Nỗi lo của Nhà Trắng về căng thẳng Iran - Israel
Căng thẳng Iran - Israel chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khiến Tổng thống Donald Trump phải đối mặt với cơn ác mộng kinh tế tiềm tàng, đó là giá năng lượng tăng vọt nhanh chóng.
Kho dầu Shahran ở Tehran, Iran trúng hỏa lực của Israel ngày 14/6. Ảnh: AA/TTXVN
Theo nhận định của các nhà phân tích thị trường năng lượng, căng thẳng Israel - Iran đã tạo ra "cú sốc tức thời trên thị trường dầu mỏ thế giới". Khép phiên giao dịch ngày 13/6, giá dầu thế giới tăng hơn 7% sau khi Israel và Iran thực hiện các cuộc không kích lẫn nhau.
Giá dầu Brent tăng 4,87 USD (7,02%) chốt phiên ở mức 74,23 USD/thùng. So với một tuần trước, giá dầu Brent đã tăng 12,5%. Giá dầu thô ngọt nhẹ của Mỹ (WTI) kết thúc phiên tăng 4,94 USD (7,62%), đứng ở mức 72,98 USD/thùng. So với một tuần trước, giá WTI đã tăng 13%.
Cả hai loại dầu chủ chốt này đều ghi nhận biến động trong ngày lớn nhất kể từ năm 2022, thời điểm Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Báo Politico (Mỹ) dẫn dự đoán của các nhà phân tích năng lượng cho biết giá “vàng đen” có thể tăng vọt lên 100 USD/thùng nếu xung đột lan rộng và làm gián đoạn các chuyến hàng dầu từ Trung Đông. Dù căng thẳng Iran - Israel diễn ra theo kịch bản nào, nó chắc chắn sẽ làm giá xăng dầu tăng thêm, trong bối cảnh người dân Mỹ đã phải đối mặt với hóa đơn khí đốt và điện ngày càng đắt đỏ.
Nhà phân tích Patrick De Haan tại trang web GasBuddy.com dự đoán giá xăng có thể tăng tới 25 xu một gallon trong những tuần tới do giao tranh. Giá xăng thông thường trung bình tại Mỹ là 3,13 USD/gallon vào ngày 13/6.
Theo Politico, Tổng thống Trump vào năm ngoái khi vận động tranh cử đã nhấn mạnh về việc cắt giảm giá năng lượng. Vào ngày 11/6, Tổng thống Trump đã khiển trách Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright về việc giá dầu tăng trong bối cảnh khi đó xuất hiện tin tức về một cuộc tấn công có thể sắp xảy ra của Israel nhằm vào Iran.
Mọi Tổng thống Mỹ dù là thành viên đảng Dân chủ hay Cộng hòa đều hiểu rằng chính quyền của họ sẽ chịu tác động khi giá xăng tăng cao ảnh hưởng đến cử tri. Và Tổng thống Trump có thể đặc biệt dễ bị tổn thương nếu giá nhiên liệu tăng đáng kể dẫn đến suy thoái kinh tế, điều các nhà phân tích từng cảnh báo rằng thuế quan của ông có thể gây ra.
Nhà phân tích Bob McNally từng làm việc trong Hội đồng An ninh Quốc gia và Hội đồng Kinh tế Quốc gia dưới thời chính quyền cựu Tổng thống George W. Bush, nhận xét: “Theo quan điểm của tôi, giá cả tăng đột biến do địa chính trị sẽ gây rủi ro suy thoái lớn hơn lạm phát. Nhà Trắng nên lo lắng”.
Ông Andy Lipow tại công ty phân tích thị trường Lipow Oil Associates cho biết nếu Israel nhắm vào các mỏ dầu hoặc cơ sở xuất khẩu của Iran, giá dầu có thể tăng thêm 7,50 USD/thùng. Nếu sau đó Iran đóng eo biển Hormuz - tuyến đường thủy chính để xuất khẩu dầu ra khỏi Trung Đông – giá dầu có thể cán mốc 100 USD/thùng.
Ông Lipow lập luận: “Iran hoàn toàn hiểu rằng Tổng thống Trump đang tập trung vào việc duy trì giá năng lượng thấp. Những động thái của Iran có thể làm gián đoạn nguồn cung dầu từ Trung Đông, đẩy giá xăng dầu ở Mỹ tăng cao, sẽ gây tổn hại chính trị cho ông chủ Nhà Trắng”.
Điều đáng lo với Nhà Trắng là Tổng thống Trump gần như không có nhiều cách để kiềm chế giá. Giải pháp thực tế duy nhất của ông là sử dụng kênh ngoại giao để cố thuyết phục Israel và Iran sớm chấm dứt giao tranh.
Tổng thống Trump cũng có thể yêu cầu Bộ trưởng Wright giải phóng dầu từ kho Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược, hy vọng rằng việc tung một lượng dầu thô lớn vào thị trường toàn cầu sẽ giúp kiểm soát giá. Cựu Tổng thống Joe Biden đã thực hiện bước đi đó một cách mạnh mẽ sau xung đột Nga-Urkaine, đưa hơn 40% kho dự trữ ra thị trường.
Nhưng trữ lượng dầu mỏ tại kho dự trữ hiện nhỏ hơn đáng kể so với thời kỳ người tiền nhiệm, khiến Tổng thống Trump có ít dầu hơn để xả. Tính đến tuần trước, trữ lượng hiện có trong kho dự trữ là 402 triệu thùng, giảm so với 626 triệu thùng của 4 năm trước.
Một người phát ngôn của Bộ Năng lượng Mỹ khẳng định rằng Washington đang hạ giá bằng cách cắt giảm các quy định. Ông cho biết, chính quyền Tổng thống Trump đang cắt giảm chi phí quản lý và xóa bỏ thủ tục giấy tờ rườm rà kìm hãm sản xuất năng lượng, mang lại chi phí năng lượng thấp hơn cho người dân Mỹ.
