Những câu chuyện được kể 'rất Việt Nam'

Vũ điệu của nắng, tác giả Lê Bá Tài, là một trong những bức ảnh đạt giải của tháng tại cuộc thi Noirfotocontest năm 2025.

Nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc: Từng bước định hình dáng vóc ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam

Thị trường điện ảnh năm qua đã chứng kiến một sức bật chưa từng có với tổng doanh thu vượt ngưỡng 4.500 tỷ đồng. Trong đó, phim nội địa đóng góp một con số ấn tượng khoảng 2.780 tỷ đồng, tăng hơn 1.000 tỷ so với năm 2024.

Đằng sau những con số "biết nói" ấy là một tín hiệu đáng mừng hơn: sự đa dạng về thể loại và sự trở lại của niềm tin từ công chúng dành cho điện ảnh trong nước. Đặc biệt, sự ủng hộ nồng nhiệt từ những người xem trẻ tuổi cho thấy, chỉ cần người làm điện ảnh kể chuyện bằng sự chân thành và thái độ chuyên nghiệp, khán giả sẽ không bao giờ quay lưng với những giá trị bản sắc của dân tộc.

Năm 2025, giáo dục điện ảnh đã thật sự có nhiều thay đổi. Bên cạnh những mái trường đào tạo chuyên nghiệp, những chương trình hỗ trợ tài năng trẻ bền bỉ như CJ short film, chúng ta còn chứng kiến sự nở rộ của các xưởng phim (workshop) chuyên sâu, như Danaff Talents, tập trung vào kịch bản, vào quy trình sản xuất hợp tác quốc tế chuyên nghiệp, vốn là những điểm yếu bấy lâu nay của điện ảnh Việt Nam. Một bộ phim hay không còn là sự may rủi, mà là kết quả của một cấu trúc kịch bản chặt chẽ và quy trình sản xuất, chiến lược truyền thông chi tiết, bài bản. Đáng quý hơn, giáo dục còn lan tỏa đến cả người xem. Qua các câu lạc bộ điện ảnh và hoạt động phê bình, một thế hệ khán giả có nhận thức thẩm mỹ điện ảnh đã hình thành, tạo ra áp lực tích cực, buộc các nhà làm phim phải tự nâng cấp chính mình mỗi ngày.

Bên cạnh những kỷ lục doanh thu, phim Việt vẫn âm thầm vươn mình ra biển lớn bằng ngôn ngữ toàn cầu, qua những cánh cửa hẹp của các liên hoan phim quốc tế. Năm 2025, chúng ta tiếp tục tự hào duy trì sự hiện diện tại các ngày hội điện ảnh quan trọng nhờ sức sáng tạo của thế hệ trẻ. Đặc biệt, Việt Nam đã chủ động hơn trong việc mời bạn bè quốc tế thưởng thức đặc sản văn hóa điện ảnh của mình và cùng giao lưu kết nối tìm kiếm cơ hội hợp tác thông qua các sự kiện Đêm điện ảnh Việt Nam, Tuần điện ảnh Việt Nam tại một số quốc gia. Chúng ta đã can đảm đi một bước xa hơn: Phát hành thương mại trên thị trường quốc tế. Việc tham gia các liên hoan phim quốc tế là để khẳng định đẳng cấp nghệ thuật và vị thế điện ảnh của một quốc gia, nhưng đưa phim ra rạp quốc tế mới là cách xây dựng một nền công nghiệp bền vững. Tại Mỹ, Australia, Hàn Quốc và một số nước trong khu vực, phim Việt đã bắt đầu hiện diện một cách danh chính ngôn thuận với phụ đề tiếng Anh và chiến dịch quảng bá bài bản.

Với tôi, 2025 là năm của sự đổi thay, Việt Nam đang dần thoát khỏi cái bóng một "thị trường tiềm năng" để trở thành một điểm sáng thực thụ trên bản đồ điện ảnh thế giới. Với đà tăng trưởng của năm 2025, chúng ta có thể tin tưởng vào một năm 2026 đầy khởi sắc. Đó sẽ là năm mà số lượng phim nội địa tiếp tục gia tăng, đi cùng sự đa dạng trong việc khám phá các đề tài mới. Tôi hy vọng, sự chân thành trong cách làm nghề và tính bài bản trong cách vận hành sẽ mang lại một năm thành công rực rỡ nữa cho thị trường phim Việt.

Nghệ sĩ thị giác Phạm Tuấn Ngọc: Nghệ thuật ngày càng gắn bó hơn với đời sống thường nhật

Nhìn từ cuộc thi nhiếp ảnh đen trắng Noirfotocontest mà tôi là người sáng lập và vẫn trực tiếp tham gia vận hành (năm nay đã bước sang phiên thứ bảy), tôi nhận thấy có nhiều tín hiệu tích cực cho năm hoạt động nghệ thuật 2026, đang tới rất gần với mỗi chúng ta.

