Nóng rực 'chảo lửa Trung Đông'

Ngày 31-7, cả khu vực Trung Đông rúng động với tin lãnh đạo chính trị của Hamas - ông Ismail Haniyeh bị ám sát ngay tại thủ đô Tehran (Iran). Theo chuyên gia về Trung Đông Ali Mamouri, vụ ông Haniyeh bị ám sát là một sự leo thang nghiêm trọng trong khu vực vốn bất ổn và ngày càng thù địch, kênh Channel News Asia đưa tin.

Iran và đồng minh chuẩn bị hành động

Vụ lãnh đạo Hamas bị ám sát, và trước đó là vụ Israel không kích tiêu diệt chỉ huy quân sự Fuad Shukr của Hezbollah hôm 30-7, đã khiến Iran và lực lượng ủy nhiệm của nước này phẫn nộ. Cho đến nay, Israel chưa công khai nhận trách nhiệm ám sát ông Haniyeh trong khi Iran cáo buộc vụ việc do Israel đứng đằng sau.

Lãnh đạo chính trị của Hamas Ismail Haniyeh. Ảnh: REUTERS

Hãng tin Reuters dẫn 5 nguồn thạo tin cho biết các quan chức hàng đầu của Iran gặp đại diện của các nhóm Hamas và Hồi giáo Jihad (ở Palestine), cũng như lực lượng Houthis (ở Yemen), Hezbollah (ở Lebanon) và các nhóm kháng chiến ở Iraq vào ngày 1-8 (giờ địa phương) để thảo luận về khả năng trả đũa Israel sau vụ lãnh đạo Hamas bị ám sát.

“Iran và trục kháng chiến sẽ đánh giá kỹ lưỡng sau cuộc họp ở Tehran để tìm ra cách tốt nhất và hiệu quả nhất để trả đũa chế độ Do Thái (Israel)" - một quan chức cấp cao của Iran cho biết.

"Iran và trục kháng chiến hiện đang tính toán đòn đáp trả. Điều này chắc chắn sẽ xảy ra và chế độ Do Thái (Israel) chắc chắn sẽ hối tiếc về điều đó" - Tướng Mohammad Baqeri, tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Iran, cảnh báo.

Trong khi đó, lãnh đạo lực lượng Houthis - ông Abdul Malik al-Huthi hôm 1-8 tuyên bố sẽ có "phản ứng quân sự" đối với vụ lãnh đạo Hamas bị ám sát. “Phải có phản ứng quân sự đối với những tội ác này” - ông al-Huthi nói.

Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei và các quan chức Iran tại lễ tưởng niệm lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran (Iran) hôm 1-8. Ảnh: GETTY IMAGES

Cùng ngày, người đứng đầu Hezbollah - ông Hassan Nasrallah nói rằng Israel “đã vượt qua các lằn ranh đỏ” khi giết chết chỉ huy quân sự của Hezbollah và lãnh đạo chính trị Hamas, và Israel sẽ phải nhận "cơn thịnh nộ và sự trả thù trên mọi mặt trận ủng hộ Gaza", theo tờ The Times of Israel. Ông Nasrallah cũng cảnh báo rằng cuộc giao tranh đã bước vào "một giai đoạn mới", và Israel "sẽ khóc rất nhiều" trong những ngày tới.

Tối 1-8, Hezbollah đã có hành động. Hezbollah tuyên bố đã phóng hàng chục quả rocket vào cộng đồng biên giới phía bắc Metzuba của Israel nhằm đáp trả trước cuộc không kích của Israel vào làng Chamaa ở Lebanon trước đó cùng ngày.

Sau đó, Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết đã bắn trúng một bệ phóng rocket của Hezbollah ở Yater (miền nam Lebanon), nơi được sử dụng để bắn loạt rocket nói trên. Theo Lực lượng Phòng vệ Israel, một số quả rocket được phóng trong cuộc tấn công của Hezbollah đã bị phòng không chặn lại, trong khi những quả khác bắn trúng các khu vực trống trải. Không có báo cáo về thương vong.

