Nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung khí đốt của EU

Hệ thống đường ống dẫn khí đốt của Tập đoàn Gazprom (Nga). Ảnh: EPA/TTXVN

Phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn khí đốt từ Nga, Liên minh châu Âu (EU) đang cố gắng tìm kiếm nguồn thay thế trên toàn thế giới để bù đắp thiếu hụt nhập khẩu của Nga, trong trường hợp Gazprom đột ngột ngừng cung cấp nhiên liệu này. Đây là nhận định được đưa ra trong bài viết đăng tải trên tờ "Le Figaro".

Theo phóng viên TTXVN tại Paris, khí đốt nhập khẩu từ Nga chiếm tới 20% lượng tiêu thụ năng lượng của EU. Giai đoạn khủng hoảng bùng phát trong quan hệ giữa Nga và Ukraine xảy ra từ năm 2006, 2009 và 2014 đã khiến EU và các quốc gia thành viên chủ chốt như Pháp, Đức, Italy quan ngại về nguy cơ nguồn cung khí đốt từ Moskva bị hạn chế.

Hồi tuần trước, Phó thủ tướng Đức Robert Habeck thừa nhận tình hình địa chính trị bắt buộc EU phải tính toán những khả năng khác để bảo đảm nhập khẩu đủ khí đốt, đa dạng hóa nguồn cung.

Thị trường khí đốt châu Âu hiện nay đã ổn định và vững vàng hơn so với năm 2009, thời điểm mà nguồn cung từ Nga sang châu Âu đã bị đình trệ trong 13 ngày do cuộc khủng hoảng Ukraine, khiến cho khí đốt từ Nga sang châu Âu trung chuyển qua Ukraine đột ngột bị cắt 70%.

Một số điều khoản trong hợp đồng cấm bán lại khí đốt đã bị bãi bỏ, hệ thống đường ống kết nối với nhau tốt hơn. Châu Âu cũng có điều kiện nhập khẩu thêm khí đốt từ Algeria, Na Uy, Azerbaijan, còn Hà Lan thì có thể khai thác thêm từ mỏ Groningue, hiện đang tạm thời đóng cửa. Dự trữ khí đốt chiến lược của EU cho phép họ cầm cự thêm vài tháng.

Tuy nhiên, nếu nguồn cung bị cắt đột ngột, hậu quả sẽ rất lớn, đặc biệt đối với những nước như Áo, Slovakia và một số khu vực của Italy. Đức cũng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì phụ thuộc hoàn toàn vào khí đốt Nga và đóng cửa hết các nhà máy điện hạt nhân.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, Nga cung cấp 46,8% tổng lượng khí đốt nhập khẩu vào châu Âu, trong khi Mỹ chỉ có 11,6%, Algeria 6,3%, Na Uy 4,3% và các nước còn lại là 10,5%.

EU không có nhiều giải pháp và nếu có thì cũng không thể huy động trong "một sớm một chiều". Các nhà cung cấp truyền thống tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn thứ hai thế giới, mới đây đã nhận được yêu cầu hỗ trợ từ Mỹ.

LNG được vận chuyển bằng tàu chở chuyên dụng, hiện chiếm một nửa nhu cầu khí đốt của thế giới, là giải pháp linh hoạt hơn nhiều vận chuyển bằng hệ thống đường ống cố định. Nhiều đội tàu lớn không bị ràng buộc bởi những hợp đồng dài hạn nên rất dễ chuyển hướng giữa hành trình, nếu như có khách hàng đề nghị mức giá hấp dẫn hơn.

Doha cho biết họ sẽ phải yêu cầu nhiều khách hàng, chủ yếu là ở châu Á, chấp nhận cắt giảm lượng khí đốt nhập khẩu để chuyển sang châu Âu.

Ông Thomas Pellerin-Carlin, Giám đốc Trung tâm năng lượng của Viện Nghiên cứu châu Âu Jacques Delors, cho biết trong mấy tuần nay, Mỹ huy động toàn bộ hệ thống ngoại giao để tìm cách tăng nguồn cung LNG cho châu Âu.

Cơ sở lọc dầu Esso ở Fawley, gần Southampton, Anh ngày 4/10/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Cuối tháng 1 vừa qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết hai bên phối hợp chặt chẽ để bảo đảm EU có thêm nguồn khí đốt đa dạng, tránh được cú sốc lớn, kể cả trong trường hợp bùng nổ xung đột giữa Moskva và Kiev.

Nhờ cuộc cách mạng dầu đá phiến, Mỹ đã vươn lên thành nước xuất khẩu khí hóa lỏng lớn, hy vọng sẽ tranh thủ được tình thế khó khăn của EU. Lượng xuất khẩu LNG của Mỹ tăng nhanh gần đây.

Trả lời phỏng vấn tờ "The Wall Street Journal", chuyên gia Daniel Yergin của Trung tâm Nghiên cứu thị trường IHS Markit cho biết xuất khẩu LNG của Mỹ cho châu Âu đã vượt khối lượng khí đốt của Nga chuyển sang thị trường quan trọng này qua đường ống.

Xuất khẩu của Mỹ gia tăng, giá khí đốt tăng gấp 4 lần tại châu Âu trong giai đoạn từ mùa Hè cho đến dịp Giáng sinh, khiến cho giá LNG của Mỹ cạnh tranh tốt hơn.

Một số nước khác có thể hỗ trợ nhất định cho EU. Theo đề nghị của Brussels và Washington, Nhật Bản mới đây đã bắt đầu chuyển hướng cung cấp LNG sang cho châu Âu từ nguồn giao hàng dành riêng cho họ.

Tuy nhiên, nguồn cung này rất hạn chế và chủ yếu có ý nghĩa tượng trưng vì Nhật Bản, nước nhập khẩu LNG lớn nhất, cũng không thể dễ dàng tăng lượng dự trữ của mình.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định nguy cơ Gazprom cắt giảm giao hàng cho châu Âu là thấp vì rất nhiều hợp đồng với Nga là hợp đồng dài hạn và họ bắt buộc phải thực hiện. Ngoài ra, năm 2021, Nga đã thu 62 tỷ euro nhờ xuất khẩu khí đốt sang châu Âu (thấp hơn xuất khẩu dầu) và tiếp tục cần khoản tiền này.

Về lý thuyết, EU có thể cắt giảm tiêu thụ khí đốt hoặc tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân, nhà máy điện than để sản xuất điện. Bà Catherine MacGregor, Tổng giám đốc Tập đoàn điện lực Pháp Engie, cho biết nếu có vấn đề mang tính chất rất ngắn hạn và rải rác, nước này có thể xử lý được nhờ nguồn dự trữ sẵn có.

Hiện tại, dự trữ năng lượng các loại của Pháp đã được nâng lên 34% trong tuần qua./.

Tiến Nhất/TTXVN