Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì lễ phong quân hàm Đại tướng đầu tiên của QĐND Việt Nam

Mùa xuân 1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh vượt biên giới Việt Trung về Pác Bó (Cao Bằng) lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Ba năm sau, vào ngày 22-12-1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, châu Nguyên Bình (Cao Bằng), Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân được thành lập theo chỉ thị của Người.

Đồi Pụ Đồn - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì lễ phong quân hàm Đại tướng đầu tiên của QĐND Việt Nam, được xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 2009. Ảnh: Hải Anh

Đồng chí Võ Nguyên Giáp thay mặt đoàn thể tuyên bố thành lập đội với 34 chiến sĩ tiền thân của QĐND Việt Nam. Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân có 34 đội viên, do đồng chí Hoàng Sâm làm Đội trưởng, đồng chí Xích Thắng (tức Dương Mạc Thạch) làm Chính trị viên, đồng chí Hoàng Văn Thái phụ trách kế hoạch - tình báo. Đội biên chế thành 3 tiểu đội.

5 tháng sau, ngày 15-5-1945 tại đình Làng Quặng thuộc tổng Định Biên Thượng, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên, chỉ huy Võ Nguyên Giáp tổ chức thành lập Việt Nam Giải phóng quân trên cơ sở sáp nhập Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân với Cứu quốc quân.

Sau đó, Việt Nam Giải phóng quân đã cùng bộ đội địa phương, tự vệ và nhân dân chiến đấu bảo vệ vùng giải phóng, bảo vệ chính quyền cách mạng ở những nơi mới thành lập, sẵn sàng tiến lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước khi thời cơ đến. Những tháng kế tiếp, đội quân ấy đã cùng với cả dân tộc làm nên cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại.

Di tích lịch sử đồi Pụ Đồn là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì lễ phong quân hàm Đại tướng đầu tiên của QĐND Việt Nam. Video: Hải Anh

Đại tướng Võ Nguyên Giáp: Đại tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam

Sau chiến dịch Thu - Đông năm 1947, ngày 19-1-1948, trong phiên họp Hội đồng Chính phủ đã đưa ra quyết định lịch sử là phong quân hàm cho các tướng lĩnh.

Ngày 20-1-1948 và những ngày sau đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 110 phong quân hàm Đại tướng cho đồng chí Võ Nguyên Giáp, cùng các sắc lệnh phong cấp tướng cho một số cán bộ lãnh đạo, chỉ huy cao cấp ở các cơ quan trực thuộc Bộ Quốc phòng, gồm: Trung tướng Nguyễn Bình, Tổng tư lệnh Giải phóng quân Nam bộ; Thiếu tướng Hoàng Văn Thái, Tổng Tham mưu trưởng; Thiếu tướng Lê Thiết Hùng, Cục Tổng Thanh tra quân đội quốc gia; Thiếu tướng Nguyễn Sơn, Khu trưởng Chiến khu 4; Thiếu tướng Hoàng Sâm, Khu trưởng Chiến khu 2; Thiếu tướng Chu Văn Tấn, Khu trưởng Chiến khu 1; Thiếu tướng Trần Tử Bình, Trưởng Phòng kiểm tra và cán bộ; Thiếu tướng Văn Tiến Dũng, Cục trưởng Cục Chính trị; Thiếu tướng Lê Hiến Mai, Chính ủy Chiến khu 2; Thiếu tướng Trần Đại Nghĩa, Cục trưởng Cục Quân giới.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp (hàng đầu, thứ ba từ trái sang) bên cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, sau lễ phong quân hàm Đại tướng, tại Lục Rã, chân đèo Re, ngày 28-5-1948. Ảnh: TTXVN

Vào 13 giờ chiều 28-5-1948 tại Nà Lọm, xã Phú Đình, An toàn khu (ATK) ở Định Hóa, Thái Nguyên, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì lễ thụ phong chức Đại tướng đầu tiên của quân đội ta cho đồng chí Võ Nguyên Giáp, Tổng chỉ huy Quân đội quốc gia và dân quân tự vệ của Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa.

Ngày 19-2-2024, Quân khu I phối hợp với tỉnh Thái Nguyên tổ chức khởi công Dự án xây dựng, tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử địa điểm đồi Pụ Đồn với tổng mức đầu tư gần 43 tỉ đồng từ nguồn kinh phí của Bộ Quốc phòng. Ảnh: Hải Anh

Buổi lễ được tiến hành trong nhà bằng gỗ, phên nứa, lợp tranh, cạnh bờ một con suối lớn. Sát vách gian giữa là bàn thờ Tổ quốc. Hai bên là hai băng khẩu hiệu nền đỏ chữ vàng: "Trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi", "Thống nhất độc lập nhất định thành công".

Người trực tiếp trao cho đồng chí Võ Nguyên Giáp Sắc lệnh số 110-SL của Chủ tịch Chính phủ (và nói: "Nhân danh Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, trao cho chú chức vụ Đại tướng để chú điều khiển binh sĩ làm tròn sứ mạng mà quốc dân phó thác cho…".

Đồi Pụ Đồn được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử cấp quốc gia năm 2009. Để đáp ứng nguyện vọng nhân dân, ngày 19-2-2024, Quân khu I phối hợp với tỉnh Thái Nguyên tổ chức khởi công Dự án xây dựng, tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử địa điểm đồi Pụ Đồn (xóm Tỉn Keo, xã Phú Đình, tỉnh Thái Nguyên), tổng mức đầu tư gần 43 tỉ đồng từ nguồn kinh phí của Bộ Quốc phòng. Sau 10 tháng thi công công trình đã khánh thành.

Bài, ảnh, video: Văn Duẩn - Hải Anh