Israel, Mỹ cảnh giác cao độ

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang trong tình trạng "báo động cao" để chuẩn bị ứng phó các cuộc tấn công tiềm tàng từ Iran và các lực lượng ủy nhiệm nhằm đáp trả vụ chỉ huy quân sự của Hezbollah bị giết ở Lebanon và lãnh đạo chính trị Hamas bị ám sát ở Iran. Dù vậy, Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố quân đội Israel biết cách xử lý mọi mối đe dọa, theo The Times of Israel.

Phát ngôn viên Lực lượng Phòng vệ Israel - Chuẩn đô đốc Daniel Hagari cũng cho biết Israel “đang trong tình trạng báo động cao, cả trong phòng thủ và tấn công. Lực lượng Israel được triển khai trên không, trên biển và trên bộ, và sẵn sàng cho mọi tình huống".

Kênh 12 (Israel) đưa tin rằng ngoài việc tăng cường tuần tra trên không, hàng chục máy bay chiến đấu của Không quân Israel đã chờ sẵn trên đường băng, sẵn sàng tấn công hoặc phòng thủ chống lại một cuộc tấn công tiềm tàng.

Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết họ đang trong tình trạng "báo động cao" sau vụ lãnh đạo Hamas bị ám sát. Ảnh: GETTY IMAGES

Israel cũng đang nỗ lực hoàn thiện việc phối hợp liên minh khu vực và quốc tế nhằm ngăn chặn phản ứng tiềm tàng của Iran và Hezbollah. Ngày 1-8, ông Hagari nói rằng “các đối tác quốc tế” đã tăng cường hợp tác với lực lượng Israel, mặc dù ông không nêu rõ quốc gia nào.

Trước đó, hôm 31-7, Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu tuyên bố Israel sẽ đáp trả mạnh mẽ bất kỳ cuộc tấn công nào vào đất nước của ông. Theo Reuters, ông Netanyahu cho biết Israel đã giáng những đòn chí mạng vào các lực lượng ủy nhiệm của Iran trong vài ngày qua, bao gồm Hamas và Hezbollah, song không đề cập việc ám sát ông Haniyeh.

“Có những mối đe dọa xuất hiện từ mọi hướng. Chúng tôi đã chuẩn bị cho mọi tình huống. Chúng tôi sẽ đoàn kết và quyết tâm chống lại mọi mối đe dọa. Israel sẽ đáp trả mạnh mẽ đối với bất kỳ hành động gây hấn nào nhằm vào chúng tôi" - ông Netanyahu tuyên bố.

Về phía Mỹ, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Netanyahu ngày 1-8, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông đang cân nhắc tăng cường hỗ trợ phòng thủ cho Israel, bao gồm triển khai thêm lực lượng phòng không Mỹ tới khu vực, theo CNN.

Theo một số quan chức Mỹ, Lầu Năm Góc đã thảo luận với Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ về những điều chỉnh cần thực hiện đối với lực lượng của Mỹ trong khu vực, nhưng vẫn chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra tính đến chiều 1-8.

Theo CNN, trong những tuần gần đây tại Vịnh Oman có sự hiện diện của nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt. Trong khi đó, tại Địa Trung Hải, Hải quân Mỹ đang triển khai tàu tấn công đổ bộ USS Wasp và nhiều tàu khác.

Các quan chức Mỹ dự đoán Iran sẽ phát động trả đũa trong những ngày tới. Theo các quan chức Mỹ, Washington lo ngại rằng khi đáp trả, đòn trả đũa của Iran sẽ bao gồm việc tấn công vào lực lượng Mỹ ở Iraq và Syria.

Theo các quan chức Mỹ, đòn trả đũa lần này của Iran có thể sẽ tương tự như lần phóng loạt tên lửa đạn đạo và triển khai máy bay không người lái vào Israel vào ngày 13-4 (liên quan vụ đại sứ quán Iran bị tập kích, giết chết tướng chỉ huy hàng đầu của lực lượng tinh nhuệ Tehran).

Tuy nhiên, các quan chức đánh giá cuộc tấn công trả đũa sắp tới có thể lớn hơn và phức tạp hơn trước, bao gồm khả năng xảy ra Iran cùng các lực lượng ủy nhiệm tấn công Israel từ nhiều hướng.

VĨNH KHANG