Những điều kiêng kỵ ngày Tết cần biết để tránh xui xẻo cả năm

Tết Nguyên đán không chỉ là dịp sum họp, đoàn tụ bên gia đình mà còn được xem là thời khắc khởi đầu của một năm mới, mở ra vận khí cho suốt 12 tháng tiếp theo. Vì vậy, từ xa xưa, ông cha ta đã truyền lại nhiều điều kiêng kỵ trong những ngày đầu năm với mong muốn tránh điều xui xẻo, giữ gìn may mắn, bình an và mang đến một năm mới thuận lợi, hanh thông cho cả gia đình.

1. Không quét nhà, đổ rác ngày mùng Một

Theo quan niệm dân gian, ngày mùng Một Tết là ngày mở đầu cho một năm mới, mọi việc diễn ra trong ngày này đều được cho là sẽ ảnh hưởng đến vận khí của cả năm. Vì thế, việc quét nhà hay đổ rác trong ngày đầu năm được xem là hành động “quét tài lộc”, “đuổi may mắn” ra khỏi nhà. Người xưa tin rằng, nếu sáng mùng Một mà cầm chổi quét, đặc biệt là quét rác ra khỏi cửa, thì cả năm làm ăn sẽ lận đận, tiền bạc hao hụt, vận khí thất thoát.

Chính vì vậy, trước đêm giao thừa, các gia đình thường tranh thủ dọn dẹp, lau chùi nhà cửa sạch sẽ, vứt bỏ những thứ cũ kỹ, hư hỏng để “tống cựu nghênh tân” tiễn đi điều xui, đón điều may. Sang mùng Một, nếu có rác phát sinh, người ta chỉ gom lại một góc mà không quét ra ngoài, đợi sang mùng Hai hoặc mùng Ba mới dọn.

Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại khiến nhiều quan niệm xưa trở nên linh hoạt hơn, nhưng phong tục kiêng quét nhà mùng Một vẫn được nhiều người giữ gìn. Nó không chỉ mang ý nghĩa cầu tài lộc, mà còn thể hiện niềm tin, sự trân trọng những giá trị tinh thần truyền thống, mở đầu năm mới với tâm thế an lành và tươi vui.

2. Tránh cãi vã, nói lời xui

Theo quan niệm dân gian, lời nói trong những ngày đầu năm có thể ảnh hưởng đến vận khí và năng lượng của cả năm mới. Vì vậy, người Việt thường rất cẩn trọng trong giao tiếp vào dịp Tết. Những câu nói mang ý nghĩa tiêu cực như “chết”, “mất”, “hết tiền”, “xui xẻo”... được xem là điềm gở, có thể “vận” điều không may vào gia đình. Không chỉ tránh nói, mà người ta còn kiêng nghe hoặc chứng kiến những chuyện buồn trong những ngày này.

Bên cạnh đó, việc to tiếng, cãi nhau hay nổi nóng trong ngày Tết cũng là điều đại kỵ. Người xưa tin rằng nếu mở đầu năm bằng tranh cãi thì cả năm sẽ gặp nhiều xung đột, bất hòa. Vì thế, mọi người luôn cố gắng giữ hòa khí, nói năng nhẹ nhàng, vui vẻ và thân thiện.

Thay cho những lời tiêu cực, người Việt có thói quen nói lời chúc tốt lành như “vạn sự như ý”, “phát tài phát lộc”, “an khang thịnh vượng”. Những lời nói tích cực không chỉ mang lại niềm vui, mà còn lan tỏa năng lượng tốt, giúp khởi đầu năm mới với tâm thế an nhiên, hạnh phúc và may mắn.

3. Không vay mượn hay trả nợ đầu năm

Theo quan niệm dân gian, những ngày đầu năm mới là thời điểm khởi đầu cho vận may, tài lộc và thịnh vượng. Vì vậy, người Việt thường rất kiêng kỵ việc vay hoặc trả nợ trong những ngày này. Việc cho vay bị xem như “xuất tài” tức là tiền của rời khỏi nhà, báo hiệu một năm thất thoát, khó giữ của. Còn việc đi vay lại được cho là “mang nợ vào người”, khiến cả năm vướng bận, khó hanh thông về tiền bạc.

