Những công việc sáng tạo có 'an toàn' trước sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo?

Cuộc tranh luận "không hồi kết" về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với tương lai của các ngành nghề có rất nhiều ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, vẫn có một điều khá chắc chắn là các công việc sáng tạo sẽ an toàn trước sự tự động hóa.

Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo đã thay đổi mọi thứ - hoặc ít nhất đó là cảm giác của hàng triệu người làm việc trong các ngành công nghiệp sáng tạo.

Tác động tiềm tàng của trí tuệ nhân tạo là trọng tâm thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh về tăng trưởng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum) năm 2023, được tổ chức tại Geneva (Thụy Sĩ) vào ngày 2 và 3/5 vừa qua.

Theo nghiên cứu của Goldman Sachs, AI sáng tạo có thể tự động hóa 26% nhiệm vụ công việc trong lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế. Ảnh: Unsplash/Deepmind

Khi những mô hình trí tuệ nhân tạo tạo sinh như ChatGPT, DALL-E và MidJourney xuất hiện, các nguồn cấp dữ liệu truyền thông xã hội của chúng ta chứa đầy những nội dung không cần có đầu vào của con người ngoài lời gợi ý bằng văn bản để AI biết phải tạo ra sản phẩm gì.

Phần lớn các cuộc thảo luận công khai xung quanh AI tạo sinh và các công việc sáng tạo tập trung vào những mối đe dọa tiềm ẩn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, công nghệ này cũng mang lại cơ hội nâng cao năng suất, hiệu quả và lợi nhuận.

Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Artificial Intelligence Generation) là một lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo (AI) liên quan đến việc sử dụng các thuật toán AI để tạo ra các nội dung mới mà không cần sự can thiệp của con người. Các nội dung này có thể bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh, video hoặc bất kỳ loại dữ liệu nào khác.

Trí tuệ nhân tạo tạo sinh là một lĩnh vực đầy tiềm năng và thách thức cho con người. Nó có thể mang lại nhiều lợi ích cho xã hội và nền kinh tế, nhưng cũng có thể gây ra những rủi ro và vấn đề về đạo đức và an ninh.

Trí tuệ nhân tạo phá vỡ giới hạn của các ngành công nghiệp sáng tạo

Mặc dù hiện tại, phiên bản của các nền tảng trí tuệ nhân tạo tạo sinh mới đang ở giai đoạn sơ khai, nhưng năng lực của chúng sẽ nhanh chóng tăng theo cấp số nhân. Điều này liệu có làm tăng khả năng gây gián đoạn trong ngành sáng tạo và nhiều ngành khác hay không?

AI tạo sinh hiện có thể tạo nội dung bằng văn bản và hình ảnh theo tiêu chuẩn cao. Sự xuất hiện của các công cụ này có thể dẫn đến việc tự động hóa một số công việc sáng tạo. Nghiên cứu từ Goldman Sachs cho thấy AI tạo sinh có tiềm năng tự động hóa 26% nhiệm vụ công việc trong lĩnh vực nghệ thuật, thiết kế, giải trí, truyền thông.

Harvard Business Review báo cáo rằng AI tạo sinh có các khả năng thực hiện những thao tác nâng cao trên nhiều loại nội dung sáng tạo được sử dụng trong ngành marketing. Báo cáo cho biết một phiên bản tinh chỉnh của GPT-3 có tên là Jasper có thể tạo blog, bài đăng trên mạng xã hội, bản sao trang web, email bán hàng, quảng cáo và các loại nội dung hướng tới khách hàng khác. Theo báo cáo này, các hãng thực phẩm hàng đầu thế giới, như Heinz hay Nestlé, đã bắt đầu sử dụng nội dung do AI tạo ra trong các chiến dịch quảng cáo.

Nhà cung cấp thực phẩm nổi tiếng Heinz đã yêu cầu DALL-E 2 tạo ra các phiên bản chai tương cà theo một loạt phong cách nghệ thuật bằng cách cung cấp các cụm từ ngẫu nhiên liên quan đến tương cà, kết quả thu được tràn ngập các yếu tố tạo nên thương hiệu đặc trưng của hãng. Với ý tưởng này, Heinz đã chứng minh rằng, với trí tuệ nhân tạo, tương cà cũng đồng nghĩa với Heinz. Đây là một trong những chiến dịch quảng cáo do AI tạo ra đầu tiên trên thế giới.

