Nông nghiệp Tuyên Quang bứt phá với chuyển đổi số và phát triển xanh

Cùng với các sản phẩm dưa lưới, Công ty TNHH MTV Sơn Dương Green Farm, xã Sơn Dương (Tuyên Quang) đang thử nghiệm trồng bí Nhật Bản. Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Tiên phong trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh cùng nhiều giải pháp ứng dụng tiến bộ, khoa học công nghệ được đưa vào từng khâu sản xuất, nhất là có những bước tiến trong hoạt động xuất khẩu nông sản... là những điểm nhấn ấn tượng của nông nghiệp xứ Tuyên trong những năm gần đây. Đây là tiền đề quan trọng để nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò “trụ đỡ”, góp phần thúc đẩy kinh tế Tuyên Quang ngày càng phát triển.

* Niềm tin vào nông nghiệp xanh

Sản xuất nông nghiệp Tuyên Quang đang có bước chuyển mạnh mẽ từ truyền thống sang hướng hiện đại, bền vững. Người nông dân không còn dựa vào kinh nghiệm mà bắt đầu ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ cao vào canh tác để tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, giảm chi phí sản xuất, thân thiện với môi trường.

Công nhân làm việc tại nhà màng của Công ty TNHH MTV Sơn Dương Green Farm, xã Sơn Dương (Tuyên Quang). Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Mô hình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Công ty TNHH MTV Sơn Dương Green Farm, xã Sơn Dương (Tuyên Quang) được đánh giá là một trong những mô hình tiêu biểu và là địa chỉ tin cậy cho nhiều hợp tác xã, nông dân trong và ngoài tỉnh đến học tập kinh nghiệm. Theo anh Nguyễn Việt Lâm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Sơn Dương Green Farm, hiện anh đang có 8 khu nhà màng trồng dưa lưới và ớt chuông với tổng diện tích gần 5.000m2.

Toàn bộ các nhà màng được quy hoạch, tự động hóa theo công nghệ hiện đại với quạt mát, phun sương tưới ẩm, đường ống dẫn nước được lập trình sẵn, tự cảm biến để điều hòa độ ẩm và mực nước. Mô hình cho năng suất cây trồng gấp 3 lần so với phương pháp canh tác thông thường, thời gian thu hoạch ngắn, lợi nhuận cao. Hiện các mặt hàng nông sản của công ty đang được bày bán tại nhiều chuỗi siêu thị, cửa hàng sản phẩm nông nghiệp sạch trong và ngoài tỉnh. Doanh thu từ nông sản mỗi năm đạt trên 2 tỷ đồng.

Anh Phạm Văn Yên, thôn Đô Thượng 6, xã Xuân Vân - nơi được biết đến như “vựa bưởi” của Tuyên Quang cho biết, anh đang là chủ của vườn bưởi hơn 7ha. Trong 6 năm qua, anh chỉ dùng phân hữu cơ tự ủ để chăm bón cho cây bưởi. Nguyên liệu để ủ phân là nguồn rác hữu cơ tại nhà, tại vườn hoặc tận dụng gà, cá, vịt chết, ốc sên, sau đó trộn với các loại rau, quả, mật mía và sữa... Tủy từng loại nguyên liệu, sau khoảng 25 ngày - 60 ngày ngâm ủ sẽ cho ra thành phẩm phân hữu cơ đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là không có mùi hôi.

Cũng theo anh Yên, sử dụng phân hữu cơ giúp lá cây xanh hơn, cây có sức sống và cho quả to, mọng nước hơn trước; đồng thời còn giúp cải tạo, tăng độ phì nhiêu, hệ vi sinh vật trong đất, tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp, giảm ô nhiễm môi trường.

* Mở rộng các chuỗi cung ứng

Hoạt động sản xuất nông sản theo chuỗi liên kết tại Tuyên Quang đang từng bước được xây dựng và mở rộng. Đặc biệt, khi sản phẩm nông sản muốn chinh phục những thị trường quốc tế thì mối quan hệ giữa nông dân – hợp tác xã và doanh nghiệp càng phải chặt chẽ để đáp ứng những yêu cầu khắt khe về chất lượng, nguồn gốc…

Thành viên Hợp tác xã Nông Lâm nghiệp Xuân Vân (Tuyên Quang) ủ phân hữu cơ để bón cho cây bưởi. Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Xã Xuân Vân vốn được biết đến là vùng trồng bưởi nhiều và ngon nổi tiếng của tỉnh Tuyên Quang với tổng diện tích trên 900ha. Cây bưởi đã đem lại thu nhập cao cho nhiều gia đình trong xã. Những năm trước, thị trường tiêu thụ chủ yếu là trong tỉnh và những địa phương lân cận. Tuy nhiên, năm 2024, gần 8.000 quả bưởi Soi Hà, xã Xuân Vân đã được xuất khẩu sang thị trường Vương quốc Anh.

