Những mấu chốt trong vụ phá sản của 'đại gia' Evergrande

Tình trạng "zombie hóa" (thây ma hóa - không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả) đang gia tăng trong các công ty phát triển bất động sản ở Trung Quốc. Các công ty đang gặp khó khăn về tài chính đang ngừng các dự án xây dựng trước khi hoàn thành. Tình trạng này càng làm rõ nét thực tế mô hình tăng trưởng của các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc dựa trên giá bất động sản tăng đang đạt đến giới hạn.

Tòa nhà của tập đoàn Evergrande (giữa) tại Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: AFP/ TTXVN

Cuộc khủng hoảng bất động sản có ý nghĩa như thế nào đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới? Lập trường chính sách của Bắc Kinh ứng phó với vấn đề này là gì? Dưới đây là 5 điều cần biết về cuộc khủng hoảng của "đại gia" bất động sản Evergrande.

*Khoản nợ của Evergrande lớn đến mức nào?

Khoản lỗ tổng hợp của Evergrande từ hai năm tài chính kết thúc vào tháng 12/2021 và 2022 lên tới khoảng 580 tỷ nhân dân tệ (80 tỷ USD), khiến công ty rơi vào cảnh nợ nần chồng chất, với tổng nợ phải trả là 2.437 tỷ nhân dân tệ tính đến cuối năm 2022.

Phần lớn nhất trong số các khoản nợ phải trả là những khoản phải trả cho các công ty xây dựng và những đối tác kinh doanh khác, với tổng trị giá khoảng 1.000 tỷ nhân dân tệ.

Vấn đề không chỉ là tổn thất tài chính. Evergrande, từng là nhà phát triển bất động sản lớn thứ hai của Trung Quốc, đã phải đối mặt với 1.519 vụ kiện vào cuối năm 2022. Nhiều vụ trong số đó yêu cầu thanh toán chi phí vật liệu và xây dựng chưa thanh toán. Evergrande không thể giao nhà cho người mua vì khủng hoảng thanh khoản khiến họ không thể tiến hành các dự án xây dựng.

*Nguồn gốc các khoản nợ

Trong số nợ 2.437 tỷ nhân dân tệ, trái phiếu bằng ngoại tệ, mà các cuộc đàm phán gia hạn không đạt được tiến triển, chỉ là một phần. Tập đoàn cho biết hầu hết hoạt động kinh doanh bất động sản nhà ở và mục đích đầu tư đều diễn ra ở Trung Quốc đại lục, cho thấy rằng họ không có nhiều tài sản ở Mỹ.

Mặt khác, 27,3% trong số 612 tỷ nhân dân tệ nợ chịu lãi được tính bằng USD và đôla Hong Kong, điều đó có nghĩa là phần lớn khoản nợ đó của Evergrande vẫn ở Trung Quốc.

*Điều gì đã khiến Evergrande nộp đơn xin phá sản ở Mỹ?

Vào cuối tháng 3, Evergrande đã công bố kế hoạch cơ cấu lại khoản nợ ngoại tệ của mình, bao gồm quyền chọn trái phiếu có thời hạn lên tới 12 năm, cũng như quyền chuyển đổi thành cổ phiếu của công ty quản lý tài sản và nhà sản xuất xe điện liên kết. Tuy nhiên, chỉ một số chủ nợ có thể đạt được thỏa thuận và các cuộc đàm phán đã đi vào bế tắc.

Do đó, Evergrande hy vọng sẽ phá vỡ thế bế tắc để sắp xếp lại các khoản thanh toán cho trái phiếu bằng ngoại tệ theo Chương 15 của Bộ luật phá sản Mỹ. Tuy nhiên, tác động của động thái này, ngay cả khi thành công, sẽ bị hạn chế và không phải là giải pháp cơ bản để phục hồi hoạt động của Evergrande, vì phần lớn các khoản nợ của tập đoàn vẫn ở Trung Quốc.

*Lập trường của Trung Quốc

Chính phủ Trung Quốc đang có hành động thận trọng trước tình hình hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản Trung Quốc. Trong báo cáo chính sách hàng quý được công bố ngày 17/8, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương của Trung Quốc) nhấn mạnh việc loại bỏ và ngăn ngừa rủi ro trong khi thừa nhận rằng một số công ty đang sa lầy vào khủng hoảng tài chính.

Thế nhưng Bắc Kinh vẫn chưa thực hiện các biện pháp quyết liệt để đối phó với các công ty gặp khó khăn như thanh lý pháp lý do tòa án trong nước chỉ đạo, vì lo ngại rằng chúng sẽ dẫn đến bất ổn xã hội bởi có thể phản tác dụng, gây bất lợi cho các đối tác kinh doanh của họ cùng nhiều mối lo ngại khác.

*Thực trạng của lĩnh vực bất động sản

Hiện tượng “zombie hóa”, hoặc không thể thúc đẩy các dự án xây dựng do không có khả năng trả chi phí xây dựng, là một thực trạng chung của các nhà phát triển bất động sản ở Trung Quốc. Tình trạng này đang làm giảm mong muốn mua nhà của người tiêu dùng và làm trầm trọng thêm tình trạng bán nhà chậm chạp.

Giờ đây, dân số Trung Quốc đã bắt đầu giảm, nhiều chuyên gia dự báo nhu cầu về nhà ở trong dài hạn khó có thể phục hồi. Các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc liên tiếp công bố những khoản thua lỗ lớn. Chẳng hạn, Country Garden Holdings, nhà phát triển tư nhân lớn nhất Trung Quốc, cho biết họ có thể đã lỗ ròng từ 45 tỷ nhân dân tệ đến 55 tỷ nhân dân tệ trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 6/2023.

Một tập đoàn phát triển bất động sản của Trung Quốc đại lục khác, Soho China, được niêm yết tại Hong Kong (Trung Quốc), tăng thu nhập cho thuê từ các tài sản của mình ở Bắc Kinh và Thượng Hải, đã báo cáo vào ngày 18/8 rằng lợi nhuận ròng là 13,61 triệu nhân dân tệ trong sáu tháng đầu năm, giảm 93% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, doanh thu của tập đoàn giảm 8% xuống còn 821,5 tỷ nhân dân tệ./.

Nguyễn Tuyến (P/v TTXVN tại Tokyo)