Những điểm yếu khiến UAV MQ-9 tiên tiến của Mỹ 'rụng như sung' ở Yemen

Trong tháng qua, các quan chức quốc phòng Mỹ đã xác nhận có 3 máy bay không người lái (UAV) MQ-9 Reaper do Không quân Mỹ (USAF) vận hành đã bị Houthi- lực lượng chính trị, vũ trang do Iran hậu thuẫn nắm quyền ở miền Bắc Yemen, bắn hạ.

Trong một tuyên bố ngày 9/4, Houthi cho biết, đã bắn hạ một chiếc MQ-9 trên bầu trời tỉnh Hajjah bằng tên lửa sản xuất trong nước.

USAF xác nhận, đã có 17 chiếc MQ-9 bị bắn hạ ở Yemen kể từ khi cuộc chiến giữa Hamas và Israel tài bùng phát vào đầu tháng 10/2023 (tuyên bố của Houthi nói đã bắn hạ 4 chiếc MQ-9 trong 2 tuần qua và 19 chiếc trong 18 tháng).

Điều các chuyên gia quân sự ngạc nhiên là, vì sao một trong những hệ thống UAV được Mỹ tin cậy nhất lại có thể bị Houthi, lực lượng vốn có thiết bị, công nghệ quân sự tương đối lạc hậu, vô hiệu hóa.

UAV MQ-9 Reaper của Không quân Mỹ. Nguồn: OSINTWarfare.

MQ-9 Reaper do General Atomics chế tạo, là nền tảng của chiến lược quân sự hiện đại của Mỹ, được thiết kế cho cả mục đích giám sát và tấn công chính xác.

Với sải cánh hơn 20m và chiều dài 11m, UAV này có thể lượn lờ ở độ cao lên tới hơn 15.000m trong hơn 24 giờ, tùy thuộc vào tải trọng của nó.

Được trang bị động cơ tua bin cánh quạt Honeywell TPE331-10, UAV có thể bay với tốc độ khoảng 370km/h, chậm hơn nhiều so với máy bay phản lực chiến đấu nhưng đủ để đảm nhiệm vai trò là một con mắt bền bỉ trên bầu trời.

Được trang bị các cảm biến tiên tiến như hệ thống nhắm mục tiêu đa quang phổ, máy bay có thể xác định chính xác mục tiêu với độ nét cực cao.

Hình ảnh được cho Houthi bắn hạ UAV MQ-9 của Mỹ ngày 9/4/SilentlySirs

Vũ khí của nó bao gồm tên lửa AGM-114 Hellfire, bom dẫn đường bằng laser GBU-12 Paveway II và đôi khi là Đạn tấn công trực kết hợp (JDAM), khiến nó trở thành một nền tảng đa năng cho cả hoạt động thu thập thông tin tình báo và gây sát thương.

Mỗi chiếc Reaper có giá khoảng 30 triệu đô la, điều phản ánh khả năng tinh vi của nó nhưng cũng nhấn mạnh đến rủi ro tài chính khi có thiệt hại xảy ra với MQ-9.

Mặc dù có thành tích ấn tượng, nhưng việc Reaper gần đây liên tục bị bắn hạ tại Yemen cho thấy những điểm yếu chết người của UAV tiên tiến này.

Không giống như máy bay tàng hình F-35 Lightning II hay B-2 Spirit, MQ-9 không có tính năng tránh radar, khiến nó dễ bị phát hiện ngay cả với các hệ thống phòng không thô sơ.

Xác một UAV MQ-9 do Houthi bắn hạ năm 2024. Nguồn: imp_navigator

Việc phụ thuộc vào liên lạc vệ tinh để điều khiển và truyền dữ liệu lại tạo ra một lỗ hổng khác.

Với công nghệ gây nhiễu, đối phương có thể phá vỡ liên kết của nó với người điều khiển cách xa hàng nghìn cây số, khiến nó có khả năng rơi vào tình trạng bị mù hoặc không thể kiểm soát được.

Tốc độ tương đối chậm và các kiểu bay có thể dự đoán trước của MQ-9 càng khiến nó dễ gặp rủi ro hơn, trở thành mục tiêu dễ dàng hơn cho các hệ thống tên lửa trên mặt đất.

Thực tế đã thúc đẩy việc cần phải đánh giá lại liệu một thiết kế ra đời vào đầu những năm 2000 có thể theo kịp các mối đe dọa trên chiến trường ngày nay hay không.

Một tình huống bắn hạ UAV MQ-9 được Houthi công bố/ imp_navigator

Đối với quân đội Mỹ, việc mất tới 17 chiếc MQ-9 kể từ cuối năm 2023 sẽ gây ra hậu quả tức thời, khi những chiếc UAV là phương tiện trụ cột để theo dõi các hoạt động của lực lượng Houthi và tấn công các mục tiêu có giá trị ở Yemen.

Với mỗi Reaper bị bắn hạ, Không quân Mỹ mất không chỉ một tài sản giá trị mà còn cả thông tin tình báo thời gian thực quan trọng.

Một điều nữa, xác những chiếc Reaper bị bắn hạ có thể rơi vào tay những đối thủ của Mỹ, bao gồm Iran,.. có nguy cơ làm lộ các bị mật công nghệ quân sự.

Một kịch bản như vậy không phải là giả thuyết. Vào năm 2011, Iran đã có được một UAV RQ-170 Sentinel còn nguyên vẹn và sau đó đã cho ra đời một phiên bản sao chép mang tên Shahed Saegheh.

Văn Phong/Bulgarianmilitary