Những cuốn sách đặc biệt

Cuốn sách này bao gồm những bức thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi nước Mỹ. Lá thư đầu tiên được viết ngày 18/6/1919 từ Paris nước Pháp dưới tên Nguyễn Ái Quốc khi Người mới 29 tuổi gửi ngài Ngoại trưởng Mỹ. Bức thư cuối cùng viết ngày 25/8/1969 gửi Tổng thống Richard Nixon, 7 ngày trước khi Người qua đời.

Cuốn sách này do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn viết lời giới thiệu, nhiếp ảnh gia Dương Minh Long thiết kế.

Đặc biệt, rất nhiều chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuốn sách này là do các nhiếp ảnh, nhà báo phương Tây chụp. Tất cả bản dịch các bức thư sang tiếng Anh được nhà xuất bản giữ nguyên để bảo đảm tính lịch sử. Có một số bức thư không có bản dịch, Nhà xuất bản Hội Nhà văn đã tổ chức chuyển ngữ một cách tốt nhất có thể để người đọc nước ngoài hiểu được tinh thần cốt lõi của những bức thư đó.

Đây không phải là lần đầu Nhà xuất bản Hội Nhà văn thực hiện những cuốn sách dạng đặc biệt này. Trước đó, đơn vị này đã ấn hành nhiều phiên bản đặc biệt cho nhiều tác phẩm kinh điển. Nó không chỉ là quà tặng, đồ sưu tầm mà còn là loại sách được nhiều người tìm mua để đọc, đọc lại hoặc sưu tầm.

Đáng mừng là thời gian qua, không chỉ Nhà xuất bản Hội Nhà văn thực hiện công việc này mà nhiều đơn vị xuất bản trong nước cũng đã chú trọng phát hành như một lối đi riêng, gây dấu ấn.

Những người tiên phong

Tiên phong trong việc làm sách bản đặc biệt là Đông A Books. Suốt 5 năm qua, đơn vị này đã lựa chọn nhiều cuốn sách thuộc hàng kinh điển và thực hiện bản giới hạn như: Những ngôi sao Eger, Kiêu hãnh và định kiến, Bố già, Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ, Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Số đỏ, Người kép già…

Dịp Tết 2023, Đông A Books cũng đưa ra thị trường ấn bản văn học kinh điển: Trăm năm Nobel - Bí mật của Synnøve, Chuyện tình chàng Arne, Cậu trai vui vẻ.

Ba tác phẩm lần đầu tiên được ra mắt bạn đọc Việt Nam qua bản chuyển ngữ của dịch giả Minh Khoa và minh họa của họa sĩ Phạm Ngọc Tân. Sách được phát hành giới hạn, 1.200 bản đánh số nhảy từ BB 0001 đến BB 1200. Bìa sách cứng với chất liệu bọc là Heritage Library Buckram được nhập từ hãng Ratchford (Anh), in 2 màu bằng công nghệ mực vi sinh trên giấy GV76-BB 100 gsm. Sách được mạ cạnh bằng nhũ vàng và in dấu Limited Edition của Đông A.

Ngoài ra, đơn vị này ra mắt thêm Tuyển tập thơ William Butler Yeats, cũng là bản giới hạn được đánh số riêng, quy cách in giống 3 tác phẩm trên.

Sách bản đặc biệt của Đông A Books thường được mở bán trực tuyến. Nhiều lần, độc giả phải canh giờ, chuẩn bị sẵn phương tiện thanh toán điện tử và thao tác nhanh mới đặt mua thành công. Dù giá khá cao, thường gấp 5 lần ấn bản phổ thông nhưng có những cuốn bán hết trong vòng vài phút sau khi mở bán.

Thái Hà Books cũng là đơn vị đầu tư ra mắt nhiều ấn bản sách giới hạn, đặc biệt như: Trái tim của Bụt, Lịch sử chữ quốc ngữ, Việt Nam miền ngon, Bài học từ người quét rác, Thế giới Phật giáo…

Lịch sử chữ quốc ngữ với bìa sách được làm trên chất liệu gỗ và thiết kế như một chiếc hộp đựng trang trọng để tôn vinh những giá trị mà cuốn sách mang lại cũng như tôn vinh tiếng Việt; tên sách được khắc laze trực tiếp trên bề mặt gỗ.

