Những lá phiếu 'để đời' giữa mùa dịch

Không chỉ để lại những hậu quả nặng nề về kinh tế-xã hội và đời sống của người dân cường quốc số một thế giới, đại dịch Covid-19 còn khiến cử tri Mỹ bước vào một mùa bầu cử tổng thống có thể nói là hiếm thấy trong lịch sử các cuộc bầu bán ở nước này.

Do dịch Covid-19 bùng phát mạnh trên khắp nước Mỹ, trong vài tuần qua, một loạt bang của Mỹ buộc phải tạm hoãn tổ chức các cuộc bầu cử sơ bộ, điển hình như bang New York, nơi được coi là “tâm dịch” của nước Mỹ, đã phải lùi vòng bỏ phiếu sơ bộ sang tháng 6 tới.

Cử tri xếp hàng đi bầu cử tại một điểm bỏ phiếu ở Milwaukee, bang Wisconsin. Ảnh: The New York Times.

Đến nay, Wisconsin là bang duy nhất trên toàn nước Mỹ vẫn tiếp tục tiến hành bầu cử sơ bộ với các điểm bỏ phiếu trực tiếp, bất chấp lệnh giãn cách xã hội và nguy cơ “lây chéo” virus SARS-CoV-2 khi tụ tập tại các sự kiện đông người. Để có được quyết định này, giới chức bang Wisconsin cũng phải trải qua những cuộc tranh cãi nảy lửa về cách thức tiến hành, như nên hay không nên tổ chức bầu cử trực tiếp. Trong khi một số ý kiến cho rằng cần tiếp tục tiến hành bỏ phiếu trực tiếp, Thượng nghị sĩ Berni Sanders-một trong hai ứng cử viên tranh tấm vé đại diện Đảng Dân chủ ra tranh cử tổng thống Mỹ năm 2020 cảnh báo bỏ phiếu trực tiếp vào thời điểm đại dịch Covid-19 đang hoành hành dữ tợn là quyết định nguy hiểm chết người và đi ngược với khuyến cáo của giới y tế công cộng. Các chuyên gia cũng cho rằng, việc bắt cử tri của bang Wisconsin đến các điểm bỏ phiếu trực tiếp sẽ đặt họ vào tình thế phải lựa chọn giữa đi làm nghĩa vụ công dân và tuân thủ các khuyến cáo của giới chức y tế về việc tránh tụ tập nơi đông người để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của mình.

Làm sao vừa để các cuộc bầu cử sơ bộ không bị gián đoạn, vừa bảo đảm người dân có thể ở nhà để tránh lây lan dịch bệnh thực sự là câu hỏi khiến giới chức các bang của Mỹ đau đầu. Và giải pháp mà một số bang, trong đó có bang Washington, Colorado, Oregon và Hawaii đưa ra là chuyển từ hình thức bỏ phiếu trực tiếp sang bỏ phiếu qua bưu điện hoặc thư điện tử. Ngay cả các chiến dịch vận động tranh cử trực tiếp nay cũng bị hoãn hoặc chuyển sang thành các buổi vận động tranh cử… online.

Thực tế cho thấy, chẳng riêng bang Wisconsin mà trên khắp nước Mỹ vẫn đang tồn tại những quan điểm trái chiều về cách thức tiến hành bầu cử. Đến nay, đương kim Tổng thống Donald Trump và một số nhân vật trong Đảng Cộng hòa vẫn phản đối việc chuyển sang hình thức bỏ phiếu qua bưu điện hoặc thư điện tử nếu dịch bệnh khiến cử tri Mỹ không thể đến các điểm bỏ phiếu trong giai đoạn bầu cử then chốt vào tháng 11 tới. Giải thích về điều này, người đứng đầu Nhà Trắng cho rằng bỏ phiếu qua thư điện tử sẽ làm nảy sinh tình trạng gian lận và gây tổn hại đến triển vọng chiến thắng của Đảng Cộng hòa. Thay vào đó, ông Donald Trump yêu cầu cử tri nên bỏ phiếu trực tiếp với căn cước công dân và thẻ cử tri. Đáp lại, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và những người Dân chủ lại quả quyết rằng bỏ phiếu qua thư điện tử là cần thiết trong trường hợp virus SARS-CoV-2 vẫn lây lan và cản trở nhân viên phòng phiếu cũng như cử tri đi bỏ phiếu. Phe Dân chủ thậm chí còn thúc đẩy một gói tài chính nhằm chuẩn bị cho khả năng cử tri phải tiến hành bỏ phiếu qua thư điện tử và bỏ phiếu vắng mặt.

Theo kết quả cuộc thăm dò dư luận do Harvard CAPS/Harris Poll công bố vào cuối tháng 3 vừa qua, đa số cử tri Mỹ được hỏi không tin rằng họ sẽ an toàn khi tham gia các cuộc bầu cử bằng hình thức bỏ phiếu trực tiếp trong tình hình hiện nay. Cũng có tới 60% cử tri được hỏi nói rằng nếu bang của họ tổ chức bỏ phiếu trong tuần này, họ sẽ phải cân nhắc giữa hai lựa chọn: Đi bỏ phiếu hoặc ở nhà để tránh nguy cơ lây nhiễm virus.

Chưa rõ đại dịch Covid-19 sẽ tác động ra sao tới kết quả cuộc bầu chọn tổng thống Mỹ 2020, nhưng có lẽ với nhiều cử tri của xứ cờ hoa, mùa bầu cử năm nay đáng gọi là “để đời”.

TRUNG DŨNG