Những mô hình kinh tế làm thay đổi vùng đất khó Cao Minh

Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa giống mới vào sản xuất đại trà, năng suất lúa của xã Cao Minh đạt gần 47 tạ/ha.

Nằm ở khu vực miền núi khó khăn xã Cao Minh được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba xã Cao Tân, Cổ Linh và Công Bằng, xã hiện có 33 thôn, hơn 2.600 hộ với gần 12.500 nhân khẩu, gồm 5 dân tộc chính: Tày, Nùng, Dao, Mông và Kinh.

Địa hình phức tạp, đồi dốc, khe sâu, ruộng bậc thang, diện tích đất sản xuất hạn chế khiến đời sống người dân nơi đây gặp nhiều khó khăn. Toàn xã có hơn 1.100ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó 928ha trồng lúa, nhưng chỉ 562ha có thể canh tác hai vụ. Gần 1.800 hộ vẫn thuộc diện nghèo và cận nghèo là con số phản ánh rõ thách thức của một địa phương vùng cao còn nhiều khó khăn.

Với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền cùng nguồn lực đầu tư đồng bộ của Nhà nước, diện mạo Cao Minh đang từng ngày đổi thay. Trong 5 năm gần đây, địa phương được đầu tư hơn 160 tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng, với 63 công trình được thực hiện, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Cùng với đó, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã triển khai tại xã với tổng vốn hơn 6,6 tỷ đồng, thực hiện 21 dự án, hỗ trợ 374 hộ tham gia. Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng được đầu tư hơn 10,7 tỷ đồng cho 17 dự án, giúp 452 hộ có điều kiện tiếp cận nguồn vốn, giống cây trồng, vật nuôi và kỹ thuật sản xuất mới.

Diện tích đất gieo trồng lúa, ngô, màu kém hiệu quả được chuyển đổi sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao.

Ông Tạ Văn Sìn, thôn Khên Lền chia sẻ: Nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước, gia đình ông sẽ phải ở trong ngôi nhà mưa dột, gió lùa, có nhà mới gia đình ông yên tâm phát triển sản xuất”. Trong thời gian từ năm 2020 đến nay, cùng với ông Sìn toàn xã có 560 hộ đã được Nhà nước hỗ trợ làm nhà ở, trong đó vùng Cao Tân có 150 nhà; Cổ Linh 200 nhà; Công Bằng 210 nhà được làm mới. Những căn nhà kiên cố không chỉ là chỗ che mưa nắng, mà còn là điểm tựa giúp người dân thêm vững tin trên hành trình thoát nghèo.

Từ chính sách đến sinh kế bền vững

Không chỉ dừng ở hỗ trợ an sinh, các chính sách phát triển sản xuất được triển khai sâu rộng. Chính quyền địa phương tích cực phối hợp với cơ quan chức năng Nhà nước tăng cường tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cho nhân dân; xây dựng các mô hình kinh tế điển hình, khi có hiệu quả mới phổ biến nhân ra diện rộng.

Hầu hết các diện tích đất cấy lúa 1 vụ, sau thu hoạch được bà con gieo cấy thêm vụ ngô Đông và các loại rau màu. Những diện tích đất gieo trồng lúa, ngô, màu kém hiệu quả được chuyển đổi sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao.

Như tại các thôn Nà Chảo, Phiêng Luông, Cốc Nghè, Nà Lài... phần nhiều là ruộng bậc thang. Những năm gần đây, người dân Cao Minh đã vận dụng linh hoạt, tập trung đầu tư cho sản xuất nông, lâm nghiệp chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Các hộ nghèo, cận nghèo được sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước về vốn, giống cây trồng, vật nuôi, khoa học kỹ thuật cuộc sống ngày càng ổn định.

Ông Dương Văn Phú ở thôn Hưng Thịnh hiện sở hữu 3ha trồng cam, quýt, nhờ chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên vườn cây đã mang lại khoản thu nhập khá, ổn định cho gia đình mỗi vụ thu hái 21 tấn quả, cho thu nhập khoảng 420 triệu đồng/vụ. Bà Dương Thạch cùng thôn cũng có 2ha quýt, cho thu nhập hơn 100 triệu đồng/vụ. Tại thôn Cốc Nghè, ông Hoàng Văn Đài mạnh dạn chuyển 2 ha vườn tạp sang trồng cam sành, thu hơn 320 triệu đồng/năm, với sản lượng đạt 16 tấn/vụ. Nhờ những mô hình hiệu quả này, thu nhập bình quân của người dân xã Cao Minh tăng từ 18,5 triệu đồng/người/năm (năm 2020) lên 21,3 triệu đồng/người/năm (năm 2024).

Cùng với hỗ trợ sản xuất, hệ thống hạ tầng xã hội được cải thiện rõ rệt: 100% thôn có điện lưới quốc gia, đường bê tông đến các thôn cơ bản được hoàn thiện; ba chợ truyền thống cùng hơn 40 tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động dịch vụ, mua bán nông lâm sản, góp phần hình thành mạng lưới thương mại nông thôn sôi động.

Thông qua công tác quản lý, chỉ đạo của địa phương, nông dân xã Cao Minh đã từng bước bỏ cách làm manh mún, hướng đến sản xuất hàng hóa tập trung. Bên cạnh đó, xuất phát từ thực tế sản xuất, các loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng từng khu đồng của xã được lựa chọn, phát triển đại trà. Như vùng Cao Tân có hồng không hạt, hạt dẻ, gừng, nghệ, rau màu. Vùng Cổ Linh có sa nhân, nghệ. Vùng Công Bằng có lạc, đậu tương, khoai lang, quýt, khoai môn. Các gia đình làm giàu trên chính mảnh đất quê hương giờ đã xuất hiện ngày càng nhiều.

Có thể thấy, hiệu quả của các chương trình hỗ trợ giảm nghèo tại xã Cao Minh không chỉ thể hiện ở những con số đầu tư, mà còn ở sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của người dân. Cây trồng, vật nuôi giờ đây không chỉ mang lại thu nhập, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho người dân nơi đây. Từ một vùng đất nghèo khó, xã Cao Minh hôm nay đang khẳng định sức sống mới.

Đồng Văn Thưởng