Những tấm gương nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi ở Bảo Hà

Chia sẻ với chúng tôi, ông Trần Trung Kiên - Chủ tịch UBND xã Bảo Hà bày tỏ sự phấn khởi trước những chuyển biến tích cực của địa phương thời gian qua. Trong đó, nổi bật là những câu chuyện ấn tượng về các nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi - những con người bình dị nhưng giàu ý chí và sáng tạo, được ông Kiên ví như “hạt nhân” thúc đẩy phong trào thi đua phát triển kinh tế, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã.

Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Cầu Mây tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương.

Ở Bảo Hà, anh Lý Văn Cầu ở thôn Bỗng 2, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp và Dịch vụ Cầu Mây, được nhiều người dành sự nể phục. Là người Dao sinh ra và lớn lên giữa núi rừng, anh Cầu luôn trăn trở với câu hỏi làm thế nào để làm giàu từ chính mảnh đất quê hương. Năm 2021, sau quá trình tìm hiểu và tính toán, anh mạnh dạn thành lập hợp tác xã với ngành nghề chính là thu mua, sơ chế các sản phẩm từ cây quế - loại cây lâm nghiệp chủ lực của địa phương.

Anh Cầu chia sẻ: “Mình sống giữa vùng quế bạt ngàn, cả xã có hơn 4.000 ha, gia đình mình cũng trồng quế. Trước đây, bà con chủ yếu bán cho thương lái hoặc các hợp tác xã ở địa phương khác. Mình nghĩ, nếu có xưởng chế biến đặt ngay tại “vùng lõi” thì sẽ thuận tiện cho thu hoạch, giảm chi phí vận chuyển và hạn chế tình trạng bị tư thương ép giá”.

Thực tế cho thấy, tính toán của anh Cầu hoàn toàn có cơ sở. Toàn xã Bảo Hà hiện có 4.709 ha quế, chiếm gần 50% diện tích rừng trồng sản xuất - vùng nguyên liệu tập trung, tạo lợi thế lớn cho các cơ sở chế biến hoạt động hiệu quả ngay tại chân rừng. Ngoài ra, xưởng chế biến được đặt giữa vùng nguyên liệu không chỉ giúp hợp tác xã ổn định nguồn đầu vào, mà còn góp phần nâng cao giá trị cây quế cho người dân địa phương.

Anh Lý Văn Cầu tích cực làm giàu trên mảnh đất quê hương.

Tuy nhiên, “vạn sự khởi đầu nan”, hợp tác xã của anh Cầu ra đời đúng thời điểm dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, việc giao thương gặp nhiều khó khăn. Có những giai đoạn thị trường tiêu thụ các sản phẩm từ vỏ quế biến động, giá bán giảm, đối tác thu mua hạn chế số lượng. Dù vậy, bằng sự kiên trì và quyết tâm, Hợp tác xã Cầu Mây vẫn duy trì hoạt động, vừa thu mua, vừa đảm bảo đầu ra ổn định cho cây quế địa phương.

Hiện nay, hợp tác xã liên kết với hơn 20 hộ dân trồng quế, chuyên thu mua và chế biến các sản phẩm từ quế, như quế sáo, quế điếu, quế chẻ… Với quy mô sản xuất lớn, hợp tác xã tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 30 lao động địa phương, mang lại thu nhập ổn định từ 6 - 7 triệu đồng/người/tháng.

Trên hành trình phát triển, giám đốc hợp tác xã trẻ tuổi luôn trăn trở với bài toán xây dựng và duy trì thương hiệu. Anh Cầu cho biết: “Trong kinh doanh, tôi luôn đặt chất lượng và uy tín lên hàng đầu. Thị trường xuất khẩu của hợp tác xã chủ yếu là Ấn Độ, Bangladesh và một số nước châu Âu - những thị trường rất khắt khe. Chỉ cần một lần đánh mất chữ tín là rất khó để tiếp tục”.

Chính vì vậy, bên cạnh hoạt động thu mua, hợp tác xã còn thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân chăm sóc quế theo hướng hữu cơ, bảo đảm chất lượng và tính bền vững lâu dài.

Cũng ở thôn Bỗng 2, xã Bảo Hà, câu chuyện gắn bó cả đời với cây quế của ông Đặng Phúc Minh khiến nhiều người không khỏi xúc động. Đầu những năm 1980, khi mới ngoài 30 tuổi, trong hoàn cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, ông Minh lặn lội về tận huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái cũ) để tìm hiểu cách trồng quế và mang những cây giống đầu tiên về gieo trồng trên mảnh đất quê hương. Khi ấy, đường sá đi lại vô cùng gian nan, mỗi chuyến mang giống về bản là một hành trình đầy nhọc nhằn. Thế nhưng, bằng sự bền bỉ và niềm tin vào lựa chọn của mình, ông Minh vẫn kiên trì gây dựng từng gốc quế đầu tiên.

