Niên vụ điều 2021-2022 và những vấn đề đặt ra - Bài 1
GIÁ THẤP, NĂNG SUẤT GIẢM
BPO - Như mọi năm, sau tết Nguyên đán, nông dân Bình Phước lại tất bật vào vụ thu hoạch điều. Thế nhưng vụ mùa năm nay, điều trổ bông muộn hơn 1,5 tháng so với mọi năm, kèm theo đó là hiện tượng thời tiết cực đoan, xuất hiện những cơn mưa trái mùa liên tục và kéo dài, khiến điều bị khô bông, rụng trái, năng suất giảm đáng kể. Không chỉ mất mùa, giá điều năm nay cũng giảm so với mọi năm, người trồng điều đứng trước khó khăn về thu nhập để tái đầu tư, còn doanh nghiệp thì lao đao tìm nguyên liệu chế biến.
Nông dân thiệt đơn, thiệt kép
Dù được đầu tư chăm sóc tốt nhưng 8 ha điều của gia đình anh Phạm Văn Chín ở thôn 1, xã Phước Sơn, huyện Bù Đăng cũng bị thiệt hại nhiều
Từ sau tết Nguyên đán đến cuối tháng ba, 8 ha điều gần 20 năm tuổi của gia đình anh Phạm Văn Chín ở thôn 1, xã Phước Sơn, huyện Bù Đăng phải hứng chịu trên 10 cơn mưa lớn, nhỏ. Những cơn mưa xuất hiện đúng vào thời điểm điều đang trong giai đoạn trổ bông mạnh và chớm hình thành trái non. Vì vậy, vườn điều của gia đình anh cũng như của các hộ dân ở đây chung cảnh ngộ, bông bị cháy đen, trái non rụng hàng loạt. Là người nhiều năm gắn bó với cây điều, sau mỗi vụ thu hoạch, anh Chín đầu tư hơn 10 triệu đồng/ha chăm sóc cây, nhờ vậy năng suất luôn đạt gần 2 tấn/ha. Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của thời tiết, vườn điều của gia đình anh chỉ thu về bằng 1/2 sản lượng so với vụ mùa năm trước.
Diện tích điều ở khu vực xã Phước Sơn bị ảnh hưởng rất lớn. Năm nay, điều ra bông muộn, lại gặp mưa liên tục vào giai đoạn trổ mạnh, nên bông điều bị cháy và rụng trái non nhiều. Vườn điều của gia đình tôi và các hộ dân ở khu vực này đều mất mùa như nhau.
Anh PHẠM VĂN CHÍN,
thôn 1, xã Phước Sơn, huyện Bù Đăng
4 ha điều của gia đình anh Nguyễn Văn Nhuận ở thôn 6, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập cũng bị ảnh hưởng nặng bởi nhiều cơn mưa lớn, trái mùa. Vụ điều 2021, vườn điều của gia đình anh cho năng suất bình quân hơn 2,2 tấn/ha. Trước và trong tết Nguyên đán, thấy điều ra bông đều, thời tiết ổn định, gia đình anh phấn khởi, kỳ vọng một vụ điều trúng mùa, trúng giá. Tuy nhiên, niềm vui không lâu, chỉ sau tết Nguyên đán vài ngày, trên địa bàn xuất hiện những cơn mưa lớn, kéo dài, vườn điều của gia đình anh trở nên xơ xác, bông cháy đen, trái non rụng đầy vườn. Theo kinh nghiệm, gia đình anh đã tập trung phun thuốc dưỡng bông sau mỗi cơn mưa, nhưng năm nay cũng chỉ cho năng suất gần 1,5 tấn/ha.
Không chỉ giảm năng suất, người trồng điều còn phải đối diện với tình trạng giá thấp. Đầu vụ 2021, điều tươi được thương lái thu mua tại vườn với giá từ 29-30 ngàn đồng/kg, nhưng năm nay chỉ từ 25-26 ngàn đồng/kg. Đến thời điểm cuối vụ giá chỉ còn trên dưới 20 ngàn đồng/kg. Thêm vào đó, công thu hoạch mỗi kilôgam điều có giá từ 3,5-4 ngàn đồng. Vì vậy, vụ mùa năm nay, người trồng điều thiệt đơn, thiệt kép.