Tháng 12/2023, với mục đích đặt vấn đề đi tìm những bản sắc dân tộc qua các phong tục ngày Tết Việt Nam để bảo tồn và phát huy, Thái Hà Books đã cùng Tạp chí Xưa và Nay xuất bản cuốn sách Tết Việt. Ngoài phiên bản phổ thông, Tết Việt còn được phát hành với phiên bản đặc biệt mang đậm chất dân gian và tinh thần của người Việt. Cụ thể, bìa sách được bọc hoàn toàn bằng mành tre, ảnh bìa được phóng tác từ tranh dân gian Đông hồ Rước rồng.

Omega Plus cũng tung ra phiên bản Kinh thánh cựu ước bìa da. Phiên bản giới hạn này sử dụng bản dịch của cố linh mục Giuse Nguyễn Thế Thuấn - một học giả uyên thâm của Giáo hội Công giáo Việt Nam, lâu nay được xem là một trong những công trình dịch thuật khả tín, khoa học nhất từng được xuất bản bằng tiếng Việt. Số lượng xuất bản chỉ 250 cuốn.

Với tác phẩm Dế mèn phiêu lưu ký, Nhà xuất bản Kim Đồng thực hiện 500 bản đặc biệt minh họa bởi họa sĩ Ngô Mạnh Lân và 500 bản đặc biệt minh họa bởi họa sĩ Tạ Huy Long.

Nhà xuất bản Trẻ còn thực hiện bản đặc biệt cuốn Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng có bìa cứng, được in màu toàn bộ với minh họa gồm 8 tranh lớn và 24 tranh vừa.

Nâng tầm giá trị từ những con chữ

Bà Trần Thị Hoài Phương, Giám đốc Omega Plus chia sẻ, có nhiều cách tiếp cận đối với các đơn vị xuất bản khi triển khai những ấn bản đặc biệt. Và mỗi cách sẽ có những tiêu chí lựa chọn tác phẩm khác nhau, có thể dựa trên tiêu chí thẩm mỹ, tính độc đáo hoặc sự yêu thích mà công chúng dành cho tác phẩm…

“Với Omega Plus, tiêu chí đầu tiên khi lựa chọn tác phẩm để làm ấn bản đặc biệt chính là giá trị nội dung. Trước hết phải là cuốn sách kinh điển, có giá trị đã được công nhận theo thời gian, ghi dấu ấn và sức ảnh hưởng lớn lao đến các nền văn minh nói riêng và nhân loại nói chung.

Trong lịch sử phát triển của Omega Plus, Tủ sách kinh điển, với các tác phẩm đặt dấu mốc trong hành trình tri thức của nhân loại, cũng là nơi chúng tôi ấp ủ nhiều dự định về những ấn bản mà hình thức được đầu tư tương xứng với giá trị và vị trí đặc biệt của tác phẩm đó. Đó là lý do trong dịp này, chúng tôi lựa chọn Kinh thánh cựu ước, tác phẩm được coi là có số lượng bản in lớn nhất trong lịch sử xuất bản, là cuốn sách được in đại trà sớm nhất từ giữa thế kỷ 15 bằng công nghệ in của Gutenberg, với sức ảnh hưởng đến hàng loạt lĩnh vực khoa học xã hội - nhân văn và nghệ thuật. Chúng tôi quyết định triển khai một ấn bản riêng, với số lượng giới hạn.

