Nỗi lòng người mẹ 'bách niên đại lão, lâm đáo tụng đình' vì con

Cụ Đầy vất vả đáo tụng đình ở “tuổi chiều bóng xế”

Mẹ liệt sỹ khổ vì cán bộ xã “ba không”

Theo bản án số 21/2020/DS-ST của TAND Thị xã Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương, cụ Đặng Thị Đầy có 7.200 m2 đất tọa lạc tại tổ 7, Khu phố An Thành, Phường Thái Hòa được chế độ cũ cấp quyền sử dụng từ tháng 7/1972. Năm 1975, cụ cho hai con ruột là ông Nguyễn Văn Điệu, ông Nguyễn Văn Cỏi mỗi người khoảng 1.200m2 đất làm nhà, canh tác, có hàng rào xác định ranh. Phần đất còn lại cụ Đầy tiếp tục quản lý, sử dụng. Cụ để khoảng 500m2 đất giáp ranh với hai thửa đất đã cho hai con Điệu, Cỏi nhằm sử dụng làm nơi hương hỏa cho người con liệt sĩ là Nguyễn Văn Khởi (hy sinh năm 1968) và cụ sau này.

Khoảng năm 1998, ông Điệu, ông Cỏi đăng ký xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đối với diện tích đất mẹ cho. Theo cụ Đầy, khi cán bộ đến đo đạc, ông Cỏi đã chỉ ranh đất lấn sang cả phần diện tích đất cụ để lại làm nơi hương hỏa. Đến ngày 28/12/1999, hai con cụ được cấp GCNQSDĐ, bao gồm cả phần diện tích lấn chiếm. Cụ thể hộ ông Cỏi được cấp GCNQSDĐ với diện tích 1.675m2 (300m2 đất ở, 1.375m2 đất vườn).

Thời điểm đó, cụ Đầy không biết vì phần đất bị lấn nằm ngoài hàng rào đất của các con. Mãi đến khoảng tháng 5/2009, ông Cỏi không cho mẹ canh tác trên phần đất lấn, cụ Đầy mới phát hiện sự việc.

Cụ yêu cầu các con trả lại phần đất lấn nhưng chỉ có ông Điệu đồng ý, chủ động đề nghị cơ quan chức năng điều chỉnh, trả lại 250m2 đất. Riêng ông Cỏi không đồng ý trả lại đất cho mẹ. Ngày 06/7/2009, cụ Đầy đề nghị UBND Huyện (nay thị xã) Tân Uyên thu hồi GCNQSĐ cấp sai cho ông Cỏi. Cụ Đầy nức nở: “Trong khi chờ giải quyết, con tôi đã chặt phá toàn bộ cây trồng do tôi và người con trai Nguyễn Văn Hùng canh tác khiến tôi càng thêm đau lòng”.

Ngày 15/10/2009, Thanh tra huyện Tân Uyên có báo cáo số 223/BC/TTr kiến nghị UBND huyện thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho hộ ông Cỏi vì cán bộ xã làm sai kiểu “ba không”: Không có biên bản họp xét duyệt của hội đồng đăng ký đất đai; không có đánh giá hiện trạng sử dụng đất; không có hồ sơ kỹ thuật thửa đất, biên bản xác định ranh giới đất. Từ đó, Thanh tra kiến nghị thu hồi GCNQSDĐ vì cấp không đúng trình tự. Nhận thấy sai phạm rõ ràng, ngày 10/11/2009, UBND huyện Tân Uyên ra quyết định thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho hộ ông Cỏi.

Báo cáo của Thanh tra huyện

Tòa làm rõ bản chất, buộc con trả đất cho mẹ già

Giải quyết tranh chấp theo đơn của cụ Đầy, ngày 05/11/2017 UBND Phường Thái Hòa tiến hành hòa giải. Những bậc cao niên sống trong vùng và công tác lâu năm tại UBND Phường gồm ông Châu Văn Tám - Chủ tịch Hội nông dân; ông Lê Văn Den - Công chức tư pháp và ông Nguyễn Văn Long, Phó Chủ tịch UBND phường Thái Hòa đều xác nhận nguồn gốc phần đất tranh chấp là của cụ Đầy. Họ đề nghị ông Cỏi trả lại phần đất này cho mẹ nhưng người đại diện của ông Cỏi không đồng ý, kết quả hòa giải không thành. Từ đó, cụ Đầy đành khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc ông Cỏi trả lại 212,5m2 lấn chiếm.