Người xưa quan niệm rằng nếu đầu năm đã phải chi tiền hoặc trả nợ, thì vận tài lộc trong năm sẽ bị hao hụt. Do đó, trước Tết, mọi người thường chủ động thanh toán hết nợ nần, dọn sạch “gánh cũ” để đón năm mới với tâm thế nhẹ nhàng và sung túc. Đồng thời, cũng hạn chế vay mượn trong vài ngày đầu xuân để tránh “rước” vận xui liên quan đến tài chính.

Ngày nay, dù quan niệm này mang tính tín ngưỡng dân gian, nhưng nhiều người vẫn giữ thói quen không vay mượn hay đòi nợ trong dịp Tết. Bởi hơn cả yếu tố tâm linh, việc giữ không khí vui vẻ, thoải mái đầu năm được xem là cách để thu hút năng lượng tích cực và khởi đầu một năm mới an lành, đủ đầy.

4. Kiêng làm vỡ đồ đạc

Theo tín ngưỡng dân gian, những vật dụng bằng sành sứ, thủy tinh như gương, bát, đĩa, ly tách tượng trưng cho sự viên mãn, tròn đầy và hòa thuận trong gia đình. Vì thế, nếu chẳng may làm vỡ chúng trong những ngày đầu năm, người Việt thường xem đó là điềm báo không lành, tượng trưng cho sự chia ly, đổ vỡ trong các mối quan hệ hoặc công việc. Nhiều người tin rằng tiếng vỡ trong ngày Tết có thể “phá” đi sự yên ổn và may mắn của cả năm.

Tuy nhiên, để tránh vận xui và giữ tâm thế vui vẻ, người ta thường nhanh trí hóa giải bằng những câu nói mang năng lượng tích cực như “may mắn đến”, “phúc đầy nhà”, “tài lộc vào cửa”. Những lời này không chỉ giúp xua đi điềm gở mà còn mang ý nghĩa cầu chúc tốt lành, biến rủi thành may.

Ngoài ra, các gia đình cũng thường dọn dẹp mảnh vỡ ngay lập tức, bỏ vào túi kín và mang ra ngoài nhà để tránh ảnh hưởng đến phong thủy. Một số nơi còn rắc thêm ít muối quanh khu vực làm vỡ để “tẩy uế”, giữ cho không gian trong nhà được thanh sạch và bình an trong suốt năm mới.

Giữ kiêng kỵ đầu năm để đón may mắn, tài lộc.

5. Không mặc đồ đen, trắng

Từ xa xưa, người Việt đã coi trang phục ngày Tết không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa phong thủy, ảnh hưởng đến vận khí của cả năm mới. Trong quan niệm truyền thống, màu đen và trắng là hai gam màu gắn liền với tang lễ, chia ly, nên được xem là không may mắn khi diện vào dịp đầu xuân. Mặc trang phục mang sắc u tối trong những ngày này bị cho là dễ “rước” vận xui, khiến công việc và cuộc sống trong năm mới không thuận lợi.

Thay vào đó, các gam màu tươi sáng như đỏ, vàng, cam, hồng… được người Việt ưa chuộng vì tượng trưng cho sự may mắn, sung túc và hỷ khí tràn đầy. Màu đỏ biểu trưng cho cát tường, thịnh vượng; màu vàng gợi sự phú quý, giàu sang; còn sắc hồng và cam mang đến cảm giác ấm áp, tươi vui phù hợp với không khí rộn ràng của những ngày đầu năm.

Ngày nay, dù phong cách thời trang Tết có nhiều biến đổi, nhưng quan niệm chọn màu sắc mang “vượng khí” vẫn được gìn giữ. Việc khoác lên mình trang phục rực rỡ không chỉ giúp tạo ấn tượng tươi tắn, rạng rỡ đầu năm mà còn thể hiện niềm tin vào một khởi đầu tràn đầy năng lượng và may mắn.

6. Tránh ăn một số món đầu năm

Trong văn hóa ẩm thực ngày Tết, người Việt không chỉ quan tâm đến hương vị mà còn chú trọng ý nghĩa biểu trưng của từng món ăn. Những món như thịt chó, mực, trứng vịt lộn hay cá mè thường bị kiêng kỵ trong ngày đầu năm vì gắn với sự “đen đủi” hoặc không thuận lợi. Chẳng hạn, thịt chó dù được xem là “món giải xui” vào cuối năm, nhưng nếu ăn vào ngày Tết lại bị cho là “rước vận xấu”. Mực gắn với câu nói “đen như mực”, trứng vịt lộn bị coi là “ngược đời”, còn cá mè được cho là dễ “trôi tuột vận may”.

