Những cô gái làm chủ công nghệ - Bài 3: Bắc cầu anten tới sức khỏe

Rẽ ngang chinh phục khoa học công nghệ

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Hà Tĩnh giàu truyền thống hiếu học, Khánh Diệu sớm bộc lộ tố chất toàn diện. Diệu là thủ khoa khối D (Toán, Văn, Anh) của trường THPT Lý Tự Trọng, đồng thời là thủ khoa đầu vào khoa Điện - Điện tử Đại học Phenikaa khối A01 (Toán, Lý, Anh). Với điểm số ấn tượng (gần 28 điểm), nữ sinh đến từ Hà Tĩnh trúng tuyển vào ngôi trường mơ ước - Đại học Ngoại thương, ngành Tài chính Ngân hàng. Thế nhưng, số phận lại sắp đặt một khúc rẽ bất ngờ.

Nữ sinh Nguyễn Thị Khánh Diệu trong một hoạt động Đoàn ở trường

Khi nhận được học bổng toàn phần 4 năm học, cùng chiếc MacBook từ ĐH Phenikaa cho những thí sinh trên 27 điểm, Diệu phân vân. Và cô gái Hà Tĩnh ấy đã quyết định rẽ ngang, bước vào thế giới của những linh kiện, máy móc, công nghệ phức tạp, trở thành thủ khoa đầu vào của khoa Điện - Điện tử, Trường Kỹ thuật, ĐH Phenikaa.

“Đôi khi, những lựa chọn bất ngờ lại dẫn lối ta đến với đam mê thực sự. Tuy nhiên, hành trình nào cũng có những khởi đầu chông chênh”, Diệu chia sẻ. Năm đầu tiên với Diệu là một cơn sốc thực sự. Kiến thức kỹ thuật khô khan, nặng về vật lý, hoàn toàn khác biệt với những gì cô từng học trong những năm phổ thông.

“Tôi mất gần một năm đầu để làm quen, vừa học lý thuyết, vừa thử nghiệm, đồng thời tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa để tìm sự cân bằng. Đôi lúc hoang mang không biết mình có thực sự hợp với ngành học này hay không”, Diệu nhớ lại.

Là sinh viên ngành Kỹ thuật Y sinh, Diệu chỉ quan tâm đến các thiết bị y tế truyền thống. Nhưng cơ duyên từ sức hấp dẫn của một môn học mới đã đưa Diệu đến với lĩnh vực anten - một hướng nghiên cứu tưởng chừng xa lạ lại mở ra cho cô thế giới mới trong học thuật.

“Ban đầu, tôi chỉ nhìn thấy anten là những linh kiện nhỏ bé trong các hệ thống không dây. Khi tìm hiểu sâu hơn, tôi nhận ra lĩnh vực này không hề xa lạ với y sinh, mà thực chất là một mảnh ghép then chốt nếu muốn phát triển các thiết bị y tế thông minh, kết nối IoT (internet vạn vật) hay wearable device (thiết bị đeo) mà chúng ta hằng mong ước”, Diệu nói.

Trong ánh mắt cô gái trẻ, những anten giờ đây không còn là những thanh kim loại vô tri. Chúng trở thành cầu nối sinh động, thành trái tim truyền tải thông tin của các thiết bị theo dõi sức khỏe. Một anten nhỏ gọn, hiệu suất cao được tích hợp vào miếng dán theo dõi nhịp tim, một cảm biến gửi tín hiệu không dây về tình trạng bệnh nhân từ xa… Đó chính là nơi kỹ thuật khô khan trở nên mềm mại, ấm áp. Niềm tin “khoa học kỹ thuật là cầu nối giúp công nghệ đến gần hơn với sức khỏe con người” đã thôi thúc cô dấn thân vào khoa học công nghệ.

Nguyễn Thị Khánh Diệu (sinh viên Trường Kỹ thuật, ĐH Phenikaa), trong phòng thí nghiệm cùng bạn bè khám phá thế giới kỹ thuật y sinh

Sự kiên trì và đam mê là chìa khóa

Bước chân vào một lĩnh vực mới với xuất phát điểm gần như là con số 0, Khánh Diệu đối mặt với vô vàn thử thách. Từ những công thức điện từ trường phức tạp đến thiết kế mạch, các phần mềm mô phỏng mới lạ, tất cả đều khiến cô choáng ngợp. Không ít lần, cô phải đối mặt với những định kiến ngầm rằng “con gái học kỹ thuật sẽ khó theo kịp”. Nhưng thay vì nản lòng, Diệu chọn cách đối mặt với nỗi sợ của chính mình. Cô kiên trì học từng chút một, vừa nghiền ngẫm lý thuyết vừa thực hành mô phỏng để hiểu sâu bản chất và tin rằng giới tính không quyết định năng lực, mà chính sự kiên trì và đam mê mới là chìa khóa.

