Nhịp đập nhân văn từ chiến dịch thần tốc

Sau những trận “lũ chồng lũ, bão chồng bão”, dù đã được nỗ lực tái thiết nhưng khung cảnh tan hoang mà thiên tai để lại trên dải đất miền Trung - Tây Nguyên vẫn khiến lòng người như nghẹn lại.

Theo tổng hợp báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, riêng đợt mưa lũ lịch sử từ ngày 16 đến ngày 22/11/2025 tại các tỉnh Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai và Lâm Đồng đã làm 963 nhà bị sập đổ hoàn toàn, 3.390 nhà bị hư hỏng, tổng thiệt hại ước tính về kinh tế khoảng trên 16.000 tỷ đồng. Những ngôi nhà trơ nền gạch vỡ, mái tôn bị vặn vẹo, cuốn phăng, những mảnh tường loang lổ dấu bùn đất, những mảnh vườn ngổn ngang cây đổ và bùn đất.... Nhiều gia đình mất đi nhà cửa, ruộng vườn, phương tiện sản xuất - những thứ được gây dựng bằng mồ hôi của cả một đời người dân cần cù lam lũ. Lãnh đạo một tỉnh miền Trung đã không cầm được nước mắt trước cảnh người dân đứng giữa đổ nát, gương mặt hốc hác sau những đêm dài trắng giấc, tạm trú dưới mái lều dã chiến; Trẻ nhỏ co ro, người già nén tiếng thở dài, còn cha mẹ loay hoay tìm kiếm những vật dụng cuối cùng còn sót lại. Ở vùng đất vốn quen chịu thiên tai này, sự chịu đựng của con người thật phi thường, nhưng nỗi đau mất mát lần này thật thấm thía.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm nhà người dân bị sập hoàn toàn do mưa lũ tại thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh. Ảnh: Dương Giang-TTXVN

Trong bối cảnh ấy, Công điện 234/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát động “Chiến dịch Quang Trung” như nguồn sáng được thắp lên từ trách nhiệm của Nhà nước và cũng từ mệnh lệnh của lòng người. Đó là một quyết sách giàu tính nhân văn, thể hiện sự thấu hiểu sâu sắc đời sống văn hóa, tinh thần của người Việt. Công điện nêu rõ: Phải khẩn trương xây dựng lại, sửa chữa nhà ở cho các gia đình có nhà bị thiệt hại trong đợt thiên tai vừa qua, bảo đảm mọi người dân có nhà ở, thờ cúng tổ tiên, vui xuân đón Tết Nguyên đán và năm mới 2026.
“Có nhà để ở”, “có nơi thờ cúng tổ tiên”, “có mái ấm để sum họp ngày Tết” - có lẽ ít có văn bản hành chính nào đưa ra những yêu cầu cụ thể như vậy. Nhưng chính nội dung đó của Công điện về Chiến dịch Quang Trung đã đi trúng vào nỗi mong mỏi của người dân vùng bão lũ. Trong phong tục của dân tộc ta, “nhà” không chỉ là nơi trú ngụ. Đó là không gian của ký ức, của gia phong, của mâm cơm ngày đoàn viên, của bàn thờ gia tiên, nơi kết nối mỗi con người, mỗi gia đình với nguồn cội. Mất nhà, người dân không chỉ mất tài sản, mà còn mất đi chỗ dựa thiêng liêng trong đời sống tinh thần. Việc Thủ tướng phát động Chiến dịch vào ngày 1/12, ngay sau khi thiên tai vừa tạm lắng, chính là sự thấu hiểu lòng dân, và thể hiện sự khẩn trương, bức thiết. Sự khẩn trương ấy thể hiện rõ trong mốc thời gian yêu cầu: Sửa chữa nhà phải xong trong tháng 12/2025, xây mới nhà cho các hộ sập đổ phải hoàn thành trong tháng 1/2026. Không chỉ là tiến độ hành chính, đó là nỗ lực để người dân kịp có được một mái ấm đón Tết, được thắp nén nhang lên bàn thờ ông bà tổ tiên - một nếp văn hóa đã trở thành căn cốt trong tâm thức người Việt. Chính những cụm từ này, và mục tiêu này, đã khiến công điện thực sự trở thành mệnh lệnh của trái tim, khiến mỗi câu chữ không còn là văn bản, mà là tiếng lòng của đồng bào cả nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên nhân dân vùng ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ xã Hòa Thịnh. Ảnh: Dương Giang-TTXVN

Ý nghĩa nhân văn của Chiến dịch Quang Trung nằm ở chỗ: Nhà nước không chỉ khắc phục hậu quả thiên tai theo cách “cứu trợ”, mà chủ động đồng hành để người dân tái thiết lại cuộc sống một cách căn cơ. Từ việc huy động lực lượng quân đội, công an, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh cho đến sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong cả nước…, tất cả tạo thành một mạng lưới tương trợ rộng lớn.

