Niềm tin vào những đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

Gỡ vướng về thể chế, nhân sự

Ngay từ những phút đầu của phiên thảo luận, không khí nghị trường đã bắt nhịp cùng những trăn trở của phụ huynh và giáo viên về tính ổn định của chương trình giáo dục. Trong đó, vấn đề biên soạn sách giáo khoa (SGK) tiếp tục là tâm điểm. Nhiều cử tri bày tỏ tâm đắc khi các ĐBQH đã cảnh báo thẳng thắn về nguy cơ biên soạn SGK mới theo kiểu "lắp ghép cơ học", thiếu tính hệ thống.

Cô giáo Nguyễn Thị Quy (TP. Hải Phòng) cho biết bản thân thấy an tâm khi những nỗi lo thường nhật của giáo viên cơ sở đã được các đại biểu thấu hiểu và mang tới nghị trường. Nguyện vọng của cử tri là Hội đồng biên soạn sách có những tiếng nói phản biện thực tế từ giáo viên trực tiếp đứng lớp. Một bộ sách thống nhất, chuẩn mực để cả thầy và trò không còn phải loay hoay là mong mỏi chính đáng để ổn định chất lượng dạy và học.

Cử tri mong muốn có chính sách đãi ngộ hợp lý cho đội ngũ giáo viên, cán bộ, viên chức ngành giáo dục tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế còn khó khăn. Ảnh: Lệ Thu

Bên cạnh đó, vấn đề phân cấp quản lý nhân sự cũng thu hút sự quan tâm của cử tri là cán bộ quản lý giáo dục. Trước luồng ý kiến thảo luận về việc giao thẩm quyền điều động, thuyên chuyển giáo viên cho Chủ tịch UBND cấp xã, nhiều cử tri bày tỏ đồng thuận với đánh giá tại phiên thảo luận. Bởi, cấp xã hiện chưa có bộ phận chuyên môn sâu về giáo dục để tham mưu hiệu quả.

Theo cử tri Trần Thị Thu Hiền (TP. Cần Thơ), việc bố trí giáo viên không đơn thuần là thủ tục hành chính mà phải dựa trên sự am hiểu về năng lực chuyên môn, đặc thù sư phạm. Do đó, cần cân nhắc kỹ lưỡng, có cơ chế để tránh tình trạng "giao khoán" cho cấp xã. Đồng thời, đối với giáo dục đại học, cử tri ủng hộ mô hình Bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở nhưng kỳ vọng sẽ quy định rõ "lộ trình chuyển tiếp" để tránh xung đột pháp lý, bảo đảm sự vận hành ổn định cho các trường.

Mở đường phát triển nhân lực chất lượng cao

Một trong những điểm sáng được cử tri đánh giá rất cao trong phiên thảo luận là các nội dung sửa đổi Luật Giáo dục nghề nghiệp, đặc biệt là hướng luật hóa mô hình "trung học nghề". Tiến sĩ Đinh Thị Thanh Nga (Trường Đại học Sài Gòn) nhận định, việc cho phép học sinh vừa học nghề, vừa hoàn thành văn hóa ngay sau THCS chính là nút gỡ quan trọng. Cơ chế này giúp các em gia nhập thị trường lao động sớm hơn với đầy đủ kỹ năng, thay vì phải đi đường vòng lãng phí thời gian và nguồn lực.

Dưới góc độ người sử dụng lao động, nhiều doanh nghiệp phấn khởi khi nguyện vọng về cơ chế "Trường học trong doanh nghiệp" đã được đưa lên bàn nghị sự. Đại diện một doanh nghiệp chia sẻ mong mỏi Luật sẽ sớm xóa bỏ rào cản để doanh nghiệp được tham gia sâu vào quá trình đào tạo. Quan trọng hơn, các quy định về chuyển đổi số và công nhận văn bằng điện tử cần được hoàn thiện để bằng nghề có giá trị liên thông thực sự lên đại học. Chỉ khi xóa bỏ được định kiến về bằng cấp, học nghề mới thực sự trở thành lựa chọn ưu tiên của giới trẻ.

Hơn thế, cử tri còn cảm nhận rõ sự chuyển dịch tư duy chiến lược trong từ "giáo dục đại trà" đến đầu tư trọng điểm cho "giáo dục tinh hoa". Việc đặt mục tiêu đưa các trường đại học Việt Nam vào nhóm hàng đầu thế giới được cử tri nhìn nhận là bước đi cần thiết, tạo ra những "đầu tàu" đủ sức kéo nền kinh tế tri thức đi lên.

Bảo đảm cuộc sống nhà giáo, kiến tạo môi trường giáo dục an toàn

Điểm nhấn nhân văn nhất trong phiên họp đúng ngày 20.11 chính là sự thống nhất cao độ của các đại biểu về chính sách đãi ngộ đối với nhà giáo. Trước đề xuất nâng phụ cấp ưu đãi nghề, đặc biệt là cho giáo viên vùng khó khăn, cử tri Nguyễn Trường An (phường Lào Cai, tỉnh Lào Cai) bày tỏ xúc động khi bài toán "cơm áo" của đội ngũ giáo viên vùng cao đã được bàn thảo thấu tình, đạt lý. Khi gánh nặng mưu sinh vơi bớt, thầy cô sẽ có thêm động lực để dồn toàn tâm toàn ý cho học trò.

Tuy nhiên, để chính sách thực sự công bằng và "không ai bị bỏ lại phía sau", cử tri cũng gửi gắm kỳ vọng Quốc hội xem xét tăng phụ cấp cho cả đội ngũ nhân viên trường học (kế toán, y tế, văn thư...) tại các vùng khó khăn, những người cũng đang âm thầm đóng góp cho quá trình thu hẹp khoảng cách phát triển giáo dục giữa các vùng miền.

Song song với vấn đề đời sống, "nỗi đau" bạo lực học đường cũng được cử tri gửi gắm tới nghị trường với mong muốn có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Trước thực trạng các vụ việc ngày càng phức tạp, chị Phan Hải Lệ (phường Đông Ngạc, Hà Nội) và nhiều phụ huynh đồng tình tuyệt đối với việc cần có chế tài xử lý nghiêm minh, bao gồm cả việc can thiệp pháp lý. Đồng thời, cử tri rất tâm đắc với các ý kiến về việc bổ sung chính sách đặc thù xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam và kiểm soát tác động của mạng xã hội, để trường học thực sự trở thành nơi an toàn nhất đối với con trẻ.

Khép lại phiên thảo luận, dư âm của ngày 20.11 năm nay không chỉ dừng lại ở những đóa hoa hay lời chúc tụng. Với cử tri cả nước, "món quà" ý nghĩa nhất chính là niềm tin - niềm tin vào một Quốc hội hành động, sẵn sàng đưa ra những quyết sách đột phá, chiến lược để nền giáo dục Việt Nam thực sự phát triển, đáp ứng các yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

P. Nam