Những vết nứt đầu tiên xuất hiện trong thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ-Trung

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent tham gia một cuộc họp báo sau 2 ngày thảo luận kín về thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, tại Geneva, Thụy Sĩ. Ảnh: AP.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết Mỹ đang thực hiện “các biện pháp phân biệt đối xử” đối với Trung Quốc, sau khi Bộ Thương mại Mỹ cảnh báo các doanh nghiệp nước này tránh xa các vi mạch do Trung Quốc sản xuất, đặc biệt là các sản phẩm do gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Huawei sản xuất.

Cả hai nước đã rút lại một loạt các hành động trừng phạt như một phần của lệnh tạm dừng 90 ngày đã được thỏa thuận tại các cuộc đàm phán gần đây ở Thụy Sĩ. Một cơ chế tham vấn đã được tạo ra để thảo luận về những bất đồng thương mại, nhưng phạm vi của cơ chế đặc biệt này hiện có thể đang bị tranh chấp.

Lời phản đối mạnh mẽ của chính phủ Trung Quốc đối với chính sách công nghiệp bền vững của Mỹ trong các công nghệ mới nổi và quan trọng - chẳng hạn như chip máy tính tiên tiến thúc đẩy cuộc đua giành quyền thống trị AI - cho thấy những lo ngại sâu sắc về an ninh kinh tế hiện hữu ở cả hai phe sẽ không dễ giải quyết mặc dù đã có thỏa thuận trên giấy tờ.

Một cảnh báo từ Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết các mạch tích hợp máy tính tiên tiến của Trung Quốc như chip Ascend mạnh mẽ của Huawei “có khả năng được phát triển hoặc sản xuất theo cách vi phạm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ”.

Trong phản hồi vào tuần trước, người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết Mỹ đã “lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu và áp đặt các hạn chế chặt chẽ đối với các sản phẩm chip của Trung Quốc dựa trên những cáo buộc vô căn cứ”.

Trong một tuyên bố cập nhật được công bố trên trang web của mình, Bộ này cho biết hành động của Mỹ “làm suy yếu nghiêm trọng sự đồng thuận đạt được tại các cuộc đàm phán cấp cao giữa Trung Quốc và Mỹ tại Geneva”.

Tuyên bố cho biết các nhà đàm phán Trung Quốc đã sử dụng kênh đặc biệt và “yêu cầu Mỹ sửa chữa sai lầm của mình”, đồng thời nói thêm hai bên nên “giải quyết những mối quan ngại tương ứng” thông qua các cơ chế như tham vấn kinh tế và thương mại mới.

Bộ này cho biết: “Nếu Mỹ vẫn kiên quyết làm theo cách của mình và tiếp tục gây tổn hại đáng kể đến lợi ích của Trung Quốc, Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp kiên quyết để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”.

Huawei là doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực chiến lược có mối liên hệ chặt chẽ với nhà nước Trung Quốc. Trước đây, công ty này đã từng bị nhắm đến trong cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung, kể cả trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Donald Trump.

Bất chấp những nỗ lực ngăn chặn các công ty công nghệ cao của Trung Quốc, các nhà sản xuất chip như Huawei vẫn tiếp tục phát triển và đã có những tiến bộ khiến những người trong ngành ngạc nhiên.

Những động thái về lệnh trừng phạt toàn diện đối với công nghệ Trung Quốc có thể chỉ ra sự bất đồng giữa Bắc Kinh và Washington về những yếu tố của tranh chấp thương mại đang được thảo luận. Lập luận của Trung Quốc cho rằng không có gì nên bị giới hạn, nhưng động thái của Mỹ cho thấy cuộc chiến chip vẫn là mối quan tâm cốt lõi về an ninh quốc gia có thể tồn tại bên ngoài khuôn khổ của bất kỳ thỏa thuận thương mại Trung-Mỹ nào trong tương lai.

TD