Nông dân gặp khó vì giá vật tư nông nghiệp tăng cao

Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức Đặng Tường Khanh (bìa phải) giới thiệu than sinh học làm từ vỏ trái ca cao. Ảnh: B.Nguyên

Ứng phó trước giá phân bón tăng cao, ND trên địa bàn tỉnh Đồng Nai có nhiều giải pháp như: tham gia chuỗi liên kết để tiếp cận được nguồn phân bón chất lượng, giá cả hợp lý do giảm được các khâu trung gian. Đặc biệt, ND chuyển đổi hướng sản xuất, tận dụng các loại phế, phụ phẩm nông nghiệp tự sản xuất phân bón hữu cơ, vừa góp phần giảm chi phí đầu tư vừa đảm bảo sản xuất nông sản sạch.

Gánh nặng cho nông dân

Từ đầu năm 2025 đến nay, giá các loại phân bón, đặc biệt là các loại phân được ND sử dụng nhiều như: urê, kali, NPK… không ngừng tăng cao. Nguyên nhân do ảnh hưởng của thị trường phân bón thế giới khi một số nước, nhất là Trung Quốc hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung nội địa. Đặc biệt, từ ngày 1-7-2025, thuế VAT đối với mặt hàng phân bón tăng từ 0% lên 5%. Ngoài ra, còn có nguyên nhân chi phí vận chuyển và chi phí sản xuất phân bón đều tăng. Dự kiến, thị trường phân bón thế giới vẫn tiếp tục giữ đà tăng trong thời gian tới.

Giá vật tư, đặc biệt là phân bón tăng cao là một trong những thách thức lớn cho sản xuất nông nghiệp. ND phải đối mặt với nhiều khó khăn khi lợi nhuận bị ảnh hưởng lớn, thậm chí sản xuất thua lỗ vì chi phí đầu tư bị đội lên cao hơn so với trước.

Khó khăn nhất vẫn là ND trồng lúa thường đạt lợi nhuận thấp hơn so với những cây trồng khác.

Ông Nguyễn Văn Sang, ND trồng lúa tại xã Phú Hòa cho biết: Hiện nay, giá nhiều loại phân bón tăng lên đến 30% so với cùng kỳ năm 2024. Chi phí đầu tư tăng cao trong khi vụ thu hoạch vừa qua, giá lúa bán tại ruộng chưa đến 5 ngàn đồng/kg, thấp hơn cả ngàn đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái. ND trồng lúa hiện nay hầu như không có lợi nhuận. Điều đáng lo ngại nhất là giá các loại phân bón vẫn trên đà tăng. Với tình hình này, ND tiếp tục đối mặt với nguy cơ thua lỗ từ vụ sản xuất này sang vụ sản xuất khác.

Cùng nỗi lo, ông Phạm Văn Quý, ND trồng chuối xuất khẩu tại xã Thanh Sơn so sánh: Thời gian qua, nhiều mặt hàng nông sản giảm giá so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, giá phân bón và các loại vật tư khác không ngừng leo thang. Chi phí sản xuất quá cao đang làm hao mòn nguồn lực của ND; hạn chế khả năng đầu tư ứng dụng công nghệ mới để tạo giá trị gia tăng trong sản xuất.

Tham gia chuỗi liên kết

Ứng phó trước khó khăn giá vật tư nông nghiệp, nhất là phân bón tăng cao, các hợp tác xã (HTX), ND trên địa bàn tỉnh ngày càng quan tâm ứng dụng các giải pháp nhằm tối ưu sử dụng phân bón thông qua cải tiến kỹ thuật bón phân, ứng dụng các giải pháp canh tác thông minh.

Trong đó, việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất theo quy mô hàng hóa lớn với sự tham gia của doanh nghiệp cung ứng vật tư đầu vào, bao tiêu đầu ra đang thu hút ND tham gia.

Ông Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Bàu Kiên tại xã Thanh Sơn cho hay: Chuỗi liên kết đầu tư và phát triển lúa tại HTX đã hình thành quy mô sản xuất lớn với hơn 30ha đang chuyển đổi sang hướng canh tác hữu cơ. Tham gia chuỗi liên kết, xã viên được tiếp cận nguồn phân bón hữu cơ của doanh nghiệp cung cấp có giá tốt hơn so với ngoài thị trường do không phải qua các khâu trung gian. Đặc biệt, xã viên được hỗ trợ nguồn phân bón theo hình thức mua trước trả sau, đến khi thu hoạch mới phải trả chi phí đầu tư. Chất lượng phân bón tốt, có cán bộ kỹ thuật của doanh nghiệp hướng dẫn nên cây lúa tăng trưởng tốt, cho năng suất cao.

Giá phân bón tăng cao khuyến khích các doanh nghiệp, HTX, ND chuyển đổi sang hướng canh tác hữu cơ, tận dụng các phế, phụ phẩm nông nghiệp để tự làm phân bón hữu cơ giúp tiết kiệm chi phí đầu tư.

Ông Phạm Duy Long, Tổ trưởng Tổ hợp tác Bơ Bàu Hàm 2 - Quang Trung tại xã Gia Kiệm cho biết: Các tổ viên đều đang chuyển đổi canh tác theo hướng hữu cơ. Họ trồng cỏ trong vườn để cải tạo đất; sử dụng các loại phế phụ phẩm nông nghiệp như chuối dạt, mít dạt tại địa phương tự ủ phân hữu cơ bón cho cây trồng. Với các giải pháp này, chi phí đầu tư giảm, cây trồng lại phát triển tốt, không chỉ cho năng suất cao mà chất lượng trái cây an toàn, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay.

Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức tại xã Phú Hòa tiên phong đầu tư cánh đồng lớn trồng ca cao gắn với nông nghiệp tuần hoàn. Đến nay, doanh nghiệp đã phát triển được cả ngàn hécta trồng ca cao; bao tiêu trái ca cao tươi của ND đưa về chế biến. Sau chế biến, doanh nghiệp thải ra khoảng 6 ngàn tấn vỏ trái ca cao/năm. Chính vì vậy, hiện Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức đang hợp tác với Công ty Tromso (Nhật Bản) triển khai dự án sử dụng vỏ quả ca cao, cành nhánh cây ca cao bỏ đi đốt thành biochar (than sinh học).

Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức Đặng Tường Khanh chia sẻ: Từ những ngày đầu thành lập, doanh nghiệp đã quan tâm làm nông nghiệp tuần hoàn như: tận dụng phần thịt trái ca cao để sản xuất rượu vang ca cao; vỏ trái ca cao làm phân bón, giá thể trồng cây. Nhưng khi lượng vỏ trái ca cao sau chế biến ngày càng lớn, doanh nghiệp triển khai dự án tận dụng vỏ trái ca cao, cành, nhánh cây ca cao đốt thành biochar. Biochar có tác dụng giúp cây trồng sinh trưởng tốt, làm xốp đất, giữ lại CO2 và rất nhiều tác dụng khác… Nguồn than sinh học này sẽ được cung cấp cho ND làm phân bón. Khi dự án được triển khai hiệu quả, cả ngàn ND sẽ được hưởng lợi.

Bình Nguyên