Nhóm bạn trẻ đam mê phục dựng đèn Trung thu cổ

Nhóm có 10 người, chủ yếu là sinh viên các trường đại học chuyên ngành kiến trúc và mỹ thuật, các bạn làm tại một căn phòng chỉ chừng 15m² trên đường Trường Sa (TPHCM).

Xưởng hiện có nhiều loại lồng đèn cổ, kích thước lớn như cự giải, ngư long, hồ điệp, tiến sĩ giấy, lồng đèn song thọ, thưởng nguyệt...

Việc làm lồng đèn phải hết sức tỉ mỉ. Mỗi lồng đèn có thể được xem là độc bản vì không cái nào giống cái nào, tất cả được làm bằng tay.

Chỉ một bộ phận nhỏ nhưng các phương pháp kết dính chi tiết, giấy kiếng... đều phải mất vài năm để cho ra phương án hợp lý nhất. Riêng keo dán, màu trang trí... nhóm phải thử qua nhiều chất liệu.

Kim Thủy cho biết, việc làm các mẫu lồng đèn cổ có nhiều khó khăn. Để tìm được công thức, nguyên liệu như người xưa là không dễ. Trong khi đó, vì không có tư liệu chính xác bằng văn bản hay vật chứng nào để đối chiếu nên việc chế tác lồng đèn của nhóm Thủy là chỉ dựa ảnh chụp lồng đèn sưu tầm được.

Mỗi công đoạn làm lồng đèn đều có cái khó riêng và phải trải qua rất nhiều thử nghiệm mới thành công. Chẳng hạn ở phần khung, nhóm phải thử các vật liệu như ruột mây, nan tre... nhưng đều thất bại vì không phù hợp. Sau đó phải dùng đến nan trúc mới thành công.

"Các công đoạn đòi hỏi sự tập trung, tỉ mỉ... Ví dụ như khi gia nhiệt uốn thanh trúc, nếu làm vội dễ gây tét. Đặc điểm thành thân gồm những sợi mạch gỗ chạy song song theo chiều dọc. Vì không có cấu trúc gỗ ngang chắc như cây gỗ lớn, khi bị tác động mạnh dễ gây tét", bạn Thanh Tân, sinh viên ĐH Mỹ thuật chia sẻ.

Sự tinh xảo không chỉ thể hiện bên ngoài khung sườn, bên trong thân những cành trúc được kết nối bằng nêm, không dùng ốc vít... Tận dụng chính tính chất kết nối sợi dọc của trúc để giữ nêm. Khi trúc khô, nêm còn càng chặt hơn vì độ co ngót ép sát.

Theo Kim Thủy, những năm đầu khi mới ra mắt, các sản phẩm lồng đèn của xưởng cũng gặp khó khăn trong việc tìm đầu ra. Mỗi chiếc lồng đèn tùy kích cỡ sẽ có giá thành khác nhau, giao động từ 400.000 đồng đến 7 triệu đồng, một số sản phẩm đặc biệt có giá lên đến hơn 40 triệu đồng.

Khách hàng chủ yếu của xưởng là những người lớn tuổi mua về cho con cháu, những người yêu văn hóa truyền thống. Ngoài ra còn có những nhà hàng, quán cà phê, các doanh nghiệp, một số khác là người nước ngoài...

Những ngày cận Trung Thu, các thành viên trong xưởng hoạt động liên tục từ 9 giờ sáng đến 12 giờ đêm, ra đơn nào là đóng gói gửi đi đơn đó.

Các chi tiết sản phẩm đều có thể rời để đóng dễn đóng gói, vận chuyển xa. Nếu người dùng giữ kỹ có thể sử dụng được qua nhiều mùa Trung thu.

Tác phẩm Đại Long của nhóm Khởi đăng tác khí trưng bày tại một trung tâm thương mại ở quận 8 cũ.

Phạm Nguyễn