Chiến dịch quảng cáo ứng dụng Ai tạo sinh của Heinz. Nguồn: Youtube/Heinz

DALL-E 2 là một hệ thống trí tuệ nhân tạo ứng dụng GPT-3 có thể tạo ra những bức ảnh thực và tác phẩm nghệ thuật từ mô tả bằng văn bản của người dùng. Nền tảng này cũng cho phép người dùng tải lên hình ảnh của riêng họ và chỉnh sửa chúng để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật hoàn toàn mới. DALL-E 2 hiện đang trong giai đoạn thử nghiệm và yêu cầu đăng ký danh sách chờ để có quyền truy cập.

Tương tự như DALL-E, MidJourney cho phép người dùng tạo ra các hình ảnh, biểu đồ và đồ thị một cách nhanh chóng và dễ dàng bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo. MidJourney được thiết kế để trực quan hóa dữ liệu, thông tin nhanh chóng và hiệu quả hơn.

AI có thể gia tăng giá trị trong các ngành công nghiệp sáng tạo bằng cách nào?

AI tạo sinh thực tế chỉ mới xuất hiện cho mục đích sử dụng đại chúng cách đây vài tháng. Điều này có nghĩa là nhiều công ty mới chỉ bắt đầu quá trình tìm hiểu cách sử dụng những công cụ này để gia tăng giá trị.

Công ty tư vấn quản lý McKinsey & Company đã xem xét cách áp dụng trí tuệ nhân tạo trong một lĩnh vực sáng tạo - ngành thời trang. McKinsey nhận thấy các trường hợp có thể sử dụng hiệu quả công cụ này trong thời trang vượt xa khả năng tự động hóa các tác vụ.

Các nhà nghiên cứu đã xác định những đóng góp của trí tuệ nhân tạo trong quá trình phát triển và đổi mới sản phẩm, marketing, bán hàng và trải nghiệm khách hàng. Cùng với việc tăng tốc các nhiệm vụ tốn nhiều công sức, AI tạo sinh có thể phân tích, kết nối các dữ liệu riêng lẻ để cung cấp thông tin chuyên sâu có thể gia tăng giá trị cho các doanh nghiệp.

Theo Mckensay, để bắt đầu hành trình đồng hành cùng AI tạo sinh, các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sáng tạo cần ưu tiên xác định những khâu có thể hưởng lợi nhiều nhất từ công cụ này. Bước tiếp theo là phát triển cách thức sử dụng trong từng trường hợp và mục tiêu dài hạn dựa trên việc tích hợp AI tạo sinh vào quá trình tạo ra sản phẩm.

Quản lý rủi ro của trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo tạo sinh mang đến cơ hội không nhỏ cho các ngành công nghiệp sáng tạo - nhưng tất nhiên, nó cũng tiềm ẩn rủi ro. Có không ít những trường hợp thực tế về các công cụ AI tạo sinh "gây ảo giác" và ngụy tạo thông tin.

Nhiều nhà sáng tạo nội dung cũng cảnh báo mối lo ngại về việc vi phạm bản quyền của các nền tảng AI.

Vấn đề đáng lưu tâm là thông tin và dữ liệu độc quyền được sử dụng trong các gợi ý cho công cụ AI tạo sinh được lưu trữ trên máy chủ của công ty đứng sau những nền tảng này. Nguy cơ thông tin tương tự được cung cấp để đáp ứng những gợi ý trong tương lai, tạo ra mối đe dọa về bảo mật dữ liệu, vi phạm sở hữu trí tuệ đang hiện hữu. Một ví dụ điển hình theo báo cáo của TechRadar, Samsung đã mất quyền kiểm soát mã nguồn có giá trị và các ghi chú cuộc họp bí mật khi nhân viên đưa chúng vào gợi ý ChatGPT.

Một vấn đề khác với AI tạo sinh xảy ra tại tờ nhật báo The Guardian (Vương quốc Anh). Từ một bài báo, ChatGPT đã "dàn dựng", thêm bớt các thông tin và vẫn đề tên của tác giả bài gốc - như vậy, chúng vẫn được cho là báo cáo "chính chủ" của The Guardian. Vấn đề chỉ được phát hiện khi một độc giả thắc mắc về một bài báo mà cô ấy đã xem trên ChatGPT, sau đó biết rằng nó chưa từng tồn tại.

Không thể phủ nhận những giá trị mà trí tuệ nhân tạo có thể mang lại cho ngành công nghiệp sáng tạo. Nhưng đi kèm với đó là những rủi ro cần được quản trị một cách chuyên nghiệp và có hệ thống nhằm bảo vệ nội dung và thiết kế nguyên bản.

Hồng Ngọc