Nỗi niềm khi 'sổ đỏ' chưa về

Bí thư chi bộ, trưởng bản Poọng Ka Me Phạm Bá Đương phản ánh về những hộ dân chưa được cấp “sổ đỏ”, trong đó có gia đình mình.

Cái tên bản Poọng Ka Me gợi lên sự bình yên, nhưng ẩn chứa bên trong là câu chuyện đầy trăn trở. Năm 2013, một trận đá lăn từ núi Pha Poọng đã xé toang sự bình yên ấy, cướp đi mái ấm, tài sản của người dân.

Nhớ lại trận đá lăn kinh hoàng năm ấy, Bí thư chi bộ, trưởng bản Poọng Ka Me Phạm Bá Đương vẫn còn ám ảnh: “Hiện tượng đá lăn ở núi Pha Poọng xuất hiện cuối tháng 10/2013. Vào đêm 25/10/2013, khi người dân đang ngủ thì nghe tiếng động lớn, những tảng đá nặng hàng chục tấn ầm ầm đổ sập xuống làm hư hỏng nhà cửa, đồ dùng và đe dọa trực tiếp đến tính mạng của hàng chục con người”.

Ngay sau đó, chính quyền huyện Quan Hóa và xã Phú Nghiêm đã nhanh chóng di dời khẩn cấp các hộ dân đang sinh sống dưới chân núi. Đồng thời, tổ chức cấp đất tái định cư cách nơi ở cũ không xa để người dân dựng nhà, ổn định đời sống. Thế nhưng, sau hơn một thập kỷ sinh sống, khi người dân có nhu cầu làm các thủ tục pháp lý liên quan đến đất đai thì mới vỡ lẽ, mảnh đất mình đang ở chưa được cấp “sổ đỏ”.

Việc chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không chỉ bó buộc sinh kế, mà còn gây khó khăn cho người dân trong việc thực hiện các quyền lợi hợp pháp khác như cho tặng, thừa kế hay chuyển nhượng. Đồng thời, nhiều hộ muốn xây mới, sửa sang lại nhà cửa cũng gặp khó khăn, bởi đất chưa chính chủ.

Anh Hà Văn Tiệp, một trong những hộ dân phải di dời, ngậm ngùi chia sẻ: “Chúng tôi được chính quyền địa phương di dời về nơi ở mới để lánh thiên tai, mừng lắm. Mỗi hộ dân được cấp hơn 300m2 đất, chúng tôi đã dựng nhà, đất đã ở mòn gót chân nhưng khi hỏi đến “sổ đỏ” thì không nhận được câu trả lời thỏa đáng từ chính quyền địa phương. Không có sổ, chúng tôi muốn vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất cũng không được, vì không có tài sản thế chấp”.

Đáng nói hơn, năm 2024 khi anh Tiệp muốn cho tặng em gái khoảng 60m2 để đủ điều kiện được hỗ trợ làm nhà theo Chỉ thị số 22-CT/TU ngày 30/3/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Cuộc vận động hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ gia đình chính sách, hộ còn khó khăn về nhà ở trên địa bàn tỉnh trong 2 năm 2024-2025” nhưng không được, vì mảnh đất anh được cấp chưa có “danh phận” pháp lý. Do không có đất ở nên em gái anh bị cắt khỏi danh sách hỗ trợ làm nhà của địa phương.

Qua tìm hiểu, khu vực 15 hộ dân di dời đến tái định cư vốn là đất sản xuất nông nghiệp thuộc quản lý của địa phương. Tuy nhiên, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đo đạc trích lục và lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ tái định cư khẩn cấp do thiên tai gặp nhiều vướng mắc. Để phục vụ công tác cấp “sổ đỏ” cho các hộ dân, UBND huyện Quan Hóa cũ đã giao UBND xã Phú Nghiêm rà soát hồ sơ liên quan đến việc di dời các hộ dân do đá lăn. Đồng thời, UBND huyện đã có quyết định thu hồi đất nơi phải di dời do đá lăn của các hộ; các hộ dân cũng đã được UBND huyện phê duyệt danh sách di dời... Dẫu vậy, sự thiếu đồng bộ trong việc hoàn thiện thủ tục hậu tái định cư, chuyển đổi mục đích sử dụng đất của chính quyền huyện và xã cũ đã vô tình đưa các hộ dân vào cảnh mắc kẹt.

Các hộ dân mong nhận được sự quan tâm và hành động thiết thực từ tỉnh và xã Hồi Xuân để chấm dứt nỗi niềm chờ “sổ đỏ” nhiều năm qua.

Bài và ảnh: Trần Thanh