Chỉ vài ngày sau phát động, nhiều địa phương đã lập tức vào cuộc. Tại Lâm Đồng, lễ khởi động diễn ra trang trọng, đầy xúc động, khi những gia đình chịu thiệt hại nặng nề nhất nhận được quyết định hỗ trợ xây nhà mới. Những người lính quân hàm xanh tất tả dựng cọc, đổ móng; lực lượng công an tham gia vận chuyển vật liệu, hỗ trợ từng hộ dân ổn định nơi ở tạm; đoàn viên thanh niên xắn tay dọn dẹp bùn đất, chuyển vật tư vào vùng khó. Các tỉnh Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa cũng lập tức tổ chức khảo sát, thống kê thiệt hại, lập kế hoạch triển khai từng công trình một cách chi tiết. Từ thành phố đến bản làng, từ đồng bằng đến vùng cao, không nơi nào đứng ngoài chiến dịch.

Các chiến sỹ Quân khu 5 dọn dẹp nhà bị sập để chuẩn bị xây nhà mới cho người dân. Ảnh: Tường Quân - TTXVN

Bộ Xây dựng cũng đã khẩn trương đưa ra bộ mẫu nhà phù hợp phong tục từng vùng, thích ứng với điều kiện địa hình, khí hậu, bão lũ, giúp người dân có lựa chọn phù hợp, giảm chi phí nhưng bảo đảm an toàn. Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì khẩn trương rà soát đất đai để tránh người dân quay lại những vùng sạt lở, lũ quét nguy hiểm. Bộ Tài chính phối hợp đề xuất nguồn lực từ ngân sách Trung ương để hỗ trợ những tỉnh thiệt hại nặng. Các đoàn thể thì vận động gây quỹ xã hội hóa. Một chiến dịch lớn, đòi hỏi sức người, sức của, nhưng lại diễn ra hết sức nhịp nhàng, thể hiện sự đồng lòng chung sức.

Với tinh thần “Ở đâu nhân dân khó, ở đó có bộ đội”, Quân khu 5 thần tốc xây dựng lại nhà ở cho người dân vùng lũ.

Cũng cần nhấn mạnh rằng, tinh thần “thần tốc”của Chiến dịch Quang Trung không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật thi công hay tiến độ. Nó mang ý nghĩa biểu tượng của quyết tâm, của hành động quyết liệt để bảo vệ sinh kế và đời sống của nhân dân. Gợi nhớ tinh thần Quang Trung (Nguyễn Huệ) khi xưa thần tốc hành quân, thần tốc chiến thắng trong cuộc hành quân mùa Xuân Kỷ Dậu 1789, Chiến dịch lần này là sự tái hiện sức mạnh dân tộc trong thời đại mới: Đoàn kết, chủ động, hành động nhanh để vượt qua biến cố. “Thần tốc” ở đây cũng có nghĩa là không để nỗi đau kéo dài, không để người dân sống trong cảnh vật lộn với thiếu thốn. Mỗi ngày trôi qua là thêm một ngày người dân chịu lạnh, chịu khổ, thêm một ngày lo âu cho Tết sắp đến. Vì vậy, thần tốc không chỉ là mệnh lệnh của Thủ tướng mà chính là mệnh lệnh của trái tim.

Trong lịch sử hơn 4.000 năm của dân tộc ta, không thể đếm nổi đã bao lần nước Việt Nam bên bờ sóng phải gánh chịu thiên tai. Cũng đã từng có rất, rất nhiều chiến dịch cả nước chung tay hỗ trợ đồng bào bị thiên tai, bão lũ. Chiến dịch Quang Trung thể hiện rõ tầm nhìn nhân văn sâu sắc, sự vào cuộc toàn diện của hệ thống chính trị và sự hưởng ứng rộng rãi của nhân dân. Trong mỗi căn nhà mới được dựng lên, không chỉ có xi măng, sắt thép, gạch đá, mà còn có cả hơi ấm tình người, có trách nhiệm của xã hội, có sự tri ân đối với những gia đình đã trải qua mất mát. Nỗi đau không qua đi, mà nỗi đau ở lại đó để chứng kiến bản lĩnh, nghị lực và tấm lòng yêu thương, đùm bọc của cả một dân tộc.

Chính quyền xã Hùng Sơn khẩn trương triển khai dựng lại nhà ở tạm cho đồng bào ở những khu vực an toàn, cách xa điểm sạt lở núi và lũ quét. Ảnh: Đoàn Hữu Trung-TTXVN

Trung tuần tháng 12/2025, chiến dịch Quang Trung đang được khẩn trương tiến hành, cho thấy các cấp, các ngành và toàn dân tộc đang đồng lòng nỗ lực để đất nước “không có ai bị bỏ lại phía sau”. Đó là chiến dịch của hành động đúng lúc, đúng chỗ, biết lo cho dân từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ, biết trân trọng những giá trị văn hóa tinh thần mà ông cha truyền lại. Và trên hết, đó là một chiến dịch của tình dân tộc, nghĩa đồng bào, chiến dịch mang nhịp đập trái tim, cùng nhịp với mỗi số phận con người.go

Thùy Hương