh kiện và dấu chân carbon. Công nghệ blockchain đảm bảo dữ liệu này không thể bị làm giả, hỗ trợ đắc lực cho quy trình tái chế.

Bên cạnh đó, xu hướng "khai thác đô thị" – dùng robot và AI để tách chiết kim loại quý từ rác thải điện tử – đang trở thành ngành công nghiệp tỷ USD, biến rác thải thành tài nguyên sinh lời.

Nhìn lại, năm 2025 không chỉ đơn thuần là một cột mốc thời gian mà là "điểm hội tụ" nơi các dòng chảy công nghệ vĩ mô gặp nhau. Trong giai đoạn tiếp theo, lợi thế cạnh tranh sẽ không chỉ thuộc về những ai nắm giữ sức mạnh tính toán siêu việt, mà thuộc về những tổ chức biết cách hòa hợp giữa khả năng của AI, năng lực của robot và có trách nhiệm với môi trường để kiến tạo nên giá trị thực.

Hương Thủy (Tổng hợp)