Nhìn từ mô hình 'Tổ tự quản tàu thuyền an toàn' ở Cửa Việt
Mô hình 'Tổ tự quản tàu thuyền an toàn' ở thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị đã duy trì được hơn chục năm nay. Đây là mô hình tạo sự gắn bó mật thiết giữa BĐBP và ngư dân, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo quốc gia.
Ở tuổi 74 và tràn đầy kinh nghiệm tích lũy từ gần 60 năm đi biển, ông Bùi Đình Sành rất tâm đắc với mô hình “Tổ tự quản tàu thuyền an toàn”. Ông Sành cho biết, cách đây hơn chục năm, trước khi tổ được thành lập, ngư dân mạnh ai nấy đi; thông tin tọa độ được các chủ tàu giữ bí mật tuyệt đối vì không muốn chia sẻ nguồn lợi. Tuy nhiên, nguồn lợi hải sản gần bờ dần cạn kiệt, thêm nữa là người tiêu dùng yêu cầu chất lượng sản phẩm ngày càng cao, đòi hỏi ngư dân phải vươn khơi đánh bắt xa bờ để tìm cho được cá to, cá quý.
Muốn ra khơi xa, ngư dân phải đầu tư tàu thuyền to, hiện đại. Song dẫu có đầu tư hiện đại đến đâu thì theo thời gian, tàu thuyền rồi cũng phải cũ, phải trục trặc máy móc. Đơn thương độc mã trên biển đối mặt với bao hiểm nguy, lúc xoay xở chống bão, khi biển động, gió to, sóng lớn. Bởi vậy, lối làm ăn đơn lẻ đã không còn phù hợp, đòi hỏi ngư dân phải bỏ tư tưởng ích kỷ, mạnh ai nấy làm mà liên kết để cùng đánh bắt và bảo vệ nhau trước những hiểm nguy trên biển xa.
Từ những suy nghĩ như vậy, năm 2009, "Ban Tự quản tàu thuyền", nay là "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" được thành lập ở 4 tổ dân phố trong thị trấn Cửa Việt. Nhiệm vụ của các "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" là vừa đánh bắt hải sản trong vùng biển thuộc chủ quyền đất nước, vừa cung cấp thông tin cho Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt, BĐBP Quảng Trị và bất cứ đồn Biên phòng nào gần khu vực đang đánh bắt nhất về tình hình trên biển, nhất là tình trạng tàu lạ xâm phạm trái phép hải phận Việt Nam. Ngoài ra, các "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" còn hỗ trợ BĐBP tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ các tàu thuyền khác gặp nạn trên biển trong trường hợp ở gần các tàu thuyền đó nhất.
Ông Sành vẫn nhớ như in năm 2010, tổ nhận được tin báo có một tàu chở hàng từ thành phố Hồ Chí Minh ra Hải Phòng đi ngang qua khu vực Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt quản lý thì hết nhiên liệu, trôi tự do trong điều kiện gió mạnh cấp 6, cấp 7. Lắc lư 3 ngày trong điều kiện sóng to, gió lớn, nhiều thuyền viên say sóng, sức khỏe suy giảm mạnh. Ngay sau khi nhận được thông tin, 5 thuyền viên dày dạn kinh nghiệm trong "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" và 4 chiến sĩ Biên phòng đã lập tức lên thuyền, chở theo 2 tấn dầu, 2 tạ gạo để ứng cứu 10 thuyền viên của chiếc tàu gặp nạn. Với kinh nghiệm của người chiến sĩ Hải quân từng tham gia Đoàn tàu không số vận chuyển lương thực, vũ khí từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam, ông Sành đã chỉ huy lai dắt tàu gặp nạn cập bờ thành công.
“Chúng tôi luôn ý thức sâu sắc về quyền, nghĩa vụ của mỗi người công dân là phải tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia. Nếu không bảo vệ được chủ quyền quốc gia trên biển thì mình cũng chẳng có ngư trường mà đánh bắt hải sản”- Ông Bùi Đình Sành khẳng định.
Thiếu tá Lưu Văn Sơn, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt cho biết, toàn huyện Gio Linh đã thành lập được 13 "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn", với 352 tàu thuyền và 808 thuyền viên tham gia. 5 năm trở lại đây, "Tổ tự quản tàu thuyền an toàn" khu phố 5 đã cứu được 36 người gặp nạn và cung cấp rất nhiều thông tin giá trị về tình hình trên biển cho BĐBP.
Trung tá Nguyễn Duy Phương, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt đánh giá, tin tức do ngư dân báo rất quan trọng, giúp đồn phân tích, đánh giá đúng tình hình trên biển. Từ tin tức của bà con báo về, đồn báo cáo kịp thời với Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh, Bộ Chỉ huy báo cáo tiếp lên Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Quốc phòng để có phương án xử lý phù hợp.
Trung tá Nguyễn Duy Phương cho biết thêm, địa bàn Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt quản lý hiện có gần 4.400 hộ với 18.000 nhân khẩu. Khu vực này có tới 179 tàu cá trung, xa bờ, chiếm 3/4 lượng tàu cá trung, xa bờ của tỉnh Quảng Trị. Mỗi năm, giá trị kinh tế do các tàu cá trên địa bàn thị trấn làm ra lớn hơn rất nhiều giá trị sản xuất của các xã thuần nông trong nội địa. Vì thế, trách nhiệm của đơn vị là thường xuyên tổ chức lực lượng tuần tra, kiểm soát chặt chẽ khu vực được giao phụ trách nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển.
Đến nay, mô hình “Tổ tự quản tàu thuyền an toàn” ở Cửa Việt đã duy trì được hơn chục năm và hiện được nhân rộng ra toàn huyện Gio Linh. Đây cũng là cách làm thiết thực của ngư dân trong việc học tập và làm theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở mô hình này, mối quan hệ quân - dân gắn bó giữa BĐBP và ngư dân được thể hiện rõ nét nhất trong một mục tiêu chung là vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo quốc gia.
Với cách làm hiệu quả, mô hình “Tổ tự quản tàu thuyền an toàn” ở Cửa Việt đã góp phần đắc lực vừa thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, bảo đảm an ninh, an toàn cho ngư dân đi biển, vừa giúp các lực lượng chức năng bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo quốc gia.