Những nguy cơ từ AI cover

Một số ý kiến học giả cho rằng phần thể hiện giọng hát trong bản nhạc AI không phải là biểu diễn thực sự của ca sĩ, nên họ khó có cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền của mình.

Ca khúc Heart on My Sleeve bị lầm tưởng là sản phẩm của 2 ca sĩ The Weeknd (trái) và Drake. Ảnh: X

Tuy nhiên, sự lan truyền của các bài hát cover bằng AI làm dấy lên lo ngại về những rủi ro nghề nghiệp tiềm ẩn đối với những người sáng tạo hiện tại, vì có thể dẫn đến tình trạng “thất nghiệp công nghệ” khi các ca sĩ mất đi vị trí của mình trong ngành, do AI dần thay thế con người trong lĩnh vực nghệ thuật. Ngoài các tranh chấp về bản quyền, AI còn có thể vi phạm quyền giọng nói nếu tự ý sao chép và sử dụng giọng của người thật mà không được đồng ý. Chuyên gia pháp lý cho rằng, hành vi này có thể bị xử lý theo Luật Phòng chống cạnh tranh không lành mạnh hoặc các quy định về xâm phạm quyền cá nhân.

Đáng chú ý, công nghệ tổng hợp giọng nói AI không chỉ được sử dụng cho mục đích cover bài hát mà còn cho các tội ác nghiêm trọng. Công nghệ tổng hợp giọng nói và biến đổi âm thanh - nền tảng của các “AI cover” - đang bị lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội. Các vụ lừa đảo sử dụng “deep voice” - công nghệ sao chép chính xác giọng nói của một người cụ thể - đang trở thành mối lo vì có nguy cơ cao bị sử dụng sai mục đích để lừa đảo bằng giọng nói và tạo tin tức giả mạo. Hiện các nền tảng như YouTube đã xác định bản quyền của bài hát gốc, hiển thị thông tin bản quyền và triển khai hệ thống tự động nhận diện bản quyền khi người dùng tải lên video chứa “AI cover”, đồng thời cho phép chủ sở hữu bản quyền yêu cầu xóa hoặc ngăn chặn kiếm tiền từ video vi phạm. Đây được xem là biện pháp tối thiểu nhằm hạn chế việc phát tán nội dung chưa được xử lý quyền hợp pháp.

Để bảo vệ quyền của người sáng tạo, đồng thời tận dụng các chức năng tích cực của công nghệ AI trong tương lai, ngày càng có nhiều lời kêu gọi hoàn thiện khẩn cấp các hệ thống pháp lý về định nghĩa, phạm vi và quyền đối với sản phẩm do AI tạo ra. Ngoài ra, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bản quyền và tăng cường công cụ quản lý kỹ thuật là hết sức cần thiết. Đại diện Ủy ban Bản quyền Hàn Quốc cho biết, các bản AI cover có thể kéo theo hành vi sao chép, truyền tải và xâm phạm bản quyền. Đặc biệt, việc mạo danh giọng nói có thể bị lợi dụng cho tội phạm công nghệ cao. Do đó, người tạo ra sản phẩm AI này có thể đối mặt với trách nhiệm pháp lý. Ủy ban trên khuyến cáo cả nhà sáng tạo lẫn người sử dụng cần ý thức rõ trách nhiệm đạo đức cũng như rủi ro pháp lý trong kỷ nguyên AI.

MINH CHÂU