Ông Đặng Phúc Minh kể chuyện về hành trình của cây quế tại thôn Bỗng 2.

Qua thời gian, nhận thấy cây quế hợp đất, sinh trưởng tốt, ông tiếp tục mở rộng diện tích trồng. Hiệu quả kinh tế từ cây quế dần hiện rõ, trở thành minh chứng thuyết phục để bà con trong thôn mạnh dạn làm theo. Tuy nhiên, trong những năm đầu, do chưa chủ động được nguồn giống, mỗi vụ trồng mới, ông Minh cùng người dân lại phải vượt quãng đường xa để mua cây và hạt giống về ươm.

Để giải bài toán phát triển lâu dài, ông Minh quyết định giữ lại những cây quế khỏe mạnh, cao lớn nhất, không khai thác vỏ mà dành để lấy hạt làm giống. Chính sự lựa chọn mang tầm nhìn ấy đã hình thành nên khu rừng quế cổ thụ quý hiếm như ngày nay. Hiện, gia đình ông có hơn 200 cây quế lâu năm, nhiều cây đạt chu vi gốc từ 160 - 180 cm, cao tới 30 mét, tạo nên một không gian xanh mướt, hùng vĩ giữa núi rừng Bảo Hà. Có thời điểm quế được giá, thương lái từ các tỉnh dưới xuôi tìm đến trả tới 6 triệu đồng mỗi cây, nhưng ông Minh vẫn kiên quyết từ chối. Với ông, rừng quế không đơn thuần là nguồn thu nhập, mà còn là người bạn tri kỷ, gắn bó với biết bao thăng trầm của cuộc đời lao động. Đó vừa là tài sản kinh tế quý giá, vừa mang ý nghĩa lớn trong việc gìn giữ nguồn gen quế bản địa và mở ra tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng trong tương lai.

Rừng quế cổ của ông Đặng Hữu Minh đã "làm giàu" thêm bao cánh rừng.

Từ vài trăm cây quế trồng thử nghiệm ban đầu của ông Minh, đến nay thôn Bỗng 2 đã trở thành vùng quế xanh bạt ngàn. Những nương đồi, khe núi nơi đây đều được bao phủ bởi màu xanh của quế. Cây quế đã thực sự làm thay đổi diện mạo của thôn. Trong tổng số 58 hộ dân, hiện chỉ còn 8 hộ nghèo, thu nhập bình quân đạt trên 45 triệu đồng/người/năm. Từ cây quế, nhiều hộ gia đình đã vươn lên khá giả, thậm chí trở thành những “triệu phú” giữa đại ngàn, góp phần viết nên câu chuyện đổi thay bền vững cho vùng đất Bỗng 2 hôm nay.

Không chỉ tập trung phát triển kinh tế rừng, xã Bảo Hà còn xuất hiện nhiều mô hình chăn nuôi mang lại hiệu quả. Tiêu biểu là gia đình ông Hoàng Văn Minh ở thôn Hồng Cam. Trên diện tích chưa đầy 500 m², ông đầu tư xây dựng khu chăn nuôi lợn giống và lợn thịt quy mô lớn. Mỗi năm, gia đình chủ động nguồn con giống, xuất bán khoảng 15 tấn lợn thịt, mang lại thu nhập từ 200 - 350 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Bên cạnh đó, với 1 ha rừng gỗ, gia đình ông còn có thêm nguồn thu ổn định.

Ông Hoàng Văn Minh ở thôn Hồng Cam là một trong những điển hình của xã Bảo Hà phát triển kinh tế gia đình.

Ông Minh chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi chủ yếu trồng lúa, chăn nuôi nhỏ lẻ để cải thiện bữa ăn. Từ khi giao thông phát triển, đi lại thuận lợi hơn và được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật do xã tổ chức, tôi mạnh dạn mở rộng quy mô, chuyển sang nuôi lợn hàng hóa”.

Những mô hình phát triển kinh tế hiệu quả của anh Lý Văn Cầu, ông Đặng Phúc Minh, ông Hoàng Văn Minh chỉ là vài lát cắt tiêu biểu trong bức tranh phát triển nông thôn mới ở Bảo Hà. Chính những nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi này đã và đang góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương. Họ không chỉ làm giàu cho gia đình mình mà còn lan tỏa tinh thần dám nghĩ, dám làm, đoàn kết giúp nhau phát triển, trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của Bảo Hà hôm nay và mai sau.

Tô Dung