Nhìn lại vai trò của Phật giáo qua 80 năm đồng hành cùng dân tộc

Quang cảnh hội thảo. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Ngày 25/8, trong không khí trang nghiêm kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam phối hợp cùng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Đạo Phật với Cách mạng Việt Nam” tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Hòa thượng, Tiến sỹ Thích Thanh Nhiễu, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho rằng đây không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường lịch sử hào hùng của dân tộc, mà còn là cơ hội khẳng định, làm sâu sắc thêm những đóng góp của Phật giáo Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Theo Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, với phương châm “Đạo pháp-Dân tộc-Chủ nghĩa xã hội,” Giáo hội Phật giáo Việt Nam luôn nỗ lực phát huy truyền thống hộ quốc an dân, đồng hành cùng dân tộc.

Trưởng lão Hòa thượng, Tiến sỹ Thích Thanh Nhiễu phát biểu. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Trong bối cảnh đất nước hội nhập quốc tế sâu rộng, bên cạnh thời cơ và thuận lợi cũng xuất hiện nhiều khó khăn, thách thức. Hơn lúc nào hết, cần phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó các tôn giáo, đặc biệt là Phật giáo, tiếp tục giữ vai trò quan trọng.

Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng khẳng định tinh thần "hộ quốc an dân đồng hành cùng dân tộc" của Phật giáo Việt Nam không phải là một khẩu hiệu suông, mà là một dòng chảy xuyên suốt lịch sử, gắn liền với sự thịnh suy của đất nước. Các ngôi chùa đã và đang trở thành điểm tựa tinh thần, nơi nuôi dưỡng đạo đức, gắn kết cộng đồng, thể hiện sự hòa quyện giữa giáo lý từ bi của đạo Phật với truyền thống yêu nước của dân tộc...

Từ khi du nhập vào Việt Nam cho đến nay đã hơn 2.000 năm, Phật giáo đã trở thành một phần không thể thiếu trong nền văn hóa dân tộc. Đồng thời, lịch sử cũng đã chứng minh mối quan hệ keo sơn, khăng khít giữa Phật giáo và dân tộc trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn đến các lĩnh vực đời sống xã hội.

Các đại biểu tham dự hội thảo. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Lịch sử đã ghi nhận Hòa thượng Thích Trí Độ là một trong những vị sư đi đầu trong việc truyền bá chủ nghĩa yêu nước trong giới Phật tử. Ngài từng tham gia hoạt động báo chí cách mạng, tổ chức đoàn thể Phật giáo tiến bộ và trở thành đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên năm 1946.

Hòa thượng Thích Mật Thể từng xuất bản nhiều tác phẩm khơi dậy tinh thần độc lập dân tộc trong Phật giáo như “Việt Nam Phật giáo sử lược” (1943), tích cực vận động tăng ni, Phật tử ủng hộ Việt Minh.

Hòa thượng Thích Thiện Chiếu tham gia phong trào Duy Tân, sau đó đứng về phía phong trào cách mạng dân tộc, cổ vũ tinh thần giải phóng bằng hành động thực tiễn.

Ngoài ra còn có nhiều hòa thượng vận động tăng ni, Phật tử tham gia phong trào Việt Minh, nhất là ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.

Các đại biểu tham quan triển lãm về “Đạo Phật với cách mạng Việt Nam.” (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Phát biểu tại hội thảo, Tiến sỹ Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn nhấn mạnh: “Đạo Phật đã đồng hành, góp phần quan trọng vào quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc trong suốt 2.000 năm qua. Đặc biệt, Đạo Phật gắn bó với hành trình 80 năm giành lại tự do, gìn giữ độc lập cho dân tộc kể từ Cách mạng tháng Tám mùa Thu năm 1945.”

Dưới ánh sáng từ bi và trí tuệ của Đức Phật, các thế hệ tăng ni, Phật tử đã không ngừng phụng đạo yêu nước, thể hiện tinh thần nhập thế sâu sắc, góp phần bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng xã hội an lành, đạo đức và văn minh. Đã có rất nhiều tấm gương chư tăng, Phật tử “vì nước quên thân hiến máu đào,” nhiều ngôi chùa là căn cứ cách mạng, địa bàn chiến đấu, nhiều nhà sư là chiến sỹ cách mạng.

Tiến sỹ Hoàng Anh Tuấn nhận định đây là minh chứng về sự nhập thế của Phật giáo Việt Nam, là hiện thân cho giáo lý nhà Phật trong sáng, hòa quyện chặt chẽ giữa đạo và đời, viết tiếp truyền thống “phò vua giúp nước” của các bậc thiền sư, pháp sư, Phật tử từ các triều đại trước.

Qua 2 phiên thảo luận, các đại biểu thống nhất cao với quan điểm: Đạo Phật không chỉ là một tôn giáo có truyền thống lâu đời mà còn là một tác nhân xã hội-chính trị quan trọng, đồng hành cùng vận mệnh dân tộc, một lực lượng có vai trò bền bỉ trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, bảo vệ độc lập dân tộc và phát triển đất nước.

Nhân dịp này, chùa Quán Sứ đã trưng bày triển lãm với gần 60 hình ảnh lịch sử về “Đạo Phật với cách mạng Việt Nam” chia thành 3 thời kỳ: Tiền khởi nghĩa, hai cuộc kháng chiến (giai đoạn 1945-1975), xây dựng và phát triển đất nước (từ năm 1975 đến nay)./.

(Vietnam+)