Trong lần đầu tiên thực hiện mô phỏng một thiết kế anten, dù Diệu đã rất nỗ lực, đọc nhiều tài liệu nhưng kết quả nhận về là một thất bại: tần số lệch, bức xạ yếu, anten không hoạt động như mong đợi. “Tôi đã phải thử đi, thử lại hàng chục lần, chỉnh từng thông số nhỏ để hiểu vì sao sai”, Diệu kể. Có lúc Diệu nản, nhưng chính quá trình ấy dạy cho cô bài học về sự kiên trì, cẩn trọng và tinh thần không bỏ cuộc. Niềm vui lớn nhất với Diệu là mỗi ngày nhìn thấy mình tiến bộ hơn một chút.

Sự kiên trì của cô đã được đền đáp xứng đáng. Từ một cô sinh viên bỡ ngỡ, Khánh Diệu đã trở thành tác giả chính của 3 bài báo hội nghị khoa học quốc tế và là đồng tác giả của 2 bài báo hội nghị quốc tế khác. Cô là gương mặt quen thuộc tại các hội nghị trong nước và quốc tế, tự tin trình bày những nghiên cứu của mình.

“Điều thách thức nhất là giữ được sự kiên trì và tỉ mỉ trong từng giai đoạn, từ mô phỏng, phân tích dữ liệu đến viết và chỉnh sửa bản thảo”, Diệu chia sẻ.

Có lẽ điều làm nên sự khác biệt ở Khánh Diệu là khả năng kết nối hai thế giới tưởng chừng đối lập: thế giới kỹ thuật khách quan, lý trí và thế giới y sinh ấm áp, nhân văn. “Với tôi, việc đứng giữa hai thế giới này lại chính là điều tạo nên ý nghĩa đặc biệt. Kỹ thuật cho mình tư duy logic, khả năng phân tích và sáng tạo giải pháp, còn y sinh giúp nhìn mọi vấn đề dưới góc độ con người - hướng đến giá trị sức khỏe và chất lượng cuộc sống”, Diệu trải lòng.

Theo Diệu, công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó phục vụ cho con người, và kỹ thuật y sinh chính là minh chứng rõ ràng nhất cho điều đó. Mỗi mạch điện, mỗi mô phỏng anten hay mỗi cảm biến y sinh, trong mắt cô, đều không chỉ là con số hay đồ thị, mà là một bước nhỏ giúp đưa công nghệ đến gần hơn với sự an toàn và sức khỏe của con người.

“Chính sự giao thoa ấy khiến tôi cảm thấy công việc mình đang làm có ý nghĩa. Bởi ở đó, khoa học không còn khô khan, mà là cầu nối giữa tri thức và cuộc sống, giữa công nghệ và trái tim con người”, Diệu nói.

Lan tỏa tinh thần ai cũng có thể sáng tạo

Khánh Diệu luôn mang đến cho người đối diện nguồn năng lượng dồi dào và hình ảnh đa sắc màu, tràn đầy nhiệt huyết. Không chỉ là một nhà nghiên cứu trẻ, cô còn là cán bộ Đoàn năng động. Diệu là Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Khởi nghiệp sáng tạo (IEC), và mới đây được tín nhiệm bầu làm ủy viên Chi bộ Khối ngành Kỹ thuật - Công nghệ.

Diệu là “Đảng viên tuổi 18” - kết nạp Đảng từ năm học lớp 12. Với Diệu, giữa nghiên cứu khoa học và hoạt động Đoàn - Hội luôn có một điểm chung: tinh thần dám nghĩ, dám làm. “Chính tinh thần dám thử trong công tác Đoàn đã giúp tôi mạnh dạn bắt tay vào nghiên cứu từ con số 0. Và ngược lại, tư duy khoa học giúp tôi biết cách tổ chức công việc, lập kế hoạch có hệ thống hơn trong các hoạt động tập thể”, Diệu lý giải.

Cũng với nhiệt huyết ấy, với vai trò Phó Chủ nhiệm CLB Khởi nghiệp sáng tạo, Diệu luôn nỗ lực tạo ra một môi trường để các bạn sinh viên, đặc biệt là các bạn nữ tự do chia sẻ ý tưởng và biến những ý tưởng đó thành sản phẩm thực tế. “Tôi luôn cố gắng lan tỏa đến các bạn sinh viên, đặc biệt nữ sinh khối ngành kỹ thuật tinh thần ai cũng có thể sáng tạo. Sự sáng tạo không phụ thuộc vào giới tính hay xuất phát điểm, mà đến từ niềm đam mê, sự kiên trì và khát khao tạo nên giá trị mới”, Diệu nói.

CLB dưới sự dẫn dắt của Diệu và các thành viên đã trở thành cái nôi ươm mầm cho nhiều ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo, với phương châm: “Từ ý tưởng - đến hành động - và tạo ra giá trị thực tiễn cho xã hội”.

CLB không chỉ hỗ trợ các nhóm sinh viên phát triển dự án khởi nghiệp mà còn đóng vai trò kết nối đưa các ý tưởng sáng tạo đến gần hơn với giảng viên hướng dẫn, doanh nghiệp và các sân chơi học thuật trong, ngoài trường. Đặc biệt, trong 3 năm liên tiếp, đội giành giải Nhất cuộc thi Phenikaa Start-up Idea đều có sự góp mặt của thành viên CLB, cùng với nhiều giải nhì và ba khác.

Lưu Trinh