Nhớ thầy Đề Nam Hùng - đau đáu một tấm lòng son

Nghệ sĩ cải lương lừng danh Nam Hùng vừa qua đời lúc 6 giờ sáng 21-10, khiến bao nghệ sĩ và công chúng thương tiếc. Không chỉ để lại cho đời những vai diễn ở mức bậc thầy, ông còn được ghi nhớ như một người gắn bó, chăm lo cho nghệ sĩ nghèo đến cuối đời mình.

Kép độc lừng danh và mối duyên sóng gió với hai cô đào xinh đẹp

Cải lương thời vàng son thập niên 1960 trở về sau, Nam Hùng là một trong những tên tuổi kép độc lừng danh, thường được nhắc chung cùng Trường Xuân, Hoàng Giang, Diệp Lang… Riêng Nam Hùng gây ấn tượng với lối diễn riêng bởi thường pha nét lẳng trong vai kép độc của mình khiến khán giả luôn nhận ra ông.

Đó là một Đổng Trác rất khó quên với giọng nói đãi dài, biết người ta nói nịnh mà vẫn khoái khiến người xem bật cười thú vị. Hay như vai thầy Đề trong Ngao Sò Ốc Hến với lối nói vuốt đuôi quan huyện kiểu nịnh thần rất đặc sắc. Thêm vào đó, những hành động dê xồm láu cá, nét mặt mê gái rất hèn mọn, lẳng lơ thoắt chuyển sang nét mặt vênh váo, bắt chẹt kẻ yếu rất gian tà khiến người xem nhớ mãi không quên. Hoặc như một Chu Phác Viên rất độc đoán, tàn nhẫn trong Lôi Vũ nhưng vẫn ẩn chứa sự quan tâm, tiếc nuối ở âm sắc khi trò chuyện với người yêu nghèo khổ bị mình phụ bạc là Thị Bình…

Với lối diễn riêng độc đáo đó, Nam Hùng trở thành một tên tuổi bậc thầy của cải lương miền Nam. Nổi danh vào thời hoàng kim của cải lương, thập niên 1960-1970, Nam Hùng thành duyên với cô đào đẹp Thanh Thanh Hoa, từng đoạt giải thưởng danh giá nhất của cải lương - giải Thanh Tâm năm 1961. Hai người có với nhau một con gái là ngôi sao Thanh Thanh Tâm tên tuổi của cải lương thập niên 1990. Vậy nhưng thời bấy giờ dư luận xã hội không chấp nhận chuyện một anh kép độc như Nam Hùng kết hôn với một cô đào chính như Thanh Thanh Hoa. Sóng gió dư luận luôn vùi dập, cô đào ThanhThanh Hoa từ đào chính rớt xuống đào nhì, hôn nhân của họ cũng tan vỡ.

Sau năm 1975, nghệ sĩ Nam Hùng gặp và kết hôn với nghệ sĩ Tô Kim Hồng, cũng là một cô đào đẹp của cải lương miền Nam, nhỏ tuổi hơn ông khá nhiều nên cũng bị không ít dị nghị. Thế nhưng cả hai ông bà đã ở bên nhau hơn 40 năm.

Bất chấp cải lương ngày càng sa sút, sức khỏe nghệ sĩ Nam Hùng ngày càng yếu kém, kinh tế ngày càng khó khăn, nghệ sĩ Tô Kim Hồng - nàng Điêu Thuyền tuyệt sắc ngày nào vẫn luôn ở bên Đổng Trác Nam Hùng đến tận lúc qua đời. Vậy nên sinh thời ông cảm kích gọi bà là “đệ nhất nuôi bệnh”.

Nghệ sĩ Nam Hùng (ảnh trên - phải) cùng nghệ sĩ Thành Được trên sân khấu cải lương thập niên 1960. Ảnh tư liệu gia đình Nghệ sĩ Nam Hùng thời trẻ (ảnh dưới). Ảnh tư liệu gia đình

Con nuôi NSND Phùng Há và nỗi lòng cưu mang nghệ sĩ cơ khổ

Nghệ sĩ Nam Hùng sinh năm 1937, tên thật là Nguyễn Xúy. Ông kể từ nhỏ ông theo cha lang bạt từ Bắc vô Nam, xin vào làm công nhân ở một đoàn cải lương.

Ông được nghệ sĩ Phùng Há - một cô đào cải lương đệ nhất vào thập niên 1950 tình cờ gặp mặt, thấy vừa ý nên nhận làm con nuôi, cho ăn học và học nghề hát, theo nghề từ đó.

Trở thành nghệ sĩ lừng danh trước và sau năm 1975 nhưng cuộc sống của ông đã trải qua nhiều thời đoạn khó khăn. Thập niên 1990-2000, đời sống sân khấu dần khó khăn, ông bán nhà cửa, thuê nhà nấu phở bán, vất vả đêm ngày dù tuổi già sức yếu bởi không muốn ngửa tay xin tiền người khác. Nghệ sĩ Tô Kim Hồng bỏ qua sĩ diện cô đào đẹp vẫn cùng chồng bưng phở, dọn quán. Rồi cạnh tranh ngày càng nhiều, bán ngày càng ế, liên tiếp phải đổi chỗ, ông dẫn vợ ở nhà thuê, lay lắt sống bằng tiền lương hưu ít ỏi.

Khó khăn như vậy nhưng ông vẫn là một nghệ sĩ uy tín, được quý trọng hàng đầu trong giới. Bởi hơn 20 năm trời ông đã quản lý Ban ái hữu nghệ sĩ của Hội Sân khấu TP.HCM và hỗ trợ quản trị chùa Nghệ sĩ một cách nghiêm cẩn, tràn đầy tình cảm.

Với uy tín và sự gần gũi, thân tình của ông trong giới nghệ sĩ, Ban ái hữu nghệ sĩ, chùa Nghệ sĩ thời ông làm luôn tấp nập nghệ sĩ, khán giả tụ về đóng góp vật chất và chia sẻ tình thân cùng nhau. Trụ sở Ban ái hữu tại 133 Cô Bắc, quận 1, TP.HCM luôn là nơi tụ họp của nhiều nghệ sĩ, soạn giả tên tuổi, lớn tuổi đến hàn huyên lúc về chiều. Ông cũng là một trong những nghệ sĩ tâm huyết, dám thẳng thắn lên tiếng phê phán những tệ nạn trong nghề hát như hát nhép, diễn không nghiêm túc, làm nghề không nghiêm túc…

Nghỉ hưu nhiều năm, tuổi già nhiều đau bệnh, cho đến tận lúc qua đời ông vẫn luôn đau đáu với công tác tương trợ cho nghệ sĩ nghèo cơ khổ sao cho thật tốt với rất nhiều trăn trở, rất nhiều tâm huyết gửi vào đơn thư gửi cho Hội Sân khấu, Sở Văn hóa và Thể thao.

Ông mất đi với nhiều tâm huyết với nghề, với tổ nghiệp một cách đáng quý trọng khiến nghệ sĩ và khán giả nghiêng mình đưa tiễn.

HÒA BÌNH