Những bước đi tích cực, bền vững trong điều hành chính sách tiền tệ

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành phiên họp

Trong đó, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đánh giá, quy định pháp luật về lĩnh vực tài chính, đầu tư, kinh doanh, thuế được hoàn thiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng; nhiều giải pháp phát triển thị trường chứng khoán theo hướng lành mạnh, an toàn, bền vững được tích cực triển khai.

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày Báo cáo trước Quốc hội

Khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng, tín dụng, xử lý nợ xấu được hoàn thiện; các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát; tăng trưởng tín dụng được cải thiện; các ngân hàng đã tích cực thúc đẩy chuyển đổi số, đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt; phối hợp tốt với chính sách tài khóa, góp phần ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Hoàn thiện pháp lý hoạt động ngân hàng; thực hiện chuyển giao bắt buộc 3 ngân hàng mua bắt buộc và Đông Á Bank. Đến tháng 10/2025, nợ xấu nội bảng 1,64%. Tăng trưởng tín dụng cải thiện. Chuyển đổi số ngân hàng và thanh toán không dùng tiền mặt đạt kết quả tích cực. Tăng cường quản lý thị trường vàng.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) ghi nhận, trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước rất nhiều biến động, ngành Ngân hàng đã nỗ lực lớn trong thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và giám sát để điều hành chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, giảm mặt bằng lãi suất và bảo đảm an toàn hệ thống.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 62/2022/QH15 của Quốc hội đã yêu cầu rất rõ nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ cơ chế điều hành phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có điều chỉnh tiêu chí giao hạn mức minh bạch hơn, phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn, một số tổ chức được chủ động hơn trong kiểm soát tăng trưởng tín dụng. Đây là những bước đi tích cực.

Đặc biệt, quản lý thị trường vàng trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có những động thái rất quyết liệt đối với thị trường vàng như tăng cung vàng, đấu thầu, thanh tra doanh nghiệp, tham mưu sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Có thời điểm, chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới đã được thu hẹp đáng kể, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga khẳng định.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu trong phiên họp

Song, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho rằng, thị trường tiền tệ, ngân hàng vẫn đối mặt với nhiều thách thức; chương trình tín dụng cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vẫn gặp khó khăn.

Không chỉ vậy, đại biểu cũng nêu một số thực tiễn hiện nay về một số gói tín dụng như Chương trình tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ giải ngân còn chậm, nguyên nhân được nêu chủ yếu là do “thiếu dự án đủ điều kiện”, “vướng thủ tục đầu tư, đất đai”. Gói tín dụng quy mô 500.000 tỷ đồng phục vụ hạ tầng, công nghệ số, kinh tế xanh được bố trí nguồn vốn nhưng chưa giải ngân được do thiếu danh mục dự án từ các bộ, ngành...

Trong thời gian tới, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị, Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng và báo cáo Quốc hội một lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng mang tính hành chính. Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn, việc giao chỉ tiêu tín dụng cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh giữa năm và mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong “khung an toàn” đã định.

Đối với các chương trình tín dụng dành cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ, hạ tầng, công nghệ số, đại biểu đề nghị Ngân hàng Nhà nước chủ động hơn trong việc tham mưu cơ chế phối hợp liên ngành, đơn giản hóa quy trình xác định dự án đủ điều kiện vay. Rà soát lại thiết kế chương trình, nếu điều kiện quá chặt hoặc cơ chế không hấp dẫn, cần mạnh dạn đề xuất điều chỉnh để bảo đảm vốn đến được đúng đối tượng, đúng địa chỉ.

Với quản lý thị trường vàng, đại biểu đề nghị, sau khi sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, Ngân hàng Nhà nước cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, công khai lộ trình tổ chức lại thị trường vàng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, giảm độc quyền, tăng minh bạch. Đặc biệt là nghiên cứu, báo cáo Quốc hội về khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung với cơ chế quản lý chặt chẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế.

Hương Giang