Ông Triệu Văn Tuyển, Giám đốc Hợp tác xã Nông Lâm nghiệp Xuân Vân cho biết, để đạt được điều này, bưởi Soi Hà đã vượt qua quy trình kiểm tra với 923 chỉ tiêu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và các loại gây hại cho sức khỏe. Hợp tác xã đã tiến hành rà soát, kiểm tra và lựa chọn 10 nhà vườn đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, giám sát chặt chẽ quá trình chăm sóc và thu hái theo những quy chuẩn, tiêu chuẩn xuất khẩu mà đơn vị thu mua yêu cầu.

Việc lần đầu tiên Tuyên Quang xuất khẩu nông sản sang Vương Quốc Anh, một trong những thị trường khắt khe nhất châu Âu cho thấy địa phương đã có kế hoạch trong phát triển sản phẩm chủ lực, đặc sản, tạo thương hiệu và giá trị nông sản xứ Tuyên đối với thị trường trong và ngoài nước.

Ông Nguyễn Công Sử, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh (Tuyên Quang), kiểm tra các sản phẩm chè chuẩn bị đưa ra thị trường dịp Tết sắp tới. Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Còn tại Hợp tác xã Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh, ông Nguyễn Công Sử, Giám đốc Hợp tác xã cho hay, đơn vị chuyên sản xuất, chế biến, kinh doanh các sản phẩm chè đặc sản. Bà con nông dân tham gia hợp tác xã không phải lo lắng về đầu ra của sản phẩm. Qua thực tiễn sản xuất, trình độ của người nông dân cũng được nâng cao, tư duy canh tác có sự biến chuyển rõ rệt, từ canh tác truyền thống sang sản xuất hàng hóa, biết tính toán hiệu quả kinh tế và ứng dụng khoa học kỹ thuật để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, việc giám sát, hỗ trợ và quản lý cũng thuận lợi hơn; định hướng các hoạt động sản xuất, kinh doanh theo hướng quy hoạch cũng khả quan hơn.

* Tăng trưởng kinh tế gắn với “trụ đỡ” nông nghiệp

Theo đại diện UBND tỉnh Tuyên Quang, nông nghiệp vẫn là trụ đỡ của nền kinh tế tỉnh. Trong nhiệm kỳ tới, tỉnh hướng đến phát triển kinh tế nông nghiệp xanh, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu; chuyển mạnh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp; xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn. Tập trung phát triển các chuỗi giá trị cây trồng, vật nuôi chủ lực, đặc sản trên địa bàn; thúc đẩy phát triển các sản phẩm OCOP, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung gắn với liên kết chuỗi và tiêu thụ bền vững, nâng cao giá trị gia tăng của hàng hóa...

Nguồn nguyên liệu để sản xuất chè của Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Sử Anh (Tuyên Quang). Ảnh: Hoàng Hải - TTXVN

Ông Phạm Mạnh Duyệt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang khẳng định, mục tiêu không chỉ là tăng trưởng ngành mà từ đó còn củng cố “trụ đỡ” của các ngành kinh tế và xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, thân thiện với môi trường. Trong giai đoạn tới, tỉnh tập trung đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”; đồng thời, chú trọng phát huy tiềm năng đất đai, khí hậu và điều kiện tự nhiên để phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hình thành các vùng chuyên canh gắn với khoa học – công nghệ hiện đại và các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng mang giá trị đa tầng.

Cùng với đó, triển khai đồng bộ các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp; khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân đầu tư nghiên cứu, đổi mới công nghệ, đặc biệt trong khâu chế biến và bảo quản nông sản. Việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, mở rộng diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ, thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP) tiếp tục được đẩy mạnh nhằm nâng cao chất lượng, giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.

Tuyên Quang cũng chú trọng đổi mới mô hình tổ chức sản xuất, thúc đẩy liên kết giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp, phát triển sản xuất theo quy hoạch và định hướng thị trường. Tỉnh khuyến khích tích tụ đất đai để hình thành vùng sản xuất quy mô lớn, chuyển từ hỗ trợ bao cấp sang hỗ trợ vay vốn ưu đãi, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực nhà nước.

Bên cạnh đó, tỉnh tăng cường công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, điều hành cho các hợp tác xã, giúp hoạt động một cách hiệu quả và tuân thủ quy định pháp luật. Tỉnh cũng ưu tiên thu hút doanh nghiệp có tiềm lực đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; phát triển hệ thống dịch vụ nông nghiệp hiện đại, phục vụ hiệu quả tái cơ cấu ngành.

Song song với đó, tỉnh triển khai thực chất và hiệu quả Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), tập trung nâng cao chất lượng, sản lượng và thương hiệu của các sản phẩm chủ lực địa phương. Tỉnh định hướng phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới; đồng thời thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư chế biến sâu, hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, hướng tới nền nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững...

Hoàng Hải/vnanet.vn