Những cú lừa lịch sử trong ngày Cá tháng tư

Khái niệm "poisson d’avril", hay còn được biết đến là "Cá tháng Tư" trong tiếng Pháp, lần đầu tiên xuất hiện trong tác phẩm của nhà thơ người Pháp Eloy d'Amerval (1455-1508). Đây được coi là một trong những tư liệu sớm nhất đề cập đến ngày Cá tháng Tư. Theo một số giả thuyết, việc sử dụng hình ảnh "cá" vào tháng Tư có liên quan đến cung Song Ngư, với biểu tượng hai con cá quấn vào nhau. Bên cạnh đó, thời điểm này trong năm cũng đánh dấu mùa sinh sản của nhiều loài cá như cá thu, khiến chúng dễ bị đánh bắt do bơi lội đơn độc. Vì vậy, "Cá tháng Tư" dần mang ý nghĩa chỉ sự cả tin, ngây thơ, dễ bị lừa. Theo thời gian, ngày này trở thành dịp để mọi người chơi khăm nhau, thậm chí các hãng truyền thông cũng tham gia bằng những trò đùa tinh vi.

Đồng hồ Big Ben chuyển sang kỹ thuật số

Đài BBC vốn nổi tiếng với những trò đùa Cá tháng Tư qua nhiều năm. Năm 1980, họ tuyên bố rằng đồng hồ Big Ben – biểu tượng lịch sử của nước Anh – sẽ được thay thế bằng một hệ thống kỹ thuật số hiện đại. Thông tin này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ khán giả, trong đó nhiều người bày tỏ sự sốc và phẫn nộ. Một chi tiết thú vị khác là BBC còn thông báo rằng kim đồng hồ của Big Ben sẽ được tặng cho bốn người đầu tiên liên hệ với đài. Ngay sau đó, một thủy thủ Nhật Bản từ giữa Đại Tây Dương đã lập tức gọi điện với hy vọng mình là người may mắn.

Vụ cướp Bộ Tài chính Mỹ

Ngày 1/4/1905, tờ báo Đức Berliner Tageblatt đăng tải tin tức chấn động: một băng cướp đã đào đường hầm suốt ba năm để đánh cắp hơn 268 triệu USD vàng từ Bộ Tài chính Mỹ tại Washington, D.C. Tin tức này nhanh chóng lan truyền khắp châu Âu, khiến nhiều người tin là thật. Mãi sau này, người ta mới biết rằng bài viết là một tác phẩm của nhà báo Louis Viereck – người đã sử dụng một bút danh giả để thực hiện màn chơi khăm này.

Bầu một con tê giác vào hội đồng thành phố

Đôi khi, những trò đùa lại phản ánh sự bất mãn với hệ thống chính trị. Năm 1959, các sinh viên tại São Paulo, Brazil, quyết định bầu một con tê giác tên Cacareco vào hội đồng thành phố như một cách bày tỏ sự thất vọng với các ứng viên chính trị. Bất ngờ thay, Cacareco giành được hơn 100.000 phiếu bầu – số phiếu cao nhất trong cuộc bầu cử. Dù hội đồng bầu cử sau đó đã hủy bỏ kết quả này, sự kiện vẫn được nhớ đến như một trong những cuộc bỏ phiếu phản đối nổi tiếng nhất lịch sử.

Mùa thu hoạch mì spaghetti

Một trong những trò đùa Cá tháng Tư nổi tiếng nhất là phóng sự "mùa thu hoạch mì spaghetti" của BBC năm 1957. Đài này phát sóng một đoạn video về một gia đình ở Ticino, Thụy Sĩ, đang thu hoạch mì spaghetti từ cây và bụi rậm. Do vào thời điểm đó, mì spaghetti chưa phổ biến ở Anh, nhiều khán giả đã tin rằng spaghetti thực sự mọc trên cây. Một số người thậm chí còn gọi điện đến BBC để hỏi cách trồng mì spaghetti tại nhà.

Tìm kiếm bằng suy nghĩ trên Google

Năm 2000, Google thực hiện trò đùa Cá tháng Tư đầu tiên của mình với tính năng "MentalPlex" – công cụ tìm kiếm bằng suy nghĩ. Người dùng được hướng dẫn bỏ mũ, kính, tập trung nhìn vào một vòng tròn xoáy trên màn hình và nghĩ về nội dung muốn tìm kiếm. Khi nhấn nút tìm kiếm, họ chỉ nhận được thông báo rằng đây là một trò đùa. Kể từ đó, Google tiếp tục truyền thống này với nhiều trò đùa khác như "tìm kiếm mùi hương" hay "đóng cửa YouTube".

Lực hút Trái Đất tạm thời biến mất

Ngày 1/4/1976, nhà thiên văn học Sir Patrick Moore xuất hiện trên đài BBC và tuyên bố rằng vào lúc 9h47 sáng, do sự thẳng hàng hiếm hoi giữa Sao Diêm Vương và Sao Mộc, lực hấp dẫn của Trái Đất sẽ giảm nhẹ, cho phép con người trải nghiệm cảm giác bay lên không trung. Chỉ một phút sau, hàng trăm người gọi đến BBC tuyên bố họ thực sự cảm nhận được hiệu ứng này.

Quốc gia giả tưởng San Serriffe

Vào năm 1977, tờ Guardian của Anh đăng một loạt bài chi tiết về quốc gia San Serriffe – một hòn đảo nhỏ ở Ấn Độ Dương có hình dạng dấu chấm phẩy. Bài báo miêu tả các đặc điểm địa lý, văn hóa của đất nước này một cách đầy thuyết phục. Ngay lập tức, hàng loạt độc giả đã liên hệ với tòa soạn để hỏi về cách đến thăm San Serriffe. Tuy nhiên, đây chỉ là một sản phẩm hư cấu của Guardian, và cái tên San Serriffe cũng chính là một cách chơi chữ từ thuật ngữ in ấn "sans serif".

Cá tháng Tư là một ngày lễ đặc biệt, nơi những trò đùa tinh vi có thể gây ra những phản ứng bất ngờ. Từ những tin tức giả chấn động đến các câu chuyện hài hước, ngày này luôn mang đến những khoảnh khắc thú vị, đồng thời nhắc nhở mọi người về tầm quan trọng của việc kiểm chứng thông tin. Dù chỉ là một ngày của những trò chơi khăm, Cá tháng Tư vẫn có sức hút riêng trong văn hóa thế giới.

Minh Quân