Những hiện tượng dị thường diễn ra trong nhật thực

Vào ngày 8/4, nhật thực toàn phần sẽ có thể quan sát trên bầu trời của 15 tiểu bang nước Mỹ cũng như một phần của Canada và Mexico. Hàng triệu người sống trên các khu vực có đường đi của nhật thực toàn phần sẽ được chiêm ngưỡng hiện tượng thiên văn kỳ thú này.

Tyler Nordgren, nhà thiên văn học, họa sĩ và tác giả sách, nói với Live Science trong một cuộc phỏng vấn rằng nhật thực “là hiện tượng tự nhiên phi tự nhiên nhất mà bạn sẽ trải qua”. Dưới đây là một số điều kỳ lạ mà bạn có thể gặp phải khi nhật thực diễn ra.

Hiệu ứng Vòng hạt Baily

Hiệu ứng vòng hạt Baily hay còn gọi là vòng kim cương diễn ra do ánh sáng mặt trời chiếu vào bề mặt gồ ghề của mặt trăng. (Ảnh: AstroPix)

Khi quan sát nhật thực với kính bảo hộ mắt, bạn có thể trông thấy một quầng sáng xuất hiện quanh viền mặt trăng với hình dáng như một chiếc vòng cổ. Hiện tượng này được đặt tên theo nhà thiên văn học Francis Baily - người đầu tiên mô tả và giải thích nó vào năm 1836. Vòng hạt Baily xuất hiện do địa hình gồ ghề của mặt trăng được ánh sáng mặt trời chiếu vào.

Vết lồi trên mặt trời

"Sợi mặt trời" là đường từ trường nổi lên trên bề mặt mặt trời.

Còn được gọi là “sợi mặt trời”, đây là những cấu trúc plasma và từ trường nổi lên trên bề mặt mặt trời. Thông thường, hiện tượng này không thể quan sát được bằng mắt thường từ phía Trái đất, nhưng khi nhật thực diễn ra, những vết lồi này sẽ xuất hiện đằng sau mặt trăng và có thể mang hình dáng như những cánh hoa.

Nhiệt độ giảm đột ngột

Người dân quan sát nhật thực. (Ảnh: Space)

Người đi xem nhật thực được khuyên nên mang áo khoác, bởi lẽ nhiệt độ sẽ chứng kiến mức giảm đột ngột vào thời điểm mặt trăng che khuất Mặt trời. Mức nhiệt giảm sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm trong năm, địa điểm cũng như loại nhật thực (toàn phần, hình khuyên hay một phần).

Đa số các địa điểm sẽ chứng kiến mức giảm nhiệt từ 2,8 đến 5,6 độ C vào nhật thực toàn phần. Cá biệt, một báo cáo vào năm 1834 cho rằng nhiệt độ có nơi đã giảm tới 15 độ C, dù điều này là rất khó xảy ra. Theo Nordgren, cảm giác sẽ giống như mặt trời bị mây che đi dù chẳng có đám mây nào cả, càng khiến cảm giác mát mẻ hơn trở nên kỳ lạ.

Các thay đổi về gió

Quan sát nhật thực phải sử dụng các phương tiện chuyên dụng. (Ảnh: X)

Ngoài mức nhiệt giảm so với thông thường, những vùng có nhật thực đi qua sẽ chứng kiến các thay đổi bất thường về hướng gió. Đầu tiên, gió sẽ ngày càng yếu khi Mặt trăng dần tiến vào vị trí che khuất Mặt trời. Khi ở giai đoạn “đỉnh” của nhật thực, gió sẽ thổi lại nhưng theo một hướng hoàn toàn khác. Hiện tượng này xảy ra với cả nhật thực một phần, nhật thực hình khuyên và nhật thực toàn phần.

Động vật “bối rối"

Các hoạt động trên bề mặt Trái đất sẽ bị ảnh hưởng nhất định trong nhật thực. (Ảnh: Getty Images)

Khi bầu trời đột ngột tối đi ngay giữa ban ngày, động vật sẽ có phản ứng rất khác thường như thể đêm đến. Theo Live Science, những sinh vật vốn hoạt động mạnh từ chiều tối, như ve sầu và dế, có thể bắt đầu kêu râm ran. Bò và ngựa sẽ muốn nghỉ ngơi, trong khi nhiều loài chim quay về tổ.

Sóng radio bị rối loạn

Sóng radio bị ảnh hưởng trong nhật thực. (Ảnh: Getty Images)

Cả nhật thực toàn phần và nhật thực hình khuyên đều gây rối loạn các tần số sóng vô tuyến nhất định - và không ai biết chắc tại sao. Các nhà khoa học nghi ngờ hiện tượng này có thể liên quan đến cách mặt trời tương tác với tầng điện ly của Trái đất, vốn dao động để phản ứng với ánh sáng mặt trời và bão mặt trời.

Vào nhật thực 8/4, các nhà khoa học và những người đam mê sóng vô tuyến trên khắp Bắc Mỹ sẽ sẵn sàng thu thập thêm dữ liệu về cách nhật thực làm xáo trộn các đường truyền này.

Nhìn thấy sao và hành tinh giữa ban ngày

Nhật thực toàn phần. (Ảnh: Getty Images)

Khi nhật thực diễn ra, việc Mặt trăng che khuất ánh sáng từ Mặt trời có thể khiến quan sát một số ngôi sao và hành tinh từ trái đất trở nên dễ dàng - một điều vốn không thể thực hiện vào những ngày thông thường. Tất nhiên, chỉ những hành tinh và ngôi sao sáng nhất mới khả kiến. Dự đoán, trong nhật thực 2024 ở Bắc Mỹ, người quan sát có thể trông thấy cả sao Kim và sao Mộc.

Thạch Anh (Nguồn: Live Science)