Noirfotocontest năm nay là một kỳ thi rất thành công về chất lượng tác phẩm. Bên cạnh đó, cuộc thi không chỉ nhận được sự hưởng ứng tích cực của công chúng mà còn cho thấy, các đối tác của chúng tôi đã thật sự hiểu, tin tưởng và chia sẻ định hướng của cuộc thi: Xây dựng cộng đồng nhiếp ảnh và tiến tới đóng góp lâu dài cho sự phát triển của nền nghệ thuật Việt Nam thông qua nhiếp ảnh. Từ đó, họ tham gia cùng Ban tổ chức ở những mức độ phù hợp, từ tài trợ quà tặng cho các cuộc thi tháng, đến hỗ trợ chi phí cho triển lãm hay workshop. Trên nền tảng đó, Noirfotocontest trong các kỳ tiếp theo sẽ có nhiều điều kiện tập trung vào chất lượng chuyên môn và sự sáng tạo cá nhân của từng nhiếp ảnh gia.

Ở bối cảnh rộng hơn, trong năm 2025, tôi chứng kiến sự xuất hiện của rất nhiều không gian nghệ thuật mới, cùng đó là mật độ và sự đa dạng ngày càng rõ nét của các hoạt động nghệ thuật: Từ triển lãm cá nhân, nhóm nghệ sĩ chuyên nghiệp đến các dự án, sự kiện truyền thông và xã hội mà nghệ thuật thị giác được xem như trung tâm điểm kết nối cộng đồng. Điều này mang lại cho tôi một cảm giác lạc quan về tương lai, khi nghệ thuật ngày càng khẳng định được vị trí cần thiết và gắn bó hơn trong đời sống thường nhật của người dân, ít nhất là ở các đô thị lớn. Nghệ thuật không còn chỉ xuất hiện trong những dịp đặc biệt, mà dần trở thành một phần quen thuộc, diễn ra thường xuyên trong nhịp sống hằng ngày. Vì vậy, tôi hy vọng trong năm mới sẽ có thêm nhiều hoạt động hấp dẫn và chất lượng hơn.

Sự dịch chuyển trong nhu cầu thẩm mỹ và việc sở hữu tác phẩm nghệ thuật cũng đang cho thấy nhiều dấu hiệu tích cực. Các nhà sưu tập trẻ ngày càng thoải mái và tự do hơn trong việc thưởng thức cũng như lựa chọn tác phẩm. Quyết định của họ chủ yếu dựa trên cảm nhận và sở thích cá nhân hơn là quá phụ thuộc vào danh tiếng của nghệ sĩ, hồ sơ lý lịch hay giá trị đầu tư trong tương lai. Xu hướng này góp phần khuyến khích nghệ sĩ trẻ tự tin trong sáng tạo, đồng thời tạo điều kiện để các gallery và không gian nghệ thuật tập trung giới thiệu nhiều hơn nữa lớp nghệ sĩ mới, với thực hành và hoạt động đa dạng, phong phú.

Nhạc sĩ Dương Cầm: Sẵn sàng thử sức với loại hình sân khấu mới

Sau một năm đưa vở nhạc kịch theo phong cách Broadway Giấc mơ Chí Phèo lên sân khấu, điều khiến tôi vui nhất là khán giả bắt đầu đón nhận nhạc kịch một cách tự nhiên hơn. Nhiều người đến xem vì tò mò nhưng ở lại vì cảm xúc. Điều đó cho tôi hy vọng: Nhạc kịch kiểu Broadway hoàn toàn có chỗ đứng ở Việt Nam.

Broadway - được hiểu như một phong cách nhạc kịch hoàn chỉnh - là kiểu nhạc kịch chú trọng kể chuyện, cảm xúc và sự kết nối trực tiếp với khán giả. So với opera vốn đặt nặng kỹ thuật thanh nhạc hàn lâm, Broadway gần gũi hơn với đời sống hiện đại. Diễn viên Broadway vừa phải hát, vừa diễn, vừa chuyển động, nhưng không bị bó buộc vào một cách hát quá “kỹ thuật”, mà ưu tiên truyền tải cảm xúc và câu chuyện.

Với Giấc mơ Chí Phèo, tôi cần một hình thức giúp khán giả dễ tiếp nhận, dễ đồng cảm, nhưng vẫn đủ chiều sâu. Broadway cho phép tôi làm điều đó, đặc biệt khi kể một câu chuyện “rất Việt Nam” bằng ngôn ngữ sân khấu dễ hiểu. Tôi hy vọng trong tương lai, nhạc kịch không còn bị xem là loại hình “kén” người xem. Sẽ có thêm nhiều vở nhạc kịch Việt được đầu tư nghiêm túc. Và điều quan trọng hơn là tôi rất mong sẽ có một thế hệ nghệ sĩ trẻ toàn diện với khả năng hát - diễn - vũ đạo cho loại hình này

Theo quan sát của tôi, nhạc kịch ở Việt Nam đang chuyển động chậm nhưng chắc. Có nhiều bạn trẻ bắt đầu học nhạc kịch một cách bài bản, khán giả trẻ cũng cởi mở hơn và sẵn sàng thử những loại hình sân khấu mới.

Dù chưa thể nói là bùng nổ, nhưng rõ ràng nhạc kịch kiểu Broadway không còn là điều quá xa lạ. Nó đang từng bước hình thành một cộng đồng nhỏ, từ nghệ sĩ đến khán giả, và đó là nền tảng rất quan trọng cho sự phát triển lâu dài. Giấc mơ Chí Phèo là một bước thử, và qua bước thử đó, tôi có thêm niềm tin rằng nhạc kịch Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển theo con đường này.

Cúc Phương-Ngân Hà-N.M.H