Thay vì những món này, người Việt thường chọn những món ăn mang ý nghĩa cát tường, may mắn để khởi đầu năm mới suôn sẻ. Bánh chưng, bánh tét tượng trưng cho đất trời và lòng hiếu thảo; xôi gấc với sắc đỏ rực rỡ biểu trưng cho may mắn, phú quý; gà luộc lại mang ý nghĩa khởi đầu hanh thông, “đầu xuôi đuôi lọt”.

Ngày nay, dù quan niệm kiêng kỵ có phần nhẹ nhàng hơn, nhưng nhiều gia đình vẫn duy trì thói quen chọn món ăn “lành”, tránh món “xui” trong mâm cơm đầu năm. Điều này không chỉ là niềm tin tín ngưỡng, mà còn thể hiện mong muốn khởi đầu một năm mới an lành, trọn vẹn và đầy may mắn.

7. Kiêng cho nước, cho lửa đầu năm

Theo quan niệm dân gian, lửa và nước là hai yếu tố mang ý nghĩa đặc biệt trong phong thủy và tín ngưỡng Tết cổ truyền. Lửa tượng trưng cho may mắn, tài lộc và hơi ấm của gia đình, còn nước biểu trưng cho nguồn sinh khí, tài nguyên và sự dồi dào. Chính vì thế, vào sáng mùng Một thời khắc mở đầu năm mới, người Việt thường kiêng cho người khác nước hoặc lửa, bởi hành động ấy được xem là “mang vận may đi mất”, khiến gia chủ thất thoát tài lộc và may mắn trong cả năm.

Thay vào đó, nhiều người có thói quen giữ lửa, giữ nước trong nhà suốt ngày đầu năm như một cách tượng trưng cho việc giữ vững nguồn năng lượng và vận khí tốt. Trong dân gian còn có câu “Giữ lửa đầu năm, ấm no cả năm”, thể hiện niềm tin rằng chỉ cần bảo toàn được hai yếu tố này, gia đình sẽ luôn hòa thuận, sung túc và hạnh phúc.

Ngày nay, dù quan niệm kiêng kỵ này mang tính biểu trưng nhiều hơn, nhưng nó vẫn được gìn giữ như một nét văn hóa đẹp nhắc nhở con người trân trọng nguồn năng lượng của sự ấm áp, đoàn viên và no đủ trong mỗi dịp Tết đến xuân về.

8. Không xông nhà khi không hợp tuổi

Xông đất đầu năm là nghi lễ mở đầu cho một năm mới, mang ý nghĩa đón vận may và tài lộc vào nhà. Người đầu tiên bước chân vào nhà sau thời khắc giao thừa được gọi là người xông nhà (hay xông đất), và họ được tin là sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vận mệnh, công việc, sức khỏe và may mắn của cả gia đình trong suốt năm đó.

Vì lẽ đó, việc chọn người xông đất hợp tuổi là điều được các gia đình đặc biệt coi trọng. Theo quan niệm ngũ hành và tử vi, tuổi của người xông đất cần tương sinh, tương hợp với tuổi của gia chủ, tránh các tuổi xung khắc, phạm tứ hành xung hoặc thiên can tương hại. Người có tính cách vui vẻ, cởi mở, làm ăn hanh thông, gia đình hòa thuận cũng được ưu tiên vì được cho là “mang vía tốt”, giúp lan tỏa năng lượng tích cực cho gia chủ.

Nếu chẳng may không có ai phù hợp, nhiều người sẽ tự xông đất bằng cách ra ngoài trước giao thừa và bước vào nhà sau thời khắc chuyển giao năm mới, mang ý nghĩa “tự mang may mắn về cho mình”. Ngày nay, dù quan niệm đã giản đơn hơn, nhưng tục chọn người xông nhà vẫn được xem là một nét văn hóa đẹp, thể hiện niềm tin của người Việt vào sự khởi đầu tốt lành và may mắn cho năm mới.

Ngọc Châu