Nỗi lo cát tặc ở suối Lách

Thời gian qua, tình trạng khai thác đất, cát trái phép tại thôn Quảng Phúc (xã Cam Thành Nam, TP. Cam Ranh) diễn ra công khai ngay giữa ban ngày. Trong khi chính quyền địa phương kêu khó quản lý thì những khu đất rẫy nơi đây đã bị múc nham nhở cả một vùng rộng.

Múc đất nham nhở

Trong vai người đi mua bất động sản, chúng tôi được ông N., người dân địa phương dẫn đi mục sở thị khu vực khai thác đất, cát trái phép tại thôn Quảng Phúc. Vượt qua trục đường chính của xã Cam Thành Nam chưa đầy 1km, chúng tôi rẽ vào con đường bê tông chắc chắn chạy dọc theo những cánh đồng hoa màu. “Giờ đây, con đường này chỉ để người dân địa phương qua lại, còn xe tải vận chuyển khoáng sản trái phép đã đi theo hướng khác mới mở gần đây”, ông N. vừa đi vừa nói. Gần đến ngôi làng của đồng bào dân tộc Raglai, chúng tôi đã nghe thấy tiếng động cơ của máy múc, ô tô tải. Theo lời ông N., chúng tôi đã gần sát địa điểm các đối tượng khai thác đất, cát trái phép, ngay sau làng văn hóa dân tộc Raglai của thôn.

Máy múc tại khu vực khai thác khoáng sản trái phép ở thôn Quảng Phúc.

Cuối con đường bê tông là đoạn tiếp giáp đường đất, in dấu bánh xe tải lõm sâu 20-30cm so với nền đất ban đầu. Từ vị trí này có thể quan sát được khu vực khai thác cát, đất trái phép rộng lớn nham nhở. Chiếc máy múc cỡ lớn đang hoạt động. Gần đó, cạnh núi Hòn Rồng, một con đường đất đỏ mới mở cũng có một máy múc khác đang hoạt động. Tiếng động cơ của các phương tiện vang cả một vùng. Khi chúng tôi tiếp cận, cũng là lúc một chiếc xe tải đang vào khu vực khai thác để chở đất.

Đang lúc quay phim, chúng tôi gặp một xe tải loại 7 tấn chở đầy đất chạy tới làm bụi bay mù mịt cả quãng đường dài. Phía xa khu vực khai thác, có một lán trại dựng lên trên khu đất rẫy để những đối tượng khai thác nghỉ ngơi. Theo quan sát, xe tải chở đất, cát rời khỏi khu vực khai thác bằng con đường mòn chạy cắt ngang qua những thửa ruộng thuộc thôn Quảng Phúc. Tìm hiểu được biết, điểm đến của những xe tải chở đầy đất, cát này là những dự án san lấp mặt bằng, công trình xây dựng thuộc các phường ven vịnh Cam Ranh. Tùy loại xe lớn nhỏ, các đối tượng có thể thu lợi từ vài trăm ngàn đến 1 triệu đồng/xe đất, cát.

Chứng kiến việc khai thác khoáng sản trái phép diễn ra công khai giữa ban ngày, ông Bo Bo T. (ở khu vực suối Lách, thôn Quảng Phúc) ngán ngẩm: “Không biết tình trạng này bao giờ mới chấm dứt”. Đây cũng là nỗi lo chung của hàng chục hộ đồng bào dân tộc thiểu số ở khu vực suối Lách trong những năm qua.

Lán trại được dựng lên để các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép nghỉ ngơi.

Địa phương nói khó quản lý

Ảnh chụp từ vệ tinh thể hiện, khu vực khai thác khoáng sản trái phép ở thôn Quảng Phúc rộng lớn. Tuy vậy, tại buổi làm việc với phóng viên, ông Đào Quốc Việt - Phó Chủ tịch UBND xã Cam Thành Nam cho rằng, trước đây, việc khai thác trái phép khoáng sản tại thôn Quảng Phúc diễn ra khá phổ biến, còn hiện nay, chỉ thỉnh thoảng mới có vài đối tượng sử dụng xe lôi tới khu vực này khai thác đất trái phép. “Đối với khai thác khoáng sản trái phép, phải bắt quả tang chúng tôi mới xử lý được”, ông Việt nói.

Ông Việt cho rằng, nhiều khi xã thành lập đoàn đi kiểm tra nhưng khi rời khỏi trụ sở đã có đối tượng phát hiện và sử dụng điện thoại liên lạc thông báo cho đồng bọn. Ông Việt dẫn chứng, trong sáng 14-10, xã đã chỉ đạo lực lượng tới khu vực nói trên kiểm tra nhưng không phát hiện đối tượng nào. Kể cả trường hợp, đoàn kiểm tra của xã lên tới khu vực trên, phát hiện xe tải nhưng trên thùng xe không có tang vật thì không xử lý được vì các đối tượng đã kịp nâng thùng, đổ đất cát trước đó. Do các đối tượng luôn tìm cách để đối phó với đoàn kiểm tra của xã nên từ đầu năm đến nay, địa phương mới chỉ phát hiện, bắt quả tang 4 trường hợp các đối tượng dùng xe lôi khai thác khoáng sản trái phép. Xã đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 4 trường hợp này, nhưng không tịch thu phương tiện theo quy định vì những đối tượng này quá khó khăn.

Một chiếc xe tải chở đất qua con đường mòn.

Cần xử lý dứt điểm

Nạn khai thác khoáng sản trái phép tại thôn Quảng Phúc đã tồn tại trong nhiều năm qua, khiến không ít người dân địa phương đặt câu hỏi tại sao chính quyền địa phương không thể xử lý dứt điểm?. Khu vực khai thác khoáng sản trái phép không quá xa trụ sở UBND xã Cam Thành Nam, trong khi những phương tiện cơ giới mà các đối tượng đưa đến đây khai thác công khai và chạy trên địa bàn xã ngay giữa ban ngày. Khi được phóng viên cho xem clip cùng hình ảnh ghi lại các phương tiện khai thác khoáng sản trái phép, ông Việt thừa nhận hình ảnh được ghi lại tại hiện trường.

Đối với con đường mòn được mở ra để các phương tiện vận chuyển khoáng sản trái phép, xã Cam Thành Nam đã tiến hành kiểm tra và xác định do ông Khổng Văn Luận (trú ở TP. Hà Nội) tự ý mở. Đầu tháng 10-2022, chính quyền địa phương đã mời ông Luận tới làm việc, đồng thời yêu cầu ông này khôi phục lại hiện trạng. “Ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính, xã đã lập biên bản, yêu cầu ông Luận khôi phục lại hiện trạng ban đầu, rào lại con đường; nếu ông Luận không chấp hành, xã sẽ có văn bản đề nghị cơ quan chức năng thu hồi đất mà ông này đã tự ý mở đường. Chỉ khi rào lại con đường này thì tình trạng khai thác khoáng sản trái phép mới có thể chấm dứt”, ông Việt cho biết thêm.

Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực thôn Quảng Phúc đã được người dân phản ánh lên UBND tỉnh cùng các sở, ngành liên quan. UBND tỉnh đã có công văn chỉ đạo UBND TP. Cam Ranh chủ trì, phối hợp với xã Cam Thành Nam tăng cường công tác kiểm tra, xử lý triệt để nạn khai thác khoáng sản trái phép tại địa phương. Do đó, thời gian tới, chính quyền địa phương, lực lượng chức năng cần mạnh tay xử lý dứt điểm.

Nhóm phóng viên