Tại phiên tòa, người đại diện của ông Cỏi không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, đồng thời có đơn phản tố yêu cầu Tòa công nhận diện tích đất tranh chấp cho bị đơn.

Xem xét toàn diện các tài liệu, chứng cứ, HĐXX nhận định: Ông Cỏi xác định diện tích đất tranh chấp thuộc một phần thửa đất 93 có nguồn gốc là do mẹ ông (tức cụ Đầy) và ông Nguyễn Văn Thạnh cho năm 1978. Điều đó được thể hiện rõ tại biên bản làm việc ngày 05/6/2009 và ngày 17/6/2009 của UBND xã (nay là phường) Thái Hòa.

Ngày 28/12/1999, hộ ông Cỏi được cấp GCNQSDĐ với tổng diện tích là 1.675m2. Kết quả đo đạc thực tế ngày 28/9/2017 thể hiện thửa đất số 93 có tổng diện tích lên đến 1.927,4m2 (trong đó có 212,5m2 là đất tranh chấp). Như vậy, diện tích đo đạc thực tế của thửa đất 93 nhiều hơn so với diện tích đất đã được cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Cỏi.

Tòa phân tích: Thậm chí nếu trừ đi 212,5m2 đất tranh chấp, diện tích đo thực tế của thửa 93 (1.714,9m2 không tranh chấp) cũng nhiều hơn diện tích trong GCNQSDĐ (1.675m2). Điều đó có nghĩa rằng 212,5m2 đất tranh chấp, cụ Đặng Thị Đầy không tặng cho ông Cỏi vào năm 1975. Mặt khác, tại biên bản làm việc ngày 5/6/2009 của UBND xã Thái Hòa thể hiện ý chí của ông Cỏi là đồng ý trả lại diện tích đất tranh chấp cho cụ Đầy.

Theo HĐXX, cụ Đầy trực tiếp quản lý sử dụng phần đất tranh chấp từ trước năm 2009. Ranh đất tranh chấp với phần đất cụ tặng cho ông Cỏi vào năm 1975 được xác định bằng hàng rào lưới B40. Tuy nhiên, ông Cỏi đã tự ý di dời lưới B40 và chặt một số cây trồng, điều đó được thể hiện trên nhiều biên bản xác minh, được chính quyền địa phương xác nhận.

Từ sự phân tích trên, HĐXX xét thấy yêu cầu khởi kiện của cụ Đầy là có căn cứ. Ngược lại, yêu cầu phản tố của bị đơn là không có căn cứ để chấp nhận. HĐXX tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của cụ Đặng Thị Đầy đối với bị đơn ông Nguyễn Văn Cỏi về việc tranh chấp quyền sử dụng đất. Buộc bị đơn phải trả cho nguyên đơn quyền sử dụng diện tích 212,5m2 đất. Cụ Đầy được quyền liên hệ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền làm thủ tục để được cấp GCNQSDĐ theo quyết định của bản án có hiệu lực pháp luật.

Cụ Đầy cảm động bày tỏ nỗi lòng: “Phán quyết của Tòa án “thấu tình đạt lý”, giúp mẹ già này thấy được lẽ công bằng. Ở độ tuổi gần đất xa trời, tôi hiểu rõ khi xuống đoàn tụ với tổ tiên không mang theo được gì. Cái cần nhất là tình cảm con cháu với cha mẹ, ông bà. Tôi vẫn mong con mình hiểu ra đạo lý giản đơn đó để sống cho đúng với chữ nghĩa, chữ tình”.

Ở độ tuổi “bách niên đại lão, lâm đáo tụng đình”, những giọt nước mắt của cụ bà mẹ liệt sỹ trong mùa Vu Lan báo hiếu càng thêm xót xa...

An Dương