Những mảnh ghép đa chiều: Những câu chuyện về cuộc sống người Chăm
Những mảnh ghép đa chiều là cuốn sách thứ 5 của nhà nghiên cứu Chế Diễm Trâm, hiện đang sinh sống và làm việc tại TP. Nha Trang, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành năm 2023. Năm 2022, chị đã ra mắt cuốn tùy bút Thương thiệt thương thà đã được độc giả chào đón, được nhận giải C giải thưởng văn học nghệ thuật tỉnh.
Gọi là tùy bút nhưng trong 17 bài trong tập sách dày 158 trang, ngoài các bài về đề tài ẩm thực rất thú vị liên quan đến người Chăm như: Lá me non trong ẩm thực người Chăm, Mắm nêm, Bánh căn, Đậu ván ngon và lành, các bài viết khác như: Tháp Chăm và tháp Ponagar, Lễ hội Tháp Bà Ponagar, Lễ Tết của người Chăm, Lễ hội Ka Tê, Tháp Po Rome, Họ Chế, Trang phục phụ nữ Chăm... nghiêng về nghiên cứu, trong đó có dẫn chuyện từ những chuyến đi thực tế của tác giả.
Đọc Những mảnh ghép đa chiều, như tác giả dẫn chuyện trong phần mở đầu: “Cuốn sách nhỏ này không có tham vọng trình bày bài bản, đầy đủ, hệ thống hóa về nền văn minh văn hóa Chăm, đặc biệt là lĩnh vực biên niên sử. Những bài viết ngắn trong cuốn sách này chỉ là những mảnh ghép cóp nhặt được, sưu tầm được trong quá trình đi, đọc và học. “Những mảnh ghép”, chứng tỏ đây chỉ là những kiến thức cá nhân, những hiểu biết sơ thảo, tích lũy từ những nguồn tuy khả tín nhưng không phải là không thể phản biện. Những phản biện, nếu có, sẽ làm cho tầm nhìn, tầm đón nhận thêm đa phương, đa chiều. Hiện tại cóp nhặt, gom góp quá khứ để tương lai bổ sung, làm đầy dần kho tư liệu cá nhân”. Chúng ta gặp những bài hay: Mỹ Sơn sáng tạo, Giấc mơ Trà Kiệu, trong đó có dấu ấn những chuyến đi và cảm nhận của tác giả, một nhà nghiên cứu tâm đắc về đề tài Chăm, và mỗi khi chạm gặp, chị luôn tìm cách khám phá và tìm hiểu, ngay cả chỉ là những mảnh gạch vỡ ngàn năm còn ở lại.