Hình thức cuốn sách thể hiện được tính chất kinh điển, bìa được làm bằng chất liệu da, gia công đặc biệt theo quy cách bìa sách cổ điển phương Tây, gáy sách có các đường gân, họa tiết được thiết kế và gia công kỹ lưỡng. Điểm nhấn chính là bụng sách in hình ảnh Chúa tạo Adam, trích từ bức bích họa trên trần nhà nguyện Sistine do Michelangelo thực hiện. Đây là sản phẩm của công nghệ in ấn mới nhất ở Việt Nam. Các bức tranh mang tinh thần của Thiên Chúa giáo cũng được sử dụng là phụ bản in màu, tôn thêm cảm xúc cho độc giả khi đọc tác phẩm. Như vậy, tiêu chí thứ hai sau giá trị nội dung là tác phẩm phải có khía cạnh độc đáo, phù hợp với cách thức gia công đặc biệt. Nói cách khác là tìm một hình thức để tinh thần của cuốn sách có thể phần nào xuất hiện ở dạng vật lý.

Tiêu chí thứ ba, theo Giám đốc Omega Plus là tác phẩm phải có chỗ đứng đặc biệt trong lòng độc giả, thôi thúc họ muốn sở hữu một ấn bản có ý nghĩa tinh thần, mang giá trị thẩm mỹ, tạo được cảm xúc và dấu ấn khác biệt.

“Tuy nhiên, đây vẫn là một hành trình nhiều thách thức vì thiết kế cũng như công nghệ, kỹ thuật in ấn ở Việt Nam phát triển chậm hơn so với các nền xuất bản lớn trên thế giới, thậm chí trong khu vực. Tuy thế, những yêu cầu khắt khe, kỹ lưỡng, thể hiện kỳ vọng cao cũng như sự yêu quý tác phẩm của độc giả là động lực để chúng tôi tiếp tục cố gắng tìm tòi…”, Giám đốc Omega Plus bày tỏ.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Giám đốc, Tổng Biên tập Nhà Xuất bản Hội Nhà văn cho rằng, nhiều đơn vị thực hiện những cuốn sách công phu, đẹp mắt đưa ra thị trường với giá cao và được người đọc đón nhận “là tín hiệu đáng mừng, cho thấy người yêu sách Việt Nam đã có ý thức sở hữu những ấn phẩm hay trên sự sáng tạo mới”.

Sách được nâng niu, trân trọng hơn, được nhân thêm giá trị, không chỉ chở ý nghĩa trong câu chữ mà còn là một tác phẩm nghệ thuật để trưng bày, ngắm nhìn.

Cuốn sách Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tặng Tổng thống Mỹ Joe Biden.

“Cuốn sách Một con người, một con đường và một lịch sử: Hồ Chí Minh - Thư gửi nước Mỹ, Nhà xuất bản Hội Nhà văn phát hành với phiên bản đặc biệt có mặt bìa hộp làm bằng gốm men lam do các nghệ nhân Huế thực hiện. Bìa sách chế tác từ da đặc biệt của Hermes. Sau khi sách được bọc bìa, nhà sản xuất dùng chữ bằng đồng nung nóng đóng chìm xuống mặt da thành tên sách. Bìa sách có bức chân dung đen trắng Chủ tịch Hồ Chí Minh chụp năm 1946, in trên chất liệu canvas, dán vào bìa. Khung ảnh cũng được làm bằng da khâu tay… Giấy in là giấy mỹ thuật loại tốt có độ bền cao, mặt giấy có vân màu ngà xưa, tạo vẻ cổ điển. Phông chữ được chọn giống như loại chữ đánh từ máy chữ Hermes mà Bác Hồ từng sử dụng nhiều năm. Các trang in được đóng rời bằng tay”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều kể thêm về cuốn sách.

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ TT&TT) cho rằng, dòng sách phiên bản giới hạn đã trở thành yếu tố thúc đẩy ngành xuất bản phát triển hơn. Từ những yếu tố đặc biệt nói trên nên khi sở hữu một ấn bản sách giới hạn, bạn đọc không chỉ có trong tay một cuốn sách đẹp, độc đáo, chất lượng từ nội dung tới hình thức, phù hợp với nhu cầu sưu tầm và chơi sách mà còn được sở hữu một tài sản có giá trị văn hóa, lịch sử, kinh tế cao, có thể mua bán, trao đổi hay biếu tặng.

Tình Lê