Những tin tức nổi bật giáo dục tuần qua

Trong tuần đầu tiên của tháng 3, Báo Đại biểu Nhân dân đã có những loạt bài viết chuyên sâu về quyết sách miễn học phí đối với học sinh từ mầm non tới THPT công lập của Bộ Chính trị. Cùng với đó là những bài phỏng vấn chuyên sâu xoay quanh bài viết "Học tập suốt đời" của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Đọc trọn vẹn bài viết về " Học tập suốt đời" của Tổng Bí thư Tô Lâm tại đây.

Trả lời phỏng vấn của Báo Đại biểu Nhân dân, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam GS.TS Nguyễn Thị Doan cho biết, bài viết “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư đã thúc đẩy việc dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

GS.TS Nguyễn Thị Doan, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam

Trong bài viết của Tổng Bí thư, có một số vấn đề mà chúng ta phải đặt vào trong tổng thể của bối cảnh hiện nay. Trước hết là tư duy có tính chất hệ thống, logic, mà tư duy hệ thống là điểm cốt lõi nhất của người lãnh đạo. Đồng chí Tổng Bí thư qua bài viết này đã thể hiện sự kế thừa, phát triển tư tưởng của Bác Hồ về học tập; tư tưởng của Đảng ta, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về học tập và học tập suốt đời. Đây là điều được đồng chí Tổng Bí thư quán triệt từ đầu đến cuối trong bài viết.

"Tôi rất tâm đắc việc đồng chí giao nhiệm vụ: “Chỉ khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, nhà nhà, người người thực hiện hiệu quả học tập suốt đời, xây dựng được đội ngũ cán bộ dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh, chúng ta mới vững vàng tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh dưới sự lãnh đạo của Đảng", GS.TS Nguyễn Thị Doan chia sẻ.

Bên cạnh đó GS.TS Nguyễn Thị Doan cũng tâm đắc khi Tổng Bí thư không ngại ngần chỉ ra những “khuyết tật” của lười học, ngại học, sự yếu kém của cán bộ, đảng viên, của người dân trong quá trình vận hành, thực hiện công việc của mình và điều đó làm cản trở sự phát triển của đất nước. Chúng ta cần soi vào mình, xem có rơi vào lời nhận xét của Tổng Bí thư hay không, nhất là bối cảnh hiện nay khi cách mạng khoa học công nghệ đã và đang diễn ra mạnh mẽ trên quy mô toàn cầu, tạo nên sự biến cách to lớn trong đời sống xã hội, nếu cán bộ, đảng viên mà không chịu học thì có đáp ứng được hay không?

Cũng trong bài viết, sau khi nhắc đến việc có một bộ phận lười học, không chịu học hỏi, đồng chí kết luận về vai trò của học tập suốt đời trong bối cảnh hiện nay. Đây là cái kết rất hay. Đồng chí có viết: “Học tập suốt đời trở thành một quy luật sống; không chỉ giúp mỗi cá nhân nhận biết, thích nghi, không tụt hậu trước sự biến đổi từng ngày của thế giới hiện tại, làm giàu trí tuệ, hoàn thiện nhân cách, vượt qua khó khăn, thử thách để ngày càng tiến bộ và định vị bản thân trong xã hội hiện đại; cao hơn, đây là chìa khóa quan trọng để nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, là con đường duy nhất, hướng đi tất yếu của mọi quốc gia để bảo đảm sự phát triển thịnh vượng, bền vững”.

Cái mới mà đồng chí Tổng Bí thư đã tổng kết lại vấn đề học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập để đưa lên thành quan điểm và sắp tới tôi tin rằng sẽ có chỉ thị hoặc nghị quyết về vấn đề này.

Học tập suốt đời trở thành một quy luật sống

Trong bài phỏng vấn "Kim chỉ nam hiện thực hóa học tập suốt đời tại Việt Nam" với chuyên gia giáo dục Tống Liên Anh nhìn nhận, "Học tập suốt đời" không chỉ là một bài viết mang tính định hướng mà còn là một lời kêu gọi hành động mạnh mẽ đối với mỗi cá nhân, tổ chức và toàn xã hội, là kim chỉ nam để hiện thực hóa các chính sách về học tập suốt đời tại Việt Nam thời gian tới.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh học tập suốt đời là một trụ cột quan trọng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Điều này phù hợp với xu thế toàn cầu và nhu cầu thực tiễn của Việt Nam. Học tập suốt đời không đơn thuần là một khẩu hiệu mà phải trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của mỗi công dân.

Khi người đứng đầu Đảng ta khẳng định vấn đề này cho thấy cam kết chính trị mạnh mẽ, đồng thời mở ra cơ hội để chúng ta đánh giá lại những thành tựu và thách thức trong quá trình xây dựng xã hội học tập tại Việt Nam để đưa ra những giải pháp quyết liệt, hiệu quả hơn thời gian tới.

Miễn học phí, quyết sách nhân văn hướng tới nền giáo dục công bằng

Chủ trương miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập được đánh giá là quyết định sáng suốt của Bộ Chính trị, mang tính nhân văn, đúng đắn và hợp lòng dân, đặc biệt trong giai đoạn đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình.

Từ ngày 1.9.2025, Nhà nước sẽ thực hiện miễn học phí cho tất cả học sinh công lập từ mầm non 5 tuổi đến trung học cơ sở (đến hết lớp 9).

Trao đổi với phóng viên Báo Đại biểu Nhân dân, GS.TS Đinh Quang Báo, Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội bày tỏ vui mừng trước việc Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước.

GS.TS Đinh Quang Báo, Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Theo GS Đinh Quang Báo, đây là quyết định rất sáng suốt của Bộ Chính trị, không chỉ nhận được sự hoan nghênh rất lớn của dư luận xã hội, không chỉ là niềm vui của mỗi gia đình mà còn là hạnh phúc của đất nước. Trên thế giới, nhiều quốc gia, trong đó có những nước nghèo cũng đã có quyết sách miễn học phí cho học sinh.

Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam, TS Nguyễn Tùng Lâm nhìn nhận, chính sách miễn học phí cho học sinh từ tiểu học đến THPT công lập không chỉ mang đến lợi ích trực tiếp cho học sinh và gia đình mà còn góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và phát triển bền vững.

Đây là chủ trương thúc đẩy Nhà nước đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng giáo dục, nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt hơn cho học sinh. Các quyết sách này không chỉ góp phần xây dựng một hệ thống giáo dục bền vững và chất lượng cao, mà còn hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực tương lai của đất nước", TS Nguyễn Tùng Lâm kỳ vọng.

Đối với quyết sách miễn học phí cho học sinh từ mầm non tới THPT công lập, đại biểu Quốc hội Khóa XIII Bùi Thị An nhấn mạnh: “Sự phát triển của công nghệ trong bối cảnh mới đòi hỏi nguồn nhân lực phải có trình độ cao hơn, nhưng muốn đáp ứng được thì “nền gốc” phải có sự chuẩn bị. Tôi cho rằng với quyết sách miễn học phí cho các em từ mầm non tới hết trung học phổ thông ở các trường công lập, “nền gốc” đã được chuẩn bị tốt hơn, chu đáo hơn”.

Để chính sách miễn học phí được triển khai hiệu quả nhất, theo Đại biểu Quốc hội Khóa XIII Bùi Thị An, phải có các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường phổ thông công lập.

Miễn học phí, quyết sách nhân văn hướng tới nền giáo dục công bằng

Lúc này vai trò của Bộ GD-ĐT cần được phát huy trong việc quản lý rất chặt chất lượng người thầy cũng như điều kiện cơ sở vật chất của các trường, để làm sao khi đã triển khai chính sách miễn học phí thì chất lượng phải tương xứng với ngân sách của Nhà nước chi cho các trường.

Khi chúng ta sáp nhập hay tổ chức lại các bộ máy sẽ dôi dư ra được nguồn kinh phí mà trước đây phải chi thường xuyên. Người dân sẽ hiểu đây là kết quả đầu tiên của việc thực hiện tinh giản biên chế, thu gọn bộ máy. Phải nói đây là chính sách rất tốt, làm cho người dân rất phấn khởi”, bà An nhìn nhận.

Hàng chục năm công tác trong ngành giáo dục, nhà giáo Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng Trường THCS Chương Dương (Hoàn Kiếm, Hà Nội) bày tỏ niềm hạnh phúc vô cùng khi Bộ Chính trị thống nhất chủ trương thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên cả nước.

Cô Vân Hồng nhìn nhận, khi được miễn học phí, học sinh dù hoàn cảnh khó khăn vẫn được tạo điều kiện đi học, các giáo viên cũng yên tâm công tác hơn bởi không phải mang nỗi lo về vấn đề thu học phí.

Trên khắp cả nước, quần chúng, nhân dân hồ hởi và phấn khởi đón nhận thông tin về miễn học phí cho con em của mình. Giảm bớt gánh nặng về học phí, phụ huynh bắt đầu nghĩ tới những "khoản đầu tư" mới để nâng cao đời sống học tập, phong phú thêm đời sống tinh thần cho con cái và toàn thể gia đình.

Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội PGS.TS Trần Thành Nam (Ảnh: Duy Thông)

Trao đổi với Báo Đại biểu Nhân dân, GS.TS Phạm Tất Dong, cố vấn của Hội Khuyến học Việt Nam nhấn mạnh: "Quyết sách của Bộ Chính trị về miễn học phí cho học sinh từ mầm non tới THPT không chỉ mang lại niềm vui cho hàng triệu gia đình mà còn đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực giáo dục. Đặc biệt, trong bối cảnh đất nước đang đối mặt với nhiều khó khăn, quyết định này thể hiện sự nỗ lực lớn của Bộ Chính trị trong việc cải thiện đời sống nhân dân và nâng cao chất lượng giáo dục nước nhà".

Vậy nên quyết sách vừa qua của Bộ Chính trị đã đáp ứng kỳ vọng lâu nay của nhân dân và tháo gỡ những băn khoăn của tôi về vấn đề này. Dù không còn con, cháu trong độ tuổi đến trường, tôi vẫn cảm nhận được niềm vui của các bậc phụ huynh khi con em họ được miễn học phí.

Tuy nhiên theo GS.TS Nguyễn Tất Dong, bên cạnh học phí, các khoản phụ phí vẫn là một gánh nặng lớn đối với nhiều gia đình. Thực tế, có những khoản thu còn cao hơn cả học phí, khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Tôi đã đọc được trên các phương tiện báo chí rằng nhiều người sẵn sàng đóng học phí nhưng lại e ngại các khoản thu đi kèm, có thể lên đến hàng triệu đồng. Vì vậy, bên cạnh việc miễn học phí, Nhà nước cũng cần xem xét lộ trình giảm dần và tiến tới miễn các khoản phụ phí để giảm bớt áp lực tài chính cho phụ huynh.

Một điểm nữa tôi cho rằng cần phải nghiên cứu kỹ và sớm có chính sách đó là việc kéo học phí trường tư gần với mức miễn phí như trường công nhất có thể.

Trao đổi với báo chí, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ GD-ĐT Trần Thanh Đạm cho biết, tác động rõ ràng nhất của chính sách miễn học phí là tạo cơ hội tiếp cận cho học sinh lứa tuổi từ mầm non tới THPT. Đồng thời thực hiện được chủ trương, đường lối của Đảng, thể hiện sự ưu việt của chế độ; thực hiện triệt để chủ trương công bằng trong tiếp cận giáo dục, đáp ứng mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Theo lộ trình, từ 1.9.2025, Nhà nước sẽ tiến hành miễn học phí cho trẻ em từ lứa tuổi mầm non tới THPT, có thể nói đây là quyết sách rất ý nghĩa về cả kinh tế và tinh thần, đặc biệt với con em, phụ huynh, quản lý giáo dục tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ GD-ĐT Trần Thanh Đạm (Ảnh: Duy Thông)

Về phía các trường dân lập tư thục, Bộ GD-ĐT đang phối hợp với các Bộ, ngành làm việc với các địa phương, nghiên cứu tham mưu cấp thẩm quyền để có quy định cụ thể đảm bảo tính phù hợp để bao phủ được chính sách miễn học phí.

Hiện nay, quy định về miễn giảm, hỗ trợ cấp bù học phí và chi phí sinh hoạt cho học sinh tại các trường dân lập, tư thục đã được nêu rõ trong Luật Giáo dục 2019 và các nghị định của Chính phủ.

Trong thời gian tới, Bộ GD-ĐT sẽ phối hợp với các bộ, ngành để rà soát kỹ các quy định pháp luật liên quan, đồng thời đánh giá tác động một cách toàn diện. Trên cơ sở đó, Bộ sẽ tham mưu những chính sách phù hợp nhằm giảm thiểu tối đa các khó khăn trong quá trình triển khai miễn học phí.

Nghị định 60: Hỗ trợ kinh phí cho sinh viên sư phạm đào tạo theo hình thức giao dự toán ngân sách

Ngày 03.3.2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 60/2025/NĐ-CP (Nghị định 60) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 116/2020/NĐ-CP ngày 25/9/2020 (Nghị định 116) quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm.