“Trong năm qua, giá vật tư nông nghiệp tăng cao nên chi phí đầu tư cho cây điều cũng tăng theo, nay lại phải hứng chịu nhiều cơn mưa trái mùa nên năng suất giảm nhiều. Một năm chỉ trông chờ vào cây điều, nay năng suất giảm mạnh, giá thấp, người trồng điều rất khó khăn” - anh Nhuận chia sẻ.
Thiếu vốn tái đầu tư
Những cơn mưa lớn trên diện rộng từ sau tết Nguyên đán đến nay được xem là cơn mưa vàng đối với nhiều loại cây trồng, nhưng lại là thảm họa đối với cây điều đang trong thời kỳ trổ bông, đậu trái non. Hầu hết các vườn điều đều chịu ảnh hưởng với nhiều mức độ khác nhau, thậm chí có những vườn bị giảm năng suất từ 50-60%. Như 1,7 ha điều của hộ anh Điểu Trần Sang ở thôn 2, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng năng suất giảm tới 50%, ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập, đời sống của gia đình. Khó khăn hơn khi gia đình anh không đủ tiền để đầu tư tái sản xuất vườn cây cho mùa vụ năm tới.
Đầu vụ, vườn điều của gia đình anh Điểu Trần Sang (giữa) ở thôn 2, xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng bông cháy đen, trái non rụng vì mưa nhiều
Anh Sang cho biết: “Thời tiết năm nay ảnh hưởng đến vườn điều lớn quá. Mất mùa điều, gia đình không có tiền để tái đầu tư. Mong sao các cơ quan chức năng xem xét hỗ trợ để gia đình có tiền mua phân bón, thuốc chăm sóc vườn để mùa vụ năm tới đạt năng suất cao”.
Mưa nhiều không chỉ làm cháy bông hàng loạt, rụng trái non dẫn đến giảm năng suất mà còn tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn, sâu bệnh phát triển trên cây điều. Trong khoảng thời gian mưa nhiều, liên tục và kéo dài, nhiều vườn điều xuất hiện sâu rầy, bệnh thán thư, sâu đục thân gây hại. Tuy đã được các nhà vườn xử lý kịp thời nhưng chưa triệt để hoàn toàn. Hiện nay, vẫn còn một số vườn điều xuất hiện sâu đục thân. Vụ điều năm nay, người nông dân đã khó lại càng khó khăn hơn.
Mọi năm vào thời điểm đầu vụ, mỗi ngày tôi thu mua hơn 10 tấn, năm nay chỉ được từ 4-5 tấn. Mùa màng thất bát, nông dân không có điều để bán và không có tiền chi tiêu mà người thu mua cũng không có điều để giao. Chắc chắn năm nay, các xưởng chế biến điều cũng khó khăn về nguyên liệu chế biến.
Chị NGUYỄN THỊ LINH DIỄM,
thương lái thu mua điều xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập
Phó chủ tịch Hội Nông dân huyện Bù Đăng Đào Văn Dũng cho biết: “Năm nay mưa nhiều, mưa trên diện rộng, hầu hết các vườn điều đều bị ảnh hưởng. Điều này không chỉ làm giảm năng suất cây điều mà còn là môi trường thuận lợi để sâu bệnh phát triển. Chúng tôi tiếp tục theo dõi, bám sát, nắm bắt tình hình để tham mưu ngành chức năng có giải pháp giúp điều trị sâu bệnh hại cây trồng cũng như đưa ra hướng hỗ trợ người trồng điều có điều kiện tái sản xuất”.
2021 là năm đầy khó khăn đối với nông dân bởi đại dịch Covid-19, nay vườn điều lại tiếp tục chịu ảnh hưởng của thời tiết cực đoan. Lo lắng không có tiền tái đầu tư vườn cây đang là tâm trạng chung của người trồng điều ở Bình Phước hiện nay.
