Những thách thức cho mục tiêu tăng trưởng hai chữ số

Ảnh minh họa.

Với tốc độ tăng trưởng đạt 7,09% trong năm 2024, tăng trưởng GDP của Việt Nam đã vượt qua hầu hết các quốc gia trong khu vực. Đà tăng trưởng tích cực này được các tổ chức quốc tế dự báo sẽ tiếp tục trong các năm 2025 và năm 2026 nếu Việt Nam tận dụng tốt các cơ hội từ xuất khẩu, đầu tư và những cải cách trong nước.

NGUỒN LỰC LAO ĐỘNG CÓ HẠN

Tuy vậy, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu có nhiều bất định, các tổ chức quốc tế tỏ ra khá thận trọng khi dự báo về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.

Mới đây nhất, ngày 12/3/2025, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo mức tăng GDP của Việt Nam sẽ chỉ đạt 6,8% trong năm 2025 và 6,5% trong năm 2026. Dù đưa ra mức dự báo cao hơn so với WB, song con số tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 và 2026 được UOB đưa ra cũng chỉ ở mức 7,0% và 7,4%. Đây là con số thấp hơn so với mức tăng GDP 8% được Chính phủ và Quốc hội đặt ra trong năm 2025, hay mức tăng trưởng hai chữ số được đặt ra trong những năm tới. Do vậy, tính khả thi của mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 10% của Việt Nam trong những năm tới đang là vấn đề được đặc biệt quan tâm.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng 10%, Việt Nam đã xác định sẽ đi theo mô hình phát triển của Hàn Quốc, Nhật Bản trong thời kỳ khoảng 20-30 năm trước. Đây là những quốc gia có sự tương đồng văn hóa với Việt Nam, nhưng đi trước Việt Nam về phát triển kinh tế khoảng vài chục năm. Tuy nhiên, khác với các quốc gia Đông Á nêu trên, Việt Nam đang gặp phải khó khăn trong việc tăng cường lực lượng lao động để phục vụ cho các hoạt động kinh tế trong nước.

Việt Nam đã đi qua hơn một nửa giai đoạn có dân số vàng, và chỉ còn khoảng 10-15 năm nữa trước khi dân số già hóa và quy mô lực lượng lao động bắt đầu sụt giảm. Số lượng lao động Việt Nam hiện chỉ tăng trưởng ở quanh mức 1% mỗi năm. Mức tăng này không thể tạo động lực phát triển mạnh cho nền kinh tế, hay thúc đẩy hoạt động tiêu dùng trong nước.

Tại các quốc gia Đông Á, để đạt được tốc độ phát triển ấn tượng từ 10-12%, những nước này đã duy trì đà tăng lực lượng lao động ổn định ở mức 3-4% trong 20 năm. Những yếu tố như sự gia tăng lực lượng lao động, hoạt động tiêu dùng, gia tăng thu nhập đã cùng hội tụ để tạo nên tốc độ phát triển mạnh mẽ của những quốc gia trên. Tại Việt Nam, giai đoạn từ năm 1995 - 2010 là thời kỳ mà Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng dân số ở mức này nhưng không thể tận dụng được hết cơ hội để bứt phá về mặt kinh tế.

CẦN TẬN DỤNG HIỆU QUẢ NGUỒN LỰC ĐẦU TƯ

Không chỉ thiếu về số lượng, năng suất của người lao động của Việt Nam vẫn chưa thể bắt kịp với những nền kinh tế lớn nhất trong khu vực và trên thế giới. Theo thống kê của AFA Capital, năng suất lao động theo mỗi giờ của Việt Nam hiện chỉ ở mức 6,4 USD, đứng thấp nhất trong số 6 nền kinh tế lớn nhất của ASEAN. Theo đó, năng suất lao động hiện tại của Việt Nam chỉ bằng hơn một nửa so với Indonesia và chỉ bằng khoảng 10% so với Singapore. Nếu không sớm gia tăng mạnh mẽ năng suất lao động thì Việt Nam sẽ khó có thể tạo ra bước đột phá về phát triển kinh tế theo như mục tiêu được Chính phủ đặt ra.

Ngoài lực lượng lao động, một yếu tố khác được các chuyên gia nhận định sẽ quyết định đến việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam, chính là khả năng tận dụng các nguồn lực đầu tư. Trong năm 2024, tỷ lệ giải ngân đầu tư công của Việt Nam vẫn còn thấp. Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy lũy kế giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/12/2024 là 548.569,3 tỷ đồng, chỉ đạt 72,9% kế hoạch (752.476,4 tỷ đồng), đạt 80,32% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 11-2025 phát hành ngày 17/03/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1308

Việt An