Nhộn nhịp mùa rươi trên các bãi bồi ven sông Hà Tĩnh

Mỗi độ tháng 9, tháng 10 âm lịch, khi những con nước triều lên xuống theo chu kỳ, cũng là lúc người dân Hà Tĩnh bước vào mùa thu hoạch rươi. Loài đặc sản này chỉ xuất hiện ít ngày trong năm, được ví như ‘lộc trời’ của vùng cửa sông.

Những ngày này, khắp các bãi bồi ven sông lại rộn ràng tiếng người, tiếng quệt vợt – báo hiệu mùa rươi đã về.

Rươi Hà Tĩnh chủ yếu phân bố ở các xã ven sông như Đức Quang, Nghi Xuân... Mỗi vụ chỉ xuất hiện vài đợt, mỗi đợt kéo dài từ 1 đến 2 ngày. Vì vậy, người dân phải tranh thủ từng khoảnh khắc để "săn lộc trời".

Người dân rộn ràng ra đồng bắt rươi lúc 7 giờ tối.

Gia đình ông Hoàng Xuân Thỏa (thôn Vĩnh Đại, xã Đức Quang) đã gắn bó nhiều năm với mô hình trồng lúa kết hợp nuôi rươi. Rươi xuất hiện theo con nước, nên người dân luôn phải thức đêm canh nước, chuẩn bị sẵn dụng cụ để kịp vớt. Dù vất vả, nghề này lại mang về nguồn thu đáng kể. Để không bỏ lỡ thời điểm, bà con tranh thủ từng giờ, dùng hệ thống lưới tự chế để thu rươi theo dòng nước từ ruộng chảy ra sông.

Mở cống thoát nước để bắt đầu thu hoạch.

Ông Thỏa chia sẻ: “Năm nay con nước lên đều nên rươi xuất hiện nhiều. Có những hôm cả gia đình phải thức gần trắng đêm để canh triều, và vớt được vài chục cân. Rươi tươi được thương lái thu mua ngay tại bãi với giá khoảng 300 nghìn đồng/kg, không phải mang đi xa. Mùa rươi chỉ kéo dài trong vài đợt nước lớn, nên bà con ai cũng tranh thủ từng giờ, cố gắng thu được bao nhiêu hay bấy nhiêu để bù lại công sức cả năm chăm ruộng.”

Đặt lưới để bắt rươi.

Thành quả sau 30 phút đầu tiên.

Là đặc sản nổi tiếng, rươi Hà Tĩnh luôn được thương lái thu mua với giá cao. Ngoài tiêu thụ tươi, rươi còn được chế biến thành nhiều món ăn đặc sản, tạo thêm giá trị cho sản phẩm. Nhờ những đợt rươi vào mùa, nhiều hộ dân có thêm khoản thu nhập đáng kể, bởi rươi từ lâu được xem như “lộc trời cho”. Dù mùa rươi chỉ kéo dài trong ít tuần, bà con vẫn có thể thu về từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng mỗi đợt, trở thành nguồn thu quan trọng của nhiều gia đình vào dịp cuối năm.

Ông Hồ Ngọc Tăng, một thương lái thu mua rươi lâu năm ở xã Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, cho biết: “Mỗi khi rươi vào mùa, lượng rươi người dân tiêu thụ rất lớn. Có những đêm tôi phải huy động thêm người để cân, phân loại và đóng thùng kịp thời, thu mua đến 2 - 3 tấn rươi. Rươi tươi cần xử lý nhanh để giữ chất lượng, nên thương lái chúng tôi gần như thức trắng đêm theo con nước cùng bà con. Năm nay rươi về nhiều, bà con phấn khởi mà chúng tôi cũng rất bận rộn.”

Rươi chỉ sinh trưởng trong môi trường nước sạch, vì thế, việc bảo vệ dòng chảy, duy trì hệ sinh thái ruộng rươi là yếu tố quyết định. Nhiều hộ đã chủ động cải tạo ruộng, giữ môi trường tự nhiên nhằm tăng sản lượng rươi mỗi năm.

Ông Nguyễn Tiến Tuấn, Phó Trưởng phòng Kinh tế, UBND xã Đức Quang, cho biết: “Địa phương luôn định hướng người dân khai thác rươi theo hướng bền vững, tuyệt đối không tận diệt nguồn lợi tự nhiên. Chúng tôi tổ chức hướng dẫn, tập huấn để bà con xây dựng các bãi rươi theo phương thức hữu cơ, tạo môi trường sạch và ổn định cho rươi sinh trưởng. Bên cạnh đó, xã cũng chủ động kết nối với các cơ sở kinh doanh lớn nhằm đảm bảo đầu ra ổn định cho bà con.”

Sau khi thu mua, người dân sơ chế, làm sạch qua với nước.

Thương lái thu mua rươi cho vào thùng xốp để giữ độ tươi ngon.

Mùa rươi chỉ đến trong đôi ba ngày ngắn ngủi, nhưng mang theo hy vọng và niềm vui cho người dân ven sông Hà Tĩnh. Từ con rươi nhỏ bé, những giá trị lớn về kinh tế – sinh thái – văn hóa được nuôi dưỡng, tạo nên nét đặc sắc riêng của vùng đất này. Không chỉ là nguồn thu nhập, rươi còn là sự kết tinh của thiên nhiên và lao động. Giữ được ruộng rươi chính là giữ được một phần bản sắc miền quê ven sông nơi đây.

Thục An