Những chỉ số máu quan trọng giúp quản lý HIV hiệu quả
Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC) là công cụ quan trọng trong theo dõi sức khỏe người nhiễm HIV. CBC giúp đánh giá số lượng bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu, phát hiện nhiễm trùng, thiếu máu hay giảm tiểu cầu, từ đó đảm bảo can thiệp kịp thời và tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Công thức máu toàn phần (CBC) giúp theo dõi tình trạng nhiễm trùng và hiệu quả điều trị ở những người nhiễm HIV. Số lượng bạch cầu thấp có thể do thuốc điều trị HIV hoặc các bệnh lý như lao, trong khi thiếu máu có thể là tác dụng phụ của một số thuốc điều trị HIV hoặc do nhiễm trùng cơ hội.
Nội dung
1. HIV và số lượng tế bào bạch cầu
2. Số lượng tế bào hồng cầu cho bạn biết điều gì?
3. Tại sao số lượng tiểu cầu lại quan trọng đối với HIV?
CBC đo nồng độ các tế bào máu khác nhau, cung cấp thông tin quan trọng về sức khỏe, giúp phát hiện nhiễm trùng và đánh giá đáp ứng với liệu pháp kháng virus, từ đó đảm bảo can thiệp kịp thời và tối ưu hóa kết quả điều trị.
1. HIV và số lượng tế bào bạch cầu
Số lượng tế bào bạch cầu (WBC) là một phần của xét nghiệm CBC. Bạch cầu là tế bào máu được sản xuất bởi tủy xương, có vai trò chống lại nhiễm trùng. CBC cung cấp tổng số lượng và phân loại các loại bạch cầu bao gồm basophils, bạch cầu ái toan, tế bào lympho, bạch cầu đơn nhân và bạch cầu trung tính.
Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC) giúp theo dõi tình trạng nhiễm trùng và hiệu quả điều trị ở những người nhiễm HIV…
Số lượng bạch cầu bình thường được định nghĩa như sau:
- Trẻ em 5.000–10.000 tế bào/mL
- Nữ trưởng thành 4.500–11.000 tế bào/mL
- Nam trưởng thành 5.000–10.000 tế bào/mL.
Số lượng WBC cao cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng, nhưng sự tăng từng loại bạch cầu có thể mang ý nghĩa khác:
- Bạch cầu ái toan cao gợi ý nhiễm ký sinh trùng như Toxoplasma
- Basophil cao có thể phản ứng với thuốc.
- Ngược lại, WBC thấp cho thấy tủy xương sản xuất kém bạch cầu, nguyên nhân có thể do thuốc điều trị HIV như ganciclovir hoặc các bệnh nghiêm trọng như lao, u lympho tế bào B.
2. Số lượng tế bào hồng cầu cho bạn biết điều gì?
Hồng cầu (RBC) vận chuyển oxy đến các mô. CBC đo tổng số hồng cầu, hematocrit (tỷ lệ phần trăm máu được các hồng cầu chiếm) và hemoglobin (protein vận chuyển oxy trong hồng cầu).
Số lượng hồng cầu bình thường:
- Trẻ em 3,8–5,5 triệu tế bào/mL
- Nữ trưởng thành 4,2–5,4 triệu tế bào/mL
- Nam trưởng thành 4,7–6,1 triệu tế bào/mL.
Số lượng hồng cầu thấp có thể gây thiếu máu, thường gặp do thuốc kháng vi-rút như retrovir (zidovudine), kết hợp zidovudine/lamivudine hoặc zidovudine/lamivudine/abacavir, hoặc do nhiễm trùng cơ hội như candida, sarcoma Kaposi.
Số lượng hồng cầu cao (đa hồng cầu) hiếm gặp, có thể gặp ở người dùng liệu pháp testosterone thay thế do suy mòn hoặc suy sinh dục liên quan HIV.
3. Tại sao số lượng tiểu cầu lại quan trọng đối với HIV?
Tiểu cầu là các tế bào máu không màu tham gia vào quá trình đông máu. Số lượng tiểu cầu bình thường:
- Trẻ em 150.000–400.000 tế bào/mL
- Người lớn 150.000–400.000 tế bào/mL.
Tiểu cầu thấp (<50.000 tế bào/mL) có thể dẫn đến bầm tím, chảy máu dễ dàng hoặc chảy máu nghiêm trọng đe dọa tính mạng, thường liên quan đến HIV mạn tính chưa điều trị, thuốc kháng virus như fuzeon (enfuvirtide) hoặc nhiễm trùng cơ hội như CMV, phức hợp Mycobacterium avium (MAC). Tiểu cầu cao hiếm khi gây vấn đề sức khỏe.
CBC là xét nghiệm đơn giản nhưng quan trọng trong quản lý người nhiễm HIV. Việc theo dõi thường xuyên giúp phát hiện sớm các bất thường về máu, đánh giá đáp ứng điều trị và phòng ngừa biến chứng, từ đó nâng cao hiệu quả chăm sóc và chất lượng sống cho người bệnh.