Nghị định 60 Hỗ trợ kinh phí cho sinh viên sư phạm đào tạo theo hình thức giao dự toán ngân sách

Nghị định số 60 bổ sung quy định: Kinh phí thực hiện chính sách tại Nghị định này được cân đối trong dự toán chi ngân sách nhà nước hằng năm theo phân cấp quản lý hiện hành. Ngân sách trung ương hỗ trợ ngân sách địa phương thực hiện chính sách theo nguyên tắc hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương thực hiện các chính sách an sinh xã hội được cấp có thẩm quyền ban hành áp dụng cho từng thời kỳ.

Đồng thời, Nghị định số 60 cũng bổ sung quy định điều khoản chuyển tiếp, theo đó “Ngân sách trung ương hỗ trợ ngân sách địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ cho sinh viên sư phạm từ năm học 2021 - 2022 đến hết năm học 2024 - 2025 theo nguyên tắc hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương thực hiện các chính sách an sinh xã hội được cấp có thẩm quyền ban hành áp dụng cho từng thời kỳ”.

Quy định này khắc phục tình trạng một số địa phương không cân đối được ngân sách để thực hiện chính sách hỗ trợ cho sinh viên sư phạm, đồng thời đảm bảo thực hiện theo đúng quy định của Luật Giáo dục 2019.

4 trường quân đội giảm chỉ tiêu tuyển sinh hệ quân sự năm 2025

Học viện Kỹ thuật quân sự; Trường Sĩ quan Lục quân 2; Trường Sĩ quan Công binh và Trường Sĩ quan Thông tin đều thông báo giảm chỉ tiêu tuyển sinh hệ quân sự năm 2025.

Năm 2025, Học viện Kỹ thuật quân sự tuyển 360 sinh viên hệ quân sự, giảm 180 chỉ tiêu so với năm ngoái. Trong đó 180 chỉ tiêu đào tạo tại nước ngoài, 5 chỉ tiêu đào tạo tại các trường ngoài quân đội và 175 chỉ tiêu đào tạo tại học viện.

4 trường quân đội giảm chỉ tiêu tuyển sinh hệ quân sự năm 2025

Năm nay, học viện cũng tuyển trở lại hệ dân sự với hơn 750 học viên. Tổng số sinh viên tuyển mới năm nay là 1.110 chỉ tiêu. Các ngành đào tạo tại học viện bao gồm: Công nghệ thông tin, Khoa học máy tính, An toàn thông tin, Kỹ thuật điều khiển và tự động hóa, Kỹ thuật điện tử - viễn thông, Kỹ thuật cơ điện tử, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật xây dựng, kỹ sư chất lượng cao Thông tin và An ninh hệ thống thông tin.

Tương tự, Trường Sĩ quan Lục quân 2 thông báo tuyển 493 sinh viên nam (không tuyển nữ), giảm 39 chỉ tiêu hệ quân sự so với năm ngoái. Nhà trường tuyển thí sinh nam độ tuổi không quá 21 với thanh niên ngoài quân đội và không quá 23 tuổi với quân nhân. Về thể lực, thí sinh phải đạt chiều cao từ 1,60m và cân nặng từ 50kg trở lên.

Riêng với thí sinh có nơi thường trú từ 3 năm trở lên thuộc khu vực 1, hải đảo, người dân tộc thiểu số được lấy chiều cao từ 1,60m và cân nặng 48kg trở lên. Về mắt, không tuyển thí sinh mắc tật khúc xạ, cận thị.

Trường Sĩ quan Thông tin thông báo tuyển 318 sinh viên nam (giảm 23 chỉ tiêu so với năm ngoái). Trong đó tuyển 191 thí sinh nam phía Bắc, 127 thí sinh nam phía Nam.

Trường Sĩ quan Công binh tuyển 196 sinh viên nam (giảm 55 chỉ tiêu so với năm ngoái). Trong đó, Nhà trường tuyển 118 thí sinh nam miền Bắc và 78 thí sinh nam miền Nam.

Đặc biệt, 4 trường kể trên đều sử dụng hai tổ hợp xét tuyển là A00 (Toán, Lý, Hóa) và A01 (Toán, Lý, Anh). Các trường áp dụng 4 phương thức xét tuyển: Xét tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển học sinh giỏi; Xét tuyển dựa vào kết quả thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; Xét học bạ; Xét điểm thi tốt nghiệp THPT.

Quốc Việt